Samenvatting Intellectuele Rechten
Hoofdstuk 1: Inleiding
Intellectueel eigendomsrecht:
● IE = IR = IP
● Eigendomsrecht = zakelijk recht
Intellectuele eigendom: normatief te bekijken, het is een groep van rechten.
1. Auteursrecht
a. Auteursrecht s.s.
b. Naburige rechten
c. Computer programma’s
d. Databanken
2. Industriele rechten
a. Octrooirecht
b. Merkenrecht
c. Modellenrecht
d. Kwekersrecht
e. Topografiën
f. Geografische benaming
1. De intellectuele rechten als uitzondering op de vrijheid van mededinging en kopie
a. Het principe van de vrijheid van ondernemen
Oud en fundamenteel beginsel waarop onze samenleving steunt, het komt uit het
franse decreet D’Allarde uit 1791. Dit decreet bevestigt het recht voor ieder
individu om naar goeddunken elke handel te drijven of elk beroep of ambacht uit
te oefenen. Art II. 3-4 WER
b. Het principe van de vrije mededinging
Verschillende personen mogen eenzelfde soort handel drijven en hun waren of
diensten aanbieden binnen eenzelfde afzetmarkt. In beginsel is bewust schade
aan concurrent aanbrengen gewettigd. Art. 1382 BW en zo ook de verplichting
tot vergoeding van het berokkende nadeel is niet van toepassing binnen de
economische markt met het beginsel van de vrije mededinging.
c. Het verbod van onrechtmatige mededinging als beperking op de vrijheid van
ondernemen
1
, Voorgaande mag niet indien de benadeelde het bewijs levert dat de door de
concurrent toegepaste methodes tegen eerlijke gebruiken van handel en
nijverheid indruisen. De concurrentiestrijd is geen onbeperkte strijd. De
regelgeving over de oneerlijke marktpraktijken fungeer tals een
correctiemechanisme.
d. De vrijheid van kopie
Er zijn grenzen aan dit beginsel. De kopie heeft nodige onderscheidende
kenmerken nodig om niet onrechtmatig te zijn.
e. De intellectuele rechten als uitzondering op de vrijheid van mededinging en kopie
Intellectuele rechten moeten gezien worden als uitzonderingen. Intellectuele
rechten zijn exclusieve rechten, het verleent de houder van het recht gedurende
een bepaalde tijd een soort monopoliepositie m.b.t. de exploitatie van zijn
creatie. Exclusief betekent dat anderen geen gebruik van de creatie kunnen
maken zonder de toestemming van de houder van het recht. Dit verbodsrecht is
het meest karakteristieke kenmerk van een IR.
2. Overzicht van de sector van de intellectuele rechten
a. Het begrip ‘intellectuele eigendomsrechten’
Intellectuele eigendomsrechten hebben geen stoffelijk, materieel voorwerp. Zij
slaan op een intellectuele en dus immateriële prestatie.
b. Overzicht en indeling van de intellectuele rechten
Er zijn twee grote subcategorieën: de industriële rechten en de auteursrechten.
De industriële rechten: het merkenrecht, het octrooirecht, het recht op industriële
tekeningen en modellen, het kwekersrecht en recht betreffende de bescherming
van topografieën van halfgeleiderproducten.
De auteursrechten: werken van letterkunde, muziek, beeldende kunst,
audiovisuele werken, artistieke tekeningen en modellen, computerprogramma's
en databanken. Ook naburige rechten, de begunstigden hiervoor zijn:
uitvoerende kunstenaars, producenten van fonogrammen en videogrammen en
omroeporganisaties.
c. Gemeenschappelijke kenmerken
i. Vooreerst zijn er gemeenschappelijke kenmerken op inhoudelijk vlak
tussen enerzijds het auteursrecht en anderzijds industriële rechten
2
, ● Alle intellectuele eigendomsrechten worden als grondrechten
beschermd. Dit wilt niet zeggen dat ze onaantastbaar zijn of absolute
bescherming kunnen inroepen.
● Alle intellectuele rechten hebben een immaterieel voorwerp.
● Alleen prestaties die het banale of het reeds gekende overstijgen, worden
beschermd.
● Alle intellectuele rechten zijn exclusiviteitsrechten. Deze rechten zijn
tegenwerpelijk erga omnes, de goede trouw van een inbreukpleger heeft
geen invloed op de kwalificatie van de inbreuk daad.
● Intellectuele rechten zijn tijdgebonden, ze gelden slechts gedurende een
in de wet uitdrukkelijk bepaalde termijn. Nadien valles de beschermde
prestaties in het openbaar domein.
● Alle intellectuele rechten vertegenwoordigen een economische waarde en
zijn vatbaar voor overdracht (afstand van recht).
● Het niet respecteren van de exclusiviteit betekent bij alle intellectuele
rechten dat er sprake is van namaak of inbreuk waartegen de titularis zich
kan verzetten. Het bestrijden kan via internationale en europese
regelgeving.
● Territorialiteitsbeginsel: het exclusieve recht geldt in beginsel slechts
binnen de grenzen van de Staat of groep van Staten die dat recht voor
hun territorium verlenen. De rechten worden per territorium verworven en
afgedwongen.
ii. De organisatorische eenheid van de materie
Het WIPO (World Intellectual Property Organisation, zetel in Genève), is
een gespecialiseerde instelling van de VN die tot doel heeft de
intellectuele eigendom over de ganse wereld te bevorderen. WIPO
verzorgt de administratieve samenwerking tussen de staten en verleent
juridische en technische bijstand aan ontwikkelingslanden bij de naleving
ervan. Ook staat ze in voor internationale registraties en heeft een
arbitrageorgaan.
d. Verschilpunten
Opsomming van de belangrijkste verschilpunten tussen het auteursrecht in de
ruime zin en de industriële rechten:
i. De finaliteit van de beide beschermingssystemen
3
, ● A: beschermt traditionele creaties als een uitdrukking van de
persoonlijkheid van de schepper van het werk. Verantwoord vanuit
culturele finaliteit.
● I: Toekenning wordt verantwoord vanuit economische finaliteit.
ii. De wijze waarop het recht ontstaat
● A: Rechtsfeit - het feit van de creatie van een werk
● I: Rechtshandeling - volgens strikt voorgeschreven regels een aanvraag
indienen bij een officiële instantie.
iii. De bijzondere persoonsgebonden rechten die in het auteursrecht vervat
zijn: de morele rechten
Deze rechten omvatten verschillende attributen die aan de persoon van
de auteur een bijzondere bescherming willen verlenen. Dit vindt men veel
beperkter terug bij de industriële rechten.
e. Economisch belang
Intellectuele rechten worden vandaag in grote mate door Europese wetgeving
geregeld. Bij het merken en modellenrecht is er zelfs een volledige eenmaking.
3. Wetgeving en bevoegdheid inzake intellectuele rechten in België
a. Wetgevende bevoegdheid
Het domein “de industrie en intellectuele” eigendom is een federale bevoegdheid,
de Minister van Economische Zaken is bevoegd. Echter wordt er meer meer
meer initiatief overgedragen naar internationale en europese instanties.
b. Intellectuele Rechten als onderdeel van het WER
i. Algemeen
Boek XI WER werd in 2014 ingevoerd en is uitsluitend aan intellectuele
rechten gewijd. Boek I (definities), XV( rechtshandhaving) en VXII
(bijzondere rechtsprocedure) hebben ook betrekking op intellectuele
rechten.
ii. Definities in boek I
Definities van boek I gelden voor het gehele wetboek, tenzij boekdelen
‘eigen’ definities.
c. De dienst voor intellectuele eigendom (DIE)
Deze dienst heeft tot opdracht om informatie te verstrekken betreffende de
verschillende deelrechten. Men kan er terecht voor technische informatie inzaken
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper andreac2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.