Samenvatting Taal & betekenis
5. Fenomenologie
Stroming in de hedendaagse wijsbegeerte die is ontstaat op het einde van de 19 de eeuw-
begin 20ste eeuw
Gaat uit van de directe ervaring van fenomenen vrij van theoretische veronderstellingen
Fenomeen
o = datgene wat aan ons mensen verschijnt
o Wij nemen altijd in perspectief waar perspectivisme
o we nemen de dingen niet waar als dingen zoals die op zichzelf zouden bestaan, maar
we nemen die dingen/ feiten/ gebeurtenissen waar in perspectief
o Zoals die dingen aan ons, mensen verschijnen in tijd en ruimte (nu en hier)
o In die waarneming doet de realiteit zich aan ons voor op subjectieve manier, maar er
is ook iets objectief aan
Het is niet zo dat in de waarneming enkel het zuiver subjectieve speelt
In de waarneming hebben we te maken met het collectief-/algemeen
subjectieve subjectieve en objectieve die samenkomen
We nemen waar vanuit particulier standpunt
Alles wat we zeggen, doen, voelen en waarnemen doen we vanuit
subjectieve basis die subjectiviteit kan je niet volledig wegstrepen
o Fenomenologen willen inzetten op de methode om die processen te vatten
Grondleggers
Edmund Husserl
Wordt door vele beschouwd als de vader van de fenomenologie
Zegt dat je niet naturalistisch mag zijn
De subjectiviteit kan je niet tot objectieve termen reduceren
o Als je dat doen dan geef je de vrijheid op want dan reduceer je alles tot materiële
processen dan zijn we daar de slaaf van
o Fenomenologen eisen onafhankelijkheid op voor dat subjectieve niveau
o Essentieel gedachte voor de fenomenologen
Maurice Merleau-Ponty
Existentiële/ Franse fenomenologie
Belangrijke brugfiguur met analytische traditie
Veel invloed op philosophy op mind; omdat hij focust op percepties
We zijn zintuigelijke wezens we zijn dus belichaamt zet in op de link tussen de
zintuigen die onze bemiddelaars zijn tussen de relatie die via de zintuigen tot ons spreekt en
wat we op het subjectieve terrein doen o.a. bij het fabriceren van kennis
1
, 1. Waarneming in de tijd: melodie (tijdsobject)
Een melodie is een object dat zich afspeelt in de tijd tijdelijk object
o Aan de hand hiervan kunnen we onderscheid maken tussen wetenschappelijke
benadering zoals in de fysica of benadering zoals in de fenomenologie
Begrip van tijd in fysica
o Is dat tijd een opeenvolging van nu-momenten zou zijn waarbij
het voorgaande moment van het verleden, dat voorbij is, het
voorgaande nu-moment telkens onomkeerbaar is en totaal
verdwijnt
o We krijgen een idee van tijd als een opeenvolging van punctuele nu-momenten die
onverschillig staan tov elkaar en wat men ook kan berekenen op mathematische
manier & kan weergeven in grafiek
Begrip van tijd op basis van fenomeen melodie
o Figuren die uitgestrektheid hebben in de tijd – figuren die een duur hebben
In de melodie heeft het voorbij nu-moment de nieuwe toon die eraan komt
verandert
We horen NIET een punctuele opeenvolging van nu-momenten waarbij het
voorgaande helemaal voorbij is maar we horen voorbij tonen die in de toon
van nu nog steeds doorklinkt
Beleefde tijd: tijd niet als opeenvolging van momenten maar waarbij
de tijd in wezen een bepaalde duur heeft
Wat zich in die tijd afspeelt krijgt alleen betekenis door die duur
Net zoals het voor een melodie is
o Je hoort dingen en wat je hoort staat onvermijdelijk in relatie
tot wat ervoor is gekomen en wat er direct na zal komen
o De voorbije toon verandert door de nieuwe toon die komt de melodie wordt pas
gehoord als ze gedaan is
Die verandering is essentieel nadruk bij Ponty
Waarnemen = actief we doen iets bijvoorbeeld bewegen
Als er niets verandert kan er niets op ons inwerken
o Wanneer we luisteren naar een melodie horen we het nu, verleden (herinnering die
doorspeelt) alsook de toekomst (verwachting)
Ponty: idee dat de waarneming een samenspel is tussen iets daarbuiten (die
onze perceptie triggert) en wijzelf die inspelen op die werkelijkheid met een
bepaalde verwachting
Perceptie: samenspel tussen iets daarbuiten & mijn eigen activiteit,
mijn verwachting
o Verbeelding
We kunnen melodie ook niet horen zonder dat er iets gebeurt in onze geest,
zonder dat er verbeelding aan te pas komt
Met het geen we weten kunnen we werelden construeren
Waarnemen is ook anticiperen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper antje3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
