Samenvatting van alle denkers (lessen + boek), alle begrippen en stromingen + vergelijkingen tussen denkers. Dit vak werk gegeven door prof. Sammi Zemni. Geslaagd met 16/20 door dit document in combinatie met het oplossen van examenvragen van vorige jaren. De onderstreepte woorden zijn telkens begr...
H1: De ontrafeling van de middeleeuwse orde
Wetenschappelijke vooruitgang en de geleidelijke emancipatie van de politiek
Da Vinci 1. Logische & experimentele
2. Mercatillisme
3. Wetenschappelijke methode (natuur is te doorgronden)
4. Detailstudie à grotere structuren obv details
Machiavelli 1. Mens: goed en slecht (geen moraal)
2. Vrijheid = zekerheid
- Bescherming privébezit => aanvaarding elke orde
3. Empirisme: kennis uit ervaring (toch ook aannames)
4. Heerser beter gevreesd dan bemind (zelf in de hand)
5. Religie als sociaal cement (ondergeschikt & geseculariseerd vd
politiek) à macht pausen houdt eenmaking Italië tegen
6. La raison d’état => doel heiligt middelen = populair machiavellisme
7. Il principe à vorstenspiegels (werkelijkheid ipv theoretisch)
8. Antiklerikaal maar niet antireligieus!!
More 1. Mens moet leven in harmonie en volgens Gods wil
2. Utopia
- Deel 1: beschrijving kapitalisme en armoede die eruit volgt ~
enclosure beweging
- Deel 2: beschrijving ideale maatschappij
3. Utopisme
4. Vertrekt vanuit gevoelens van rechtvaardigheid
5. Verandering vanuit maatsch. tendensen ipv Gods wil of mens
6. Bestuur indirect verkozen & geleid door vorst die kan worden
afgezet bij tirannie
7. Oorzaak armoede: privaat bezit (tegen opkomst kapitalisme)
Het einde van de katholieke hegemonie: reformatie en contrareformatie
Humanisten & scholastici
Luther 1. Humanist
2. Mensen gelijk geboren (heerser of onderdaan – die ongelijkheid is
normaal)
3. Volledige gehoorzaamheid, geen vrijheid
4. Sterke staat & politiek à sterk gezag voor bevrijding, anders
anarchie en chaos
5. Tegen commercialisering van aflaten (God moet vergeven ipv de
kerk – economisch nut ondergeschikt aan morele regel)
6. Wil religieuze bevrijding à richt wel een Lutherse kerk op…
7. Stellingen van toegeeflijkheid: opstand tegen macht vd kerk
8. Religieuze bevrijding ¹ gelijkheid (cuz geen economische)
Munzer 1. Algehele gelijkheid (radicaliseerde Luthers idee)
2. In direct contact met de Heilige Geest dus Bijbel niet nodig als
leidraad
3. Luther vond dit ketterij à geweld
1
,Calvijn 1. Mens: zelfrealisatie door arbeidsethiek
- Kwestie van winst (teken van voorbestemming – werklust)
- Deze ongelijkheid werd aanvaard
- Nieuw: ipv op afkomst
2. Genève (handelsstad)
3. Verwierp wetenschap en katholiek verbod op rente (wel strenge
regels cuz ascetische levenswandel)
- Geld als kapitaal à herinvesteren (grondlegger kapit.)
4. Theocratie: consistorie + ministerie (zie begrippen)
5. Wereldlijk gezag staat onder het religieuze
6. Menselijke voorbestemming: lot van hemel/hel staat vast
(determinatie door Gods wil)
7. Gelijkheid voor de wet (maatschappelijke ongelijkheid ok)
8. Luther & Calvijn verwerpen beide nieuwe wet. Inzichten
Koloniale ontmoetingen: Dispuut van Valladolid
De Sepulveda 1. Brutale onderwerping & kerstening inheemse volkeren
2. Waren afgodendienaars/barbaren (sodomie, mensenoffers &
kannibalisme)
3. Deze misdaden tegen de natuur uitroeien (door oorlog voor
gedwongen bekering)
4. Natuurlijke slavernij (Aristoteles)
De las Casas 1. Inheemse volkeren zijn niet de barbaren van Aristoteles => geen
gedwongen kerstening door oorlog
2. Ontkende natuurlijke slavernij niet à zwarte afrikanen wel (einde
van zijn menselijkheid)
3. Humane bekering (waren bekwaam hiervoor)
4. Wel oorlog tegen ketters & ongelovigen
5. Gelijkheid als overeenkomsten
Glorieuze revolutie
The Levellers Zie begrippen
The Diggers Zie begrippen
Mary Astell 1. Emancipatie van de vrouw
2. Mannen hadden vrouwen onderworpen (tegen Gods wil, geen
natuurlijke ongelijkheid)
3. Beide zelfde intellectuele capaciteiten => gelijk onderwijs
4. Basis feminisme
Wetenschappelijke ontwikkelingen en nieuwe inzichten
Bacon 1. Waarneming & experiment = basis van kennis (natuur te kennen en
te beheersen)
2. Kennis is macht (weg met vooroordelen & foute opvattingen)
3. Vanuit ervaring (particuliere), de natuur doorgronden (grotere
wetten) ~ Da Vinci
Hobbes 1. Natuurstaat: angstig & strijdlustig (Homo homini lupus samenleving)
2. Dynamisch mensbeeld (zelfrealisatie + egoïsme)
- Van nature slecht
- Continue strijd waardoor niets kan worden opgebouwd
3. Vrijheid opgeven = zekerheid
2
, 4. Onvoorwaardelijk sociaal contract (itt More)
5. Geen ideale SL (itt More)
6. Blind aanvaarden van autoritair staatsgezag = Leviathan
à anarchie voorkomen
7. Godsdienst: staatsgodsdienst (beslist door macht vd koning)
8. Common wealth, armenzorg, law en order, administratie
Descartes 1. Rede maakt kennis mogelijk
2. Ik denk dus ik ben
3. Absolute zekerheid & ware kennis mogelijk
Spinoza 1. God door de rede bepaald
2. Democratie (niet bij 1 persoon om evenwicht te behouden)
3. Natuurstaat niet op te heffen door sociaal contract maar door liefde
van God
Cromwell 1. New Models Army
- Burgers als soldaat + om ideologische redenen
- Overtuiging van soldaat waardoor hij vecht voor zijn zaak ipv
huurlingen
2. Wil een constitutionele monarchie
H2: De Europese verlichting en het tijdperk van revoluties
De politieke oorsprong van de burgerlijke samenleving
Locke 1. All men are born free and equally alike (itt ego bij Hobbes)
à ijverig & rationeel (geen eindpunt)
2. Kenniskloof door ongelijke kansen
3. Arbeider – ondernemer + burgers – onderdanen
- Vrij te beschikken over de natuur
- Geen uitbuiting
- Wou geen absolute gelijkheid
4. Koper vd arbeid = eigenaar vh goed (basis kapitalisme)
5. Politiek/staat nodig om conflicten te voorkomen
6. Civil society overgedragen aan monarchie (godlike prince –
samenwerking met regering)
7. Voorwaardelijk sociaal contract
8. Sterke staat met gelegitimeerd geweld (monopolie)
9. Koning moet belangen vd opkomende burgerij dienen, anders vd
troon te stoten (hoe en wie opstand blijft een vraagteken)
10. Godsdienst: straf-beloningsstelsel om mens in toom te houden +
legitimeren vd ongelijkheid in de maatschappij
11. Freemen & civil society
12. Koning mag tegen de wet in gaan (in beland van het volk)
13. Tegen slavernij vd monarchie (vrije mens wel abs macht over slaven)
Hume 1. Zwarten inferieur aan blanken (polygenetische stroming)
Verlichting
Rousseau 1. Versus Locke & Hobbes (zie tabel)
2. Mens: ratio + gevoelens
3. Natuurtoestand is goed
3
, 4. Verzet zich tegen rede-vooruitgang-geluk (cuz er is geen lineaire
ontwikkeling)
5. Sociaal contract tussen volk onderling
- Volonté generale, Plattelandsgemeenschappen &
Volkssoevereiniteit
6. Geweld gelegitimeerd tegen andere politieke meningen
7. Egalitarisme & parlementarisme zijn een fictie
8. Paradox vd volonté generale (mensenleven is op te offeren in
belang vd totaliteit/samenleving)
9. Geen verlicht despotisme
10. Geen revolutionair, enkel opstandige romanticus
11. Gelijkheid in de sfeer van productie, geen herverdeling
Montesquieu 1. Instellingen hebben een maatschappelijke functie
2. Geen sociaal contract nodig (mensen willen samenleven)
3. Scheiding der machten (x democratie)
4. Standenmaatschappij bekroond met monarchie
5. Rol vd adel behouden (intermediaire rol)
6. Checks and balances (macht niet te sterk of te zwak)
- Absolutisme en volksinspraak tegengaan
7. L’esprit des lois
8. Niet de grondlegger van de liberale democratie
9. Nu fundament burgerlijke staat met parlementair regime, toen als
rem op emancipatie van opkomende standen
Vernieuwing in het economisch denken
Smith 1. Mens: zelfbelang + medelijden
2. Rijkdom natie: arbeidsverdeling + laissez faire principe
3. Non-interventie & vrijhandel (anders wordt spontane orde
verstoord) => oplossing voor ongelijkheid & armoede
4. Egoïsme => groei natie maar empathie (social sympathy) als rem
5. Vooruitgang als gestage verbetering
6. Trickle down effect
7. The invisible hand
8. Theory of moral sentiments (morele oordelen)
9. Wealth of nations à produceren om winst te maken (marktdenken)
Het tijdperk van revoluties
Paine 1. Geen regering (wantrouwen)
2. Overheid als noodzakelijk kwaad (belangen verdedigen + zo min
mogelijk rechten/vrijheden beknotten)
3. Republiek (tegen monarchie)
4. Algemeen enkelvoudig stemrecht
5. Privébezit & vrije markt
6. Common sense
7. Armenzorg en pensioenen = taak vd overheid
Olympe De Gouges 1. Verklaring rechten van de vrouw
Napoleon 1. Code Napoleon
2. Patriarchisme in de wet verankerd
3. Restauratie is geen terugkeer naar het verleden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CrimiStudent9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
