Alles van biologische antropologie samengevat in een overzichtelijk document, aangevuld met notities van de les.
Met deze samenvatting had ik direct een 15/20
Samenvatting: biologische antropologie
H1: De oorsprong van het evolutionair denken
- Charles Darwin (Zuid-Amerika)
- Alfred Wallace (fauna en flora in Maleisië)
= tijdsgenoten en hebben ook vaak gecommuniceerd
➔ Maar andere expedities
Inleiding
- Jaren 20 (‘roaring twenties’)
- Hevige strijd tussen wetenschap en creationisme
- Verbod op het lesgeven over evolutietheorie in V.S.
- The Scopes Trial: John Scopes die evolutietheorie onderrichtte in Tenessee
- Advocaat Clarence Darrow vertegenwoordigde de leerkracht John Scopes, die de
evolutietheorie onderrichte
- The Scopes Monkey Trial: overtreding van de Tenessee ‘Butler Act’ (1925)
- Creationisme VS wetenschap
- Advocaat William Jennings Bryan vertegenwoordigde de Zuidelijke staat Tenessee (VS)
- Scopes werd veroordeeld en kreeg een boete van 100 US $ (waarde in 2020: 1500$)
- Anti-evolutiewetten warden pas tientallen jaren later (1967) opgeheven in verschillende
staten
Wat is wetenschap?
De wetenschappelijke methode
- Standaard wetenschappelijke procedure waarin een hypothese is geformuleerd, data
worden verzameld om de hypothese te toetsen waarna de hypothese wordt weerlegd of
ondersteund
➢ Observatie
➢ Deductie
➢ Hypothese
➢ Experiment
- Empirisch proces
- Wetenschap is zelfcorrigerend —> ontkrachte hypothesen kunnen genegeerd worden en
andere kunnen ondersteund worden
- Zodra een paradigma, of algemeen ondersteunde theorie, aanvaard is, kan er veel
tegenstrijdig bewijs en debat nodig zijn om de theorie te ontkrachten (of vernietigen)
- Wetenschap is nooit af en wetenschap levert altijd een voorlopig antwoord op een bepaalde
vraag
We hebben een veronderstelling (hypothese) —> we observeren, we verzamelen gegevens of doen
een experiment —> kijken of hypothese stand houdt
- Ernst Mayer! = één van de architecten van evolutietheorie die sterk pleidooi houdt voor
wetenschappelijke methode = enige manier om tot nieuwe kennis te komen
Enkele vroege denkers over evolutie
- Aan de oude Grieken worden de eerste geschreven pogingen toegeschreven om de
natuurlijke wereld te begrijpen
,Aristoteles (384-322 v.o.t.)
- Geloofde in de onveranderlijkheid van soorten en dacht dat mensen aan top van
levenspiramide stonden
Plato (428-348 v.o.t.)
- Vond het experiment maar ‘een ruwe methode’
De oorsprong van de moderne wetenschap
- De renaissance (14de-16de eeuw): waarin de wetenschap en moderne wetenschap meer vorm
begint te krijgen
- “Herontdekking” van de oude Grieken en Romeinen
- Sense of time
- Sense of cultural variation
- De studie van de menselijke anatomie
- Leonardo da Vinci
- Medische teksten van Vesalius —> oude ideeën over anatomie naar het rijk van fabel
verwijst
- Klassieke arts Galen (foutieve ideeen)
- Globale verkenning
- Polygenisme vs. Monogenisme = debat over de aard van de schepping —> dit was een groot
debat: een schepping (oorsprong of meerdere scheppingen, bv na catastrofen)
Andre Vesalius (1514-1564)
- De Humani Corporis Fabrica
- Belangrijk werk over de menselijke soort
- Stichter van de moderne anatomie
Geloof in creatie/ Bijbelse schepping voor de 19de eeuw
- Oude testament gebruikt als ‘bewijs’ (!)
- Kerkelijke invloed in Europa: zeer groot
- Wetenschappers zoals Galileo onder huisarrest geplaatst
- Galileo beschouwd als ketter omdat hij de theorie van Copernicus (“aarde draait rond de
zon”) verdedigde
➔ Met Johannes Kepler en Isaac Newton werd het voor de Kerk onmogelijk om te
beargumenteren dat de aarde het middelpunt van het zonnestelsel was
De natuurlijke classificatie van organismen volgens Linnaeus
Taxonomie
- John Ray was de eerste om de begrippen ‘genus’ en ‘soort’ te gebruiken als
classificatiesysteem voor dieren en planten
Binominale nomenclatuur
- Uitgevonden door de Zweedse geoloog, zoöloog: Carolus Linnaeus (1707-1778) (Carl von
Liné)
- Classificatie helpt bij herkennen van patronen
- Boek: Systema Naturae: over klasssen, orden, geslachten, soorten, zeer gedetailleerd voor
zijn tijd
,De weg naar de Darwinaanse revolutie
Comte de Buffon (1707-1788)
- Aanvaardde de notie van biologische verandering
- Was er van overtuigd dat alles draaide om verandering en niet alles eeuwig vast stond
Georges Cuvier (1769-1832)
- Vechtte het idee van Buffon aan
- Catastrofisme: vroegere levensvormen uitgeroeid door catastrofes, daarna werden er
nieuwe soorten ‘gecreëerd’ (vb. Noah’s ark)
Geoffrey Saint-Hilaire (1722-1844)
- Vocht de ideeën van Cuvier aan
Jean-Baptiste Lamarck (1744-1829)
- Had een bijzondere kijk op evolutie -> geloofde erin maar ook geloof in dat bepaalde
kenmerken die wij gedurende onze ontwikkeling verwerven dat die ook konden worden
overgedragen naar de volgende generatie
- Lamarck VS Darwin = lange strijd
- Theorie van overerving tijdens het leven verworven kenmerken
Trofim Lysenko
= bioloog
- Werkzaam onder Stalin in het Sovjettijdperk
- Paste het toe op kweken van gewassen
- Experimenteren met planten die zich zouden aanpassen aan koude en deze kenmerken
doorgeven aan hun nakomelingen = geen goed idee (rekken waren leeg)
- Lysenkoisme: rampzalige toepassing van Lamarckiaans model op agriculturele productie in
het Sovjet-tijdperk met tragische gevolgen (grote hongersnoden)
De uniformisten
= personen die zich bezig hielden met de studie van de ontwikkeling van de aarde (geologische
processen)
- Heel belangrijke stroming met invloed op evolutiedenken
- Unformisme= theorie die stelt dat de graduele geologische processen die we vandaag
observeren, ook in het verleden actief waren
James Hutton (1726-1797)
- Bestudeerde de vorming van rotsen (rotsformatie)
- Paste uniformisme toe, maar niet op de levende wereld
- Pas later worden de ideeën van de uniformisten ook op levende wezens toegepast (o.a. Door
Darwin)
, Charles Lyell (1797-1875)
- Bevriend met Darwin
- Speelde een sleutelrol in het overtuigen van het publiek dat de geschiedenis van de aarde uit
geologische veranderingen kon geconstrueerd worden
De Darwiniaanse revolutie
Charles Darwin (1809-1882)
= kleinzoon van Erasmus Darwin (1732-1802), een bekende arts
- Botanist en naturalist
- Las veel over de reizen en natuurlijke geschiedenissen van Baron von Humboldt
- Studeerde ook een tijdje religie maar was niks voor hem
- Reis met de HMS (Her Majesty Ship) Beagle
➢ 1831-1836
➢ Langs de kusten van Zuid-Amerika
➢ 1859: publicatie ‘Origin of Species’ —> lang nagedacht om ideeën neer te schrijven
Wat de Galapagos eilanden Darwin leerden
- Geïsoleerde vulkanische rotsen ter hoogte van de kust van Ecuador —> zorgde voor
interessante inzichten: variatie in soorten die elders niet bestonden (bv. Schildpadden)
Variaties in soorten
- Schildpadden
- Minstens 13 soorten vinken
- Ornitholoog John Gould groepeerde de vinken volgens eiland
Biogeografie
- Verdeling van planten en dieren op aarde
Adaptaties radiatie
- Veel soorten ontsproten uit één grondsoort
Natural selection
- Slechts een paar soorten hadden de eilanden bereikt
Darwins observaties
1) Oceanische eilanden gekenmerkt door veel soorten die elders niet gevonden werden
2) Geïsoleerde eilanden worden gekenmerkt door het ontbreken van volledige groepen van
dieren, zoals grote zoogdieren
3) Specifieke planten en dieren lijken op nabije verwanten op het vasteland, zelfs met een zeer
verschillende omgeving
Darwin’s vinken: adaptieve radiatie van bektypes aan de lokale omstandigheden
De verfijning van de evolutietheorie door natuurlijke selectie
- Hij praat over nieuwe soort vorming
- Onder invloed van Malthus ‘An Essay on the Principle of Population (1798) kwam Darwin op
het idee van natuurlijke selectie
- Malthus (1766-1834) schreef over populatiegroei en voedselschaarste Darwin vroeg zich ook
af: waarom blijven populaties constant, ondanks de exponentiële toename?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijnvliebergh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
