Samenvatting lessen + boek. Dit in combi met het kleine herhalingsdocumentje op mijn profiel en de slides van de werkcolleges deden mij slagen in eerste zit.
Formeel Strafrecht
Hoofdstuk 1: algemene beginselen
Definitie
Formeel strafrecht - Strafprocesrecht, strafrechtspleging, strafvordering sensu lato
- Geheel der procedurele spelregels volgens welke het
materieel strafrecht wordt toegepast
- Rechtsregels betreffende opsporing, vervolging & berechting
van personen verdacht van een misdrijf
• Beschrijft scenario’s & vormvoorschriften
• Bepaalt rechtspositie betrokken personen
• + organisatie & werking rechtcolleges
• + tenuitvoerlegging beslissingen rechtscolleges
Materieel strafrecht - Het geheel der rechtsregels waardoor bepaalde gedragingen
strafbaar worden gesteld en gesanctioneerd
- Misdrijven & straffen
Materieel vs formeel strafrecht - Personen tot wie de regels gericht zijn
(p3) - Inhoud van deze regels
- Sanctionering van schendingen
- Soms bestraffing: schending processuele norm kan tot
nietigheid leiden (32 VTSv.) à onrechtmatig verkregen bewijs
(bewijsvoering), niet-getekende dagvaarding is nietig
- Niet-naleving van bep procedureregels heeft soms de
onontvankelijkheid vd strafvordering of het verval vd
strafvordering tot gevolg (21ter + 32 VTSv) vb. verjaringsterm.
o Vaak niet bestraft à 32 vtsv
o Vertraging à recht op tegenspraak aangetast à
beklaagde van rechtsvordering ontslaan,
strafvermindering à 21ter
Bronnen - Grondwet 1830: fundamentele rechten, bepalingen inz RM,
strafrechtelijke verantw van parlementsreden en ministers
- Wetboek van strafvordering: incl voorafgaande titel bij VTSv.
- Potpourri-wetgeving: wijzigingswetten 2015-2018 mbt
diverse bepalingen
- Nieuw wetboek van strafvordering: in het vooruitzicht?
Commissie hervorming, strafprocesrecht
Doelstellingen strafproces à waarheidsvinding niet door miskenning individuele grondrechten!
Verschillende belangen tov elkaar - Gemeenschap (bestraffing criminaliteit)
- Slachtoffer (schadevergoeding)
- Verdachte (eerlijk proces)
Dubbele finaliteit strafproces 1. Waarheidsvinding
2. Bescherming individuele grondrechten
3. Onderlinge afweging finaliteiten
1
,Dubbele finaliteit strafproces Waarheidsvinding
- Optiek openbaar belang (tss overheid en burger) à houding
slachtoffer irrelevant (publiekrecht)
- Bepalen op welke wijze de bewijzen tegen vermoedelijke
daders moeten worden vergaard en hoe rechtscolleges op
grond hiervan tot eventuele veroordeling kunnen komen
Bescherming individuele grondrechten à ruimer dan verdachte!
- Optiek individuele burger
- In kader waarheidsvinding: bevoegdheden die verregaande
beperking grondrechten kunnen inhouden (tav verdachten,
maar ook derden vb. beslag) à verregaande bevoegdheden
overheid compenseren
- Ruimer dan rechten van verdediging (persoon die vervolgd
wordt) à privacy, briefgeheim, eigendomsrecht etc
Onderlinge afweging finaliteiten varieert in tijd tot komst EVRM
- 19e en eerste helft 20e E: waarheidsvinding
- Pas sinds EVRM bescherming grondrechten zelfstandig doel
- GW + legaliteit + Wet franchimont 1998
- Voorwaarden opdat inbreuk gerechtvaardigd is
• Vb. vrijheidsberoving, huiszoeking voldoende motiveren
- Belangen individu wegen meer door, waarheidsvinding moet
af en toe wijken Vb. onrechtmatig bewijs
- Concrete afweging door rechtspraak
- Wet en EVRM vaak slechts algemene richtsnoeren vb.
redelijke termijn
- Slingerbeweging
Rechten van de verdediging Rechten tav persoon die vervolgd wordt wegens misdrijf (geen
systematische regeling – 6EVRM & 14IVBPR)
Grondrechten Rechten van de burger in het algemeen (<-> rechten verdediging
specifiek voor verdachte)
Wet Franchimont - Rechtspositie so gelijkstellen aan verdachte (mee GO sturen)
- Grondrechten + rechten van verdediging uitdrukkelijk
bepaald mbt gerechtelijk onderzoek
- Individuele grondrechten > waarheidsvinding
- Wettelijke regeling opsporingsonderzoek,
participatierechten in GO, rechtspositie slachtoffer
Legaliteitsbeginsel (12 Gw.) - Door EVRM ook inhoudelijk vereisten ipv enkel wettelijke
basis vb. huiszoekingsbevel motiveren
Antigoon - Onrechtmatig verkregen bewijs mag nu wel gebruikt worden
in strafprocedure (Wet Landuyt - antigoonrechtspraak, enkel
bij 3 hypothesen buiten beschouwing laten)
2
,Accusatoir versus inquisitoir (sv p6)
- Accusatoir: fase van terechtzitting (openb & tegenspr)
- Inquisitoir: vooronderzoek
- + lezen kader p.6-7
Verloop strafproces
Waar men in het gerechtelijk privaatrecht pas ve ‘proces’ spreekt wanneer een zaak voor een rechter is gebracht, wordt ih
strafprocesrecht het ‘proces’ al in een vroeger stadium aangevat. Het strafproces verloopt in 2 fasen: het geheime
vooronderzoek (inquisitoir) en het openbare onderzoek ten gronde (accusatoir).
Verloop in 2 fasen 1. Vooronderzoek
- Geheime fase, Grotendeels inquisitoir
- Kenmerken: geheim, schriftelijk, niet-tegensprekelijk
2. Onderzoek ten gronde
- Openbare fase, Grotendeels accusatoir
- Kenmerken: openbaar (intern-extern), mondeling, tegensp
Vooronderzoek
Doel - Verdachte identificeren
- Nagaan voldoende bezwaren
- GEEN uitspraak over grond van de zaak
- Zoniet à onderzoek stopgezet
Twee vormen Opsporingsonderzoek (95% strafzaken)
- Gevoerd door PdK en hulpofficieren
- Zonder tussenkomst onderzoeksrechter (uitz. mini-instructie)
- Afgesloten door beslissing tot niet-vervolging of vervolging
(rechtstr dagvaarding vr vonnisgerecht) of vordering GO
- Ook : buitenger afdoening (minnel schikking of bemiddeling)
- Geen tussenkomst onderzoeksgerechten vereist
Gerechtelijk onderzoek
- Door onderzoeksrechter, gev door PdK (meestal)
- In geval van dwangmaatregelen
- Verdachte en SO mogelijkheid om mee te sturen
(Franchimont) à complexer want meer waarborgen
- Controle: Kamer van Inbeschuldigingstelling (KI)
- Afgesloten door Raadkamer in aparte procedure = regeling
der rechtspleging (x rechtstreekse dagvaarding!)
Kenmerken (inquisitoir maar afgezwakt) 1. Geheim
2. Niet-tegensprekelijk
3. Schriftelijk
3
, Kenmerken vooronderzoek: geheim - Art. 28quinquies, §1 (OO) en art. 57, §1 Sv. (GO)
- Ratio: vermijden dwarsboming onderzoek + onnodige
• Principe: niet betrokken bij publiciteit
onderzoeksverrichtingen + resultaat - T.a.v. verdachte en slachtoffer (lichtgrijs – ntk)
wordt niet meegedeeld (uitz. wanneer - T.a.v. de openbare opinie
verrichtingen hen zelf betreffen) • Alle onderzoeksverrichtingen en procedurehandelingen
• MILDERINGEN door Wet Franchimont zonder publiek
§ Recht op gratis kopie ondervraging • MILDERINGEN: persmededelingen door PdK of advocaat
§ Recht op inzage of afschrift - Sanctionering
(beperkt), ruimer wanneer van • NIET: de nietigheid van het onderzoek
vrijheid beroofd • WEL: nietigheid bepaalde opsporingshandelingen
» Automatisch bij regeling der § HvC: recht eerlijk proces niet in gedrang als verdachte
rechtspleging in media negatief in beeld komt
§ Problematisch in geval van reality-tv
§ Magistraten en politiemensen die schenden:
» Strafbaar feit = art. 458 Sw. (schending
beroepsgeheim, idem privésector)
» Grond tot schadevergoeding
• Indien partijen misbruik maken van inzagerecht: strafbaar
ogv art. 460ter Sw.
• Probleem: journalisten zo goed als onaantastbaar
Kenmerken vooronderzoek: niet- - Verdachte niet recht om bezwaren te weerleggen (‘tegen te
tegensprekelijk karakter en sturing spreken’) en verweermiddelen aan te voeren
vooronderzoek - Ratio: nog geen uitspraak grond van de zaak
- OO: principe geldt onverkort (Uitz: personen die verhoord w
kunnen verzoeken om bep opsporingshandeling te verrichten,
maar geen rechtsmiddel indien niet wordt ingewilligd)
- GO: inverdenkinggestelde en burgerlijke partij kunnen mee
sturen (Specifieke onderzoeksdaden vragen (beroep mogelijk
bij weigering of stilzitten)
Kenmerken vooronderzoek: schriftelijk - Van elke onderzoeksverrichting wordt geschrift opgemaakt
karakter = proces-verbaal
- Strafdossier basis voor behandeling zaak en openbare
terechtzitting
- Geen algemene wettelijke regeling voor het op schrift stellen
van onderzoeksverrichtingen, muv verhoren en telefoon-
bewaking (47bis)
Onderzoek ten gronde
Wat Onderzoeksfase waarin uitspraak wordt gedaan over grond van
de zaak = vraag of feiten bewezen zijn en, indien bevestigend,
over straf à voor vonnisgerechten
Kenmerken 1. Openbaar
2. Tegensprekelijk
3. Mondeling
Kenmerken: openbaarheid van - Voorgeschreven door Grondwet (Art. 148 en 149 Gw.)
terechtzitting en uitspraak - Zowel terechtzitting als uitspraak
- Op straffe van nietigheid
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CrimiStudent9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
