7. kinder- en jeugdpsychiatrie
• Inleiding
• Ontwikkelingsstoornissen
– ADHD
– ASS
• Externaliserende stoornissen
– Gedragsstoornissen
• Internaliserende stoornissen
– Stemmingsstoornissen
– Angststoornissen
• Eetstoornissen
• Kinderen en jongeren zoeken niet zelf hulp
• Kinderen en jongeren zijn afhank vh gezin, hun functioneren houdt direct verband
met gezinssituatie.
• Bij beoordeling van problemen bij kinderen en jongeren worden gegevens van
andere informanten dan de patiënt meegewogen.
• Kinderen en jongeren zijn biologisch en psychosociaal onrijp.
• Het ontwikkelingsniveau vh kind of de jongere bepaalt de wijze van communiceren.
• Interventietechnieken en de organisatie van zorg voor kinderen en jongeren wijken af
van die voor volwassenen.
Definitie psychiatrische stoornis bij kinderen en jongeren
- Niet passend bij de (ontwikkelings)leeftijd
- Niet te corrigeren
- Algemeen functioneren nadelig beïnvloed
- Het kind zelf en/of zijn omgeving lijdt eronder
- Mogelijks stagnatie van de ontwikkeling
Biopsychosociale benadering < ontwikkelingspsychopathologie
Categoriale benadering: DSM5
• 3 secties:
– Algemene indeling
– 20 hoofdcategorieën
– ‘Onder studie’ (internet gaming disorder, non suicidal self-injury)
• Geen assenstelsel
• Nieuw :
– DMDD : Disruptive Mood Dysregulaton Disorder
– Minor Neurocognitive Disorder
– Binge Eating Disorder
• Verlaten : Asperger (obsoleet)
,*automutilatie wordt vaak geassocieerd met suicideneigingen en stemmingsstoornissen
(klopt allebei)
Kinderpsychiatrisch onderzoek:
Anamnese: ouders, kinderen/jongere zelf, leerkrachten
Jongere >16 jaar= oordeelsbekwaam, kan zelf hulp zieken
Diagnostiek
Vragenlijsten
Interview
Observatie
Anamnese met ouders
- Reden aanmelding
- Ontwikkelingsanamnese
- Gezinsanamnese: relaties, gezinsactiviteiten, interactie met kind
- Familiale anamnese
- Huidig functioneren patient
Anamnese kind/jongere
- Cognitieve ontwikkeling (schoolprestaties, intelligentieonderzoek)
- Sociale onwikkeling
- Emotionele ontwikkeling
- Lichamelijke ontwikkeling/neurologische ontwikkelings
o Soft signs: op tenen lopen, hypotonie,..
o Minor physical anomalies: hypertelorisme, misvormde oren,..
Anamnese leerkracht:
- Leerprestaties
- Gedrag klas & speelplaats
- Relatie tot leerkracht & medeleerlingen
Gedrag:
1. Cognitief
2. Sociaal
3. Emotioneel: 4 B’s (bang, blij, bedroefd, boos)
4. Lichamelijk
Deze 4: in relatie met context (dubbele pijl)
Soms doet men ontwikkelingsneurologisch onderzoek
Groot verschil ontwikkelinsonrijpreid (kind dat laat is voor zijn tijd: moet evt gestimuleerd
worden (ontwikkelingsstoornis (erge psychische problemen)
Ontwikkelingsanamnese
• Zwangerschap/geboorte
– fysieke gezondheid, medicijnen, roken & druggebruik moeder,
geboortecomplic en postnatale toestand, prenatale stress, psychosoc kader
moeder & gezin.
• Eerste levensmaanden
– ouder-kind relatie, temperament kind, psychosociale
omstandigheden Gehechtheid :
1) Veilig
2) Angstig-vermijdend
3) Angstig-afwerend
4) Gedesorganiseerd
, • Motorische ontwikkeling
• Taal- en spraakontwikkeling
– Semantisch probleem
– Morfologisch probleem
– Pragmatisch probleem
• Ontwikkeling zindelijkheid
– Ontwikkeling gehechtheid en sociale relaties
– Reacties op separatie (crèche, peuterspeelzaal, school), relatie met
leeftijdsgenoten
• Levensgebeurtenissen
• Cognitief, emotioneel, sociaal en lichamelijk functioneren gedurende de levensloop
• Ontwikkelingsstoornissen
– ADHD
– ASS
– Taal- en spraakstoornissen / Motorische stoornissen/ Specifieke
leerstoornissen
• Externaliserende stoornissen
– Oppositionele-opstandige stoornis (ODD)
– Normoverschrijdende gedragsstoornis (CD)
• Internaliserende stoornissen
– Stemmingsstoornissen
– Angststoornissen
• Eetstoornissen
– Anorexia Nervosa
– Boulimia Nervosa
– Eetbuistoornis
• Andere
– Regulatiestoornissen
– Hechtingsstoornissen
– Selectief mutisme
Meestvoorkomende psychiatrische aandoeningen deze groep
1. Angststoornis (kan later leiden tot stemmingsstoornis)
2. Stemmnigsstoornis
3. ADHD
4. Obsessive compulsive disorder
5. ASS (laatste!!)
ADHD ( attention deficit hyperactivity disorder)
, Cluster van 3 symptomen:
1. Aandachtstekort
a. Selectieve aandacht
b. Verdeelde aandacht
c. Volgehouden aandacht
2. Hyperactiviteit
3. Impulsiviteit
A. Een persisterend patroon van onoplettendheid en/of hyperactiviteit-impulsiviteit dat
interfereert met het functioneren of de ontwikkeling :
• Onoplettendheid :
– Slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details, of maakt
achteloos fouten in schoolwerk, op het werk of gedurende andere activiteiten
– Kijkt bv. over details heen of mist deze
– Levert slordig werk af
– Heeft vaak moeite om aandacht bij taken of spelactiviteiten te houden
– Heeft bv. problemen om geconcentreerd te blijven tijdens een
les of gesprek of bij het lezen van een lange tekst
– Lijkt vaak niet te luisteren als hij of zij direct wordt aangesproken
– Lijkt bv. afwezig, zelfs als er geen duidelijke afleiding is
– Volgt vaak aanwijzingen niet op en slaagt er dikwijls niet in om schoolwerk,
karweitjes of taken op het werk af te maken
– Begint bijvoorbeeld wel met een taak, maar snel afgeleid
– Heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten
– Heeft bv. moeite om een reeks taken achter elkaar af te maken
– Vindt het lastig om benodigdheden en eigendommen op hun
plek op te bergen
– Het werk is slordig en wanordelijk
– Heeft moeite met tijdsindeling
– Haalt deadlines niet
– Vermijdt vaak om, heeft een afkeer van, of is onwillig om zich bezig te houden
met taken die een langdurige geestelijke inspanning vereisen
– Bv. schoolopdrachten of huiswerk
– Bij adolescenten en volwassenen: een rapport opstellen,
formulieren invullen, of lange artikelen doornemen
– Raakt vaakt dingen kwijt die nodig zijn voor taken of activiteiten
– Bv. materiaal voor school, potloden, boeken, gereedschap,
portemonnee, sleutels, papieren, bril, mobiele telefoon
– Wordt gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels
– Bij oudere adolescenten en volwassenen kan het gaan om
gedachten aan iets anders
– Is vaak vergeetachtig tijdens dagelijkse bezigheden
– Bv. bij karweitjes, boodschappen doen
– Bij oudere adolescenten en volwassenen bv. terugbellen,
rekeningen betalen, afspraken nakomen
• Hyperactiviteit en Impulsiviteit : ACTOMETER
– Beweegt vaak onrustig met handen of voeten, of draait in zijn of haar stoel
