Inhoud
1 LICHAAMSTAAL........................................................................................................................................ 4
INLEIDING............................................................................................................................................................... 4
1.1 LICHAAMSTAAL .......................................................................................................................................... 4
1.2 ONBEWUSTE LICHAAMSTAAL......................................................................................................................... 5
1.2.1 Gezichtsexpressie .............................................................................................................................. 5
1.2.2 Gezichtsuitdrukkingen & micro – expressies: een indeling volgens Wezowski & Wezowski ............. 6
1.2.3 Houdingen & gebaren ....................................................................................................................... 8
1.2.4 Omgaan met ruimte ........................................................................................................................ 13
1.2.5 De wijze van spreken ....................................................................................................................... 14
1.3 FUNCTIES VAN LICHAAMSTAAL..................................................................................................................... 14
1.3.1 Op het niveau van de cultuur .......................................................................................................... 14
1.3.2 Op het niveau van de interacties: communicatie op inhouds- & betrekkingsniveau
(metacommunicatie) .................................................................................................................................... 14
1.3.3 Functies van de wijze van spreken .................................................................................................. 14
1 OBSERVEREN, EENVOUDIG … OF TOCH NIET? ........................................................................................ 15
1.1 OBSERVEREN IN HET DAGELIJKSE LEVEN ......................................................................................................... 15
1.2 MAAR WAT IS OBSERVEREN NU PRECIES?....................................................................................................... 15
1.3 VERGELIJKING PROFESSIONEEL & ALLEDAAGS OBSERVEREN................................................................................ 16
2 WWW OBSERVEREN: WAAROM, WANNEER, WAT … EN HOE? .............................................................. 17
2.1 WAAROM OBSERVEREN? ........................................................................................................................... 17
2.2 WANNEER & WAT OBSERVEREN?................................................................................................................. 17
2.3 PSYCHOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN, GEDRAG & OBSERVATIE? ............................................................................ 18
2.4 GEDRAGSOBSERVATIE OP MOLAIR NIVEAU ..................................................................................................... 18
2.5 GEDRAGSOBSERVATIE OP MOLECULAIR NIVEAU ............................................................................................... 18
2.6 HOE OBSERVEREN? MATE VAN PARTICIPATIE EN STRUCTUUR............................................................................. 18
2.6.1 Participeren of niet? ........................................................................................................................ 18
2.6.2 Mate van structuur: vrije of systematische observatie? .................................................................. 19
4 COGNITIEVE EN EMOTIONELE STURING VAN DE OBSERVATIE ............................................................... 20
4.1 GEVORDERDE WAARNEMINGSBEWERKING ..................................................................................................... 20
1
, 4.2 COGNITIEVE EN EMOTIONELE BIAS IN DE GEDRAGSINTERPRETATIE: EFFECTEN EN BIJSTURING .................................... 20
4.2.1 Primacy en recency – effecten ......................................................................................................... 20
4.2.2 Het availability- of toegenkelijkheidseffect ..................................................................................... 21
4.2.3 De logicafout en actor – observatoryfenomenen ............................................................................ 21
4.2.4 Leniency- (of aanleuning), contrast- en halo – effecten .................................................................. 22
4.2.5 Stereotypen, groepsdruk en tunnelvisie .......................................................................................... 22
4.2.6 Gevoelsintensiteit en vroegere ervaringen ...................................................................................... 22
4.3 CULTUUR, HET ZELF EN DE ANDEREN ............................................................................................................. 23
4.4 FUNDAMENTELE COGNITIEVE EN EMOTIONELE MOTIEVEN IN DE PERCEPTIE ........................................................... 23
4.4.1 Cognitieve fundamenten: homeostase, assimilatie en accomodatie .............................................. 23
4.4.2 Emotionele fundamenten: plezier, ongemak & ‘tipping point’ ....................................................... 24
5 OBSERVEREN HERZIEN: BETROUWBAARHEID & VALIDITEIT................................................................... 25
5.1 BETROUWBAARHEID, VALIDITEIT & OBSERVATIEFOUTEN ................................................................................... 25
5.2 BETROUWBAARHEID IN DE OBSERVATIEPRAKTIJK: VORMEN EN WERKWIJZE ........................................................... 25
5.2.1 Standvastigheid van observators: binnen een tussenbeoordelaarsbetrouwbaarheid faciliteren ... 25
5.2.2 Stabiliteit van waarnemingen in de tijd: hertestbetrouwbaarheid evalueren ................................ 26
5.3 VALIDITEIT IN DE OBSERVATIEPRAKTIJK: VORMEN EN WERKWIJZE ........................................................................ 26
5.3.1 Kernvraag ‘wat observeer ik?’: constructvaliditeit .......................................................................... 26
5.3.2 Validiteit & observatievormen......................................................................................................... 27
5.4 ETHIEK & OBSERVEREN .............................................................................................................................. 27
6 EEN OBSERVATIE PLANNEN: WWW… EN MEER ..................................................................................... 28
6.1 AFBAKENING VOORAF: SOORT OBSERVATIEVRAAG EN VAKKENNIS ....................................................................... 28
6.1.1 Welke soort observatievraag ga ik beantwoorden?........................................................................ 28
6.1.2 Welke vakkennis vergt de observatie? ............................................................................................ 28
6.2 DE OBSERVATIESTART IN ZES STAPPEN ........................................................................................................... 29
6.2.1 Wat en wie wil ik observeren en waarom? ..................................................................................... 29
6.2.2 Hoe ga ik observeren? ..................................................................................................................... 29
6.2.3 Wanneer & waar ga ik observeren? ................................................................................................ 29
6.2.4 Cognitief – emotionele & praktische voorbereiding ........................................................................ 30
6.2.5 Selecteren van gedrag ..................................................................................................................... 30
6.2.6 Selecteren van personen ................................................................................................................. 31
7 WAT PRECIES OBSERVEREN? DE OBSERVATIESCHAAL............................................................................ 32
7.1 EEN OBSERVATIESCHAAL: WAAR IS DAT GOED VOOR? ....................................................................................... 32
7.2 BESTAANDE OBSERVATIESCHAAL... OF TOCH MAAR ZELF AAN DE SLAG ................................................................. 32
7.2.1 Voordelen bestaande observatieschaal (en nadelen eigen ontwerp) ............................................. 32
7.2.2 Nadelen bestaande observatieschaal (en voordelen eigen ontwerp) ............................................. 32
7.2.3 Hoe vind ik een geschikte bestaande observatieschaal? ................................................................. 33
7.3 HOE EVALUEER IK EEN OBSERVATIESCHAAL? ................................................................................................... 33
7.3.1 Afstemming op de eigen observatie ................................................................................................ 33
7.3.2 Objectiviteit van de gedragsomschrijvingen ................................................................................... 34
7.3.3 Homogene & uitsluitende gedragsindelingen ................................................................................. 34
7.3.4 Volledigheid van de observatieschaal ............................................................................................. 34
8 HOE GEDRAG METEN EN REGISTREREN? ................................................................................................ 35
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Mushanga. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.