HEALTY AGEING - KWETSBAARHEID
Ouderen zijn hot, omdat er heel veel onderzoek naar gebeurt.
Al de wetenschappelijke artikels moeten vertaalt worden naar de praktijk, hier kan nog veel
progressie in gemaakt worden. Dit is het doel van de cursus.
We moeten niet alleen maar kijken naar het concept ouderen. We moeten
een onderscheidt maken in de biologische leeftijd. VERMIJD
veralgemening.
Biologische leeftijd = Leeftijd van de weefsels van de lichaamssystemen
Geriatrische fysiotherapie:
→ men heeft een verkeerd beeld van de kinesitherapie van ouderen. (perceptie wordt
verkeerd gezien)
→ perceptie moet curatief zijn
→ Rol in de preventieve sector is van groot belang !
Healthy aging : wordt door de WHO gebaseerd op bepaalde specifieke termen.
Gezond ouder worden is het proces van het ontwikkelen en
behouden van functioneel vermogen dat welzijn op oudere leeftijd
mogelijk maakt.
2 belangrijkste concepten waarop de definitei is gebaseerd :
- Intrinsieke capaciteit
- functionele mogelijkheden
Naarmate men ouder wordt gaat de intrensieke capaciteit van de
weefsel dalen in functioneren. Dit kan komen door :
- moleculaire schade
- het ouder worden proces
De functionele mogelijkheden hangen nouw samen met de intrindieke capaciteit. Als de
systemen goed functioneren, dan zorgt dat ervoor dat de mens gewoon gaat kunnen
functioneren in de capaciteit.
Functioneel vermogen combineert het individu en zijn omgevingen,
en de interactie tussen hen:
Tekening :
Rode cubus geeft intrensieke capaciteit weer, en bevindt zich in de
blauwe cubus (=functionele mogelijkheden)
→ beiden interactie met omgeving.
Het is niet omdat ze functioneel zijn in de ene omgeving, dat ze ook functioneel kunnen zijn
in een andere.
1
,KINESITHERAPIE BIJ OUDEREN THEORIE
Bepaalde systemen kunnen door de omgeving een andere ontwikkeling/samenstelling krijgen.
Intrinsic capacity includes all the physical and mental capacities that an individual can draw
on :
- voor een deel genetisch bepaalt
- Persoonlijke beïnvloedende factoren
• Geslacht
• Rijk/arm → gezonder eten als je meer geld hebt.
• Leeftijd
• Ras
• …
- Ook gelinkt aan specifieke gezondheidskarakteristieken.
3e belangrijke aspecht van gezond ouder worden → Ageing people
experience a gradual accumulation of molecular and cellular damage :
- Dit resulteert in een algemene afname van fysiologische
reserves.
- De omvang zal aanzienlijk variëren tussen individuen op een
bepaalde chronologische leeftijd
- Intrinsieke capaciteit in functie van verschillende omgevingen, bij verschillende
mensen op verschillende manieren kunnen gaan evolueren over de tijd
- Kleuren geven een verschillend traject weer van de rode lijn (=intrinsieke capaciteit)
- Het meest optimale bij toenemende leeftijd = blauwe lijn → intrinsieke capaciteit gaat
geleidelijk aan verminderen (fysiologisch) en op het einde gaat gaat het zich
manifesteren in problemen. We hebben een snelle daling
- Geel = op jonge leeftijd het normale traject, meer ergens in de loop een ernstige ziekte
krijgt → drukval. En dan kan je 3 richtingen uit
• Herstellen → mits ondersteuning, kan hij terug op het oorspronkelijke niveau
komen
• Herstellen onvolledig → toch nog steeds in positieve richting
• Niet herstellen → bergaf gaan, en veel meer verlies maken
- Rode = intrinsieke capaciteit van een bepaald weefsel van de bij de geboorte al sterk
daalt (lineair) → mits interventie kan je die soms terug een beetje omhoog krijgen.
Samengevat gezond ouder worden volgens de WHO bevat :
- Mogelijkheid tot het functioneren → interactie met de omgeving
- Intrinsieke capaciteit
• Hoe hoger, hoe meer kans men optimaal kan functioneel
• Hoe meer capaciteit daalt, hoe meer het zijn weerslag gaat hebben op het
functioneren
- Trajecten = evolutie intrensieke capaciteiten doorheen het leven
Gemiddelde evolutie :
- Bij mannen hoger dan bij vrouwen
- Op een bepaalde leeftijd zullen er mensen zijn die veel hoger of veel lager scoren.
2
,KINESITHERAPIE BIJ OUDEREN THEORIE
Vergelijking naar preventie kleine kinderen:
Groeicurve = snel kunnen reageren als een baby onvoldoende evolueerd.
- Hoe hoger naar percentiel 95 → hoe uitzonderlijk
- Naar percentiel 5 → hoe uitzonderlijker
=> Streven naar percentiel 50
We willen dus streven voor dit bij ouderen (van spierkracht)
→ op regelmatige basis gaan kijken
→ zo kunnen ze het snel gaan opmerken en kijken welke maatregelen er moeten worden
genomen.
Why geriatric physiotherapy? :
1) Preventie → zie hierboven
2) Niet alleen kijkend naar de chef die klacht of primaire diagnose presenteert, maar ook
naar de heelheid van het individu. → kijken naar de patient als een geheel op basis van
verschillende criteria
The wholeness of the individual geriatric patient related to multimorbidity :
- Over 50% of older persons in the US
have three or more chronic conditions
- Findings of White et al. support the
importance of multimorbidity
→ niet zinvol om naar maar 1 aandoening te
gaan kijken omdat er vaak meerdere aanwezig
zijn. (rekening mee houden in het klinisch handelen → gaan prioriteren)
Relatieve verandering in loopsnelheid voor elk traject van 8 jaar:
→ wandelsnelheid
3 groepen te onderscheiden in verlies van wandelsnelheid:
1) Snel verlies (rood)
2) Gemiddeld (blauw) → 25% minder
3) Traag (zwart)
→ X-as = Jaren van opvolging (vanaf 4 jaar knik beginnen zien
→ Y-as = % verandring van wandelsnelheid
3
, KINESITHERAPIE BIJ OUDEREN THEORIE
Het sterfterisico was het hoogst bij degenen met de snelste snelheidsdaling:
X-as = tijd
Y-as = cummalatieve frequentie mortaliteit
Onderscheidt terug gemaakt tussen de 3 groepen
→ de groep die het snelste verlies hadden aan
wandelsnelheid stierven ook het snelste
Het verlies was waarschijnlijker bij ouderen met multimorbiditeiten:
Wat men zag
→ Het aantal aanwezige comorbiditeiten had een duidelijke
correlatie met het verlies van wandelsnelheid.
→ hoe meer multimorbiditeiten men had, hoe meer kans men
had op het verlies van wandelsnelheid.
Het standaard medische model van een diagnose past niet goed bij de geriatrische populatie
:
Slechts in 50% van de geriatrische populatie kan
men op basis van allen symptomen een
specifieke aandoening gaan koppelen.
We onderscheidene en aantal modellen
1) Synergistische model = waarbij
voorkomen van meerdere
aandoeningen samen voorkomen.
Waardoor de functionaliteit gaat zakken tot onder een bepaalde drempelwaarde. Hier
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lindseywittische. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.