HOOFDSTUK 1: DE TOEGANKELIJKHEID VAN HULP- EN DIENSTVERLENING
1. Inleiding
Toegankelijkheid van hulp- en dienstverlening belangrijke uitdaging voor welvaartsstaat
Realiteit drempels (belemmeringen)
o Organisatorische drempels (bv. Wachtlijsten)
o Relationele drempels (bv. Moeilijke relatie tussen cliënt en hulpverlener)
o Individuele drempels (bv. Schaamte bij cliënt)
Welvaartstaat zorgt dat iedereen hulp krijgt maar sommige mensen vinden gezondheidszorg niet
door drempels contradictie
Drempels op niveau van vraagzijde en aanbodzijde
o Vraagzijde = cliënt en hulpverleningsrelatie
o Aanbodzijde = organisatie
2. Vraagzijde
Drempels op niveau van cliënt(e) en zijn/haar (probleem)situatie
Opvattingen/houdingen die mensen weerhouden om hulp te zoeken eerste stap moeilijk
o Taboes (bv. Psychische aandoening) en vooroordelen
o Ik los het zelf op
o Gevoelens van schaamte
o Beperkte kennis en foute informatie
o Zich moeilijk kunnen verplaatsen
Drempels wijzen niet op schuld van cliënt
Hulpverleningsrelatie (= relatie die hulpverleners aangaan met hun cliënt) belangrijk
Effectieve (=doeltreffend) hulpverleningsrelatie wordt gekenmerkt door
o Toewijding
o Vertrouwen (beroepsgeheim)
o Empathie (kunnen inleven)
o Aanvaarding
o Oprechtheid
behandel mensen (cliënten) zoals je zelf behandelt wilt worden
Geven hier ook kernwaarden weer van onze opleiding
o Reflectief: denkt kritisch na over zichzelf en zijn omgeving
o Open: heeft respect voor anderen en is ruimdenkend
o Integer: is echt, oprecht en handelt transparant
o Mensgericht: ziet mensen als gelijkwaardig en stopt ze niet in ‘hokje’
o Zelfsturen: wil zelf leren, wil initiatief nemen, wil flexibel zijn
Sociaal werk = mensenwerk = kernwaarden = persoonsgebonden competenties
basishouding MA
Impact van gebruikte methodieken beperkter dan common factors (= generieke factoren)
o Kwaliteit van hulpverleningsrelatie
o Motivatie
o Opleiding
o Draaglijke caseload (= aantal dossier/werklast)
1
ISW
, Samenwerking tussen hulpvrager en hulpgever kan onderdruk staan verschil in sociale positie
+ verschillende achtergrond kan leiden tot:
o Gebrek aan inlevingsvermogen (bv. Kwetsbare jongeren in steden tijdens corona)
o Te hoge verwachtingen (bv. Toeleiding naar arbeidsmarkt)
o Misverstanden en vooroordelen
Hierdoor gevoelens van schaamte, onmacht, stigmatisering (labeling) en wantrouwen
versterkt worden
3. Aanbodszijde
Hulp- en dienstverlening (organisatorisch niveau vaak niet toegankelijk) voldoet niet aan
zeven B’s (door drempels)
7 B’s
o Bekendheid
o bereikbaarheid
o Beschikbaarheid
o Begrijpbaarheid
o Betrouwbaarheid
o Betaalbaarheid
o Bruikbaarheid
drempels
3.1 Bekendheid
Weten burgers met welke hulpvraag bij welke organisatie ze terecht kunnen
(onderzoek/eigen onderzoek toont aan van niet)
Informatieve drempels weinig doorstroom van juiste informatie naar doelgroep
Versnippering van zorg- en welzijnssector
3.2 Bereikbaarheid
Mate waarin aanbod fysiek, ruimtelijk en in tijd toegankelijk is
Dienst is bekend maar fysiek niet bereikbaar (bv. Gebouw niet aangepast voor handicap)
Moeilijk bereikbaar met openbaar vervoer
Onaangepaste openingsuren (bv. Bezoekruimte die niet toegankelijk is op zaterdagvoormiddag
Winkelmodel hulpverleners zoeken doelgroep niet op (wel opzoeken = outreachend werken)
maar hulpvrager (burger) moet zich aanmelden kan drempelverhogend werken (bv. Hoe
moet ik mijn vraag formuleren?)
3.3 Beschikbaarheid
Mate waarin burgers eenvoudig en binnen afzienbare tijd beroep kunnen op aanbod
Beschikbaarheid staat onder druk
o Wachtlijsten (bv. Personen met handicap)
o Wachttijden en administratieve drempels
o Basis van deze drempels (bv. Beperkte personeelsbezetting, complexe procedures,
regelgeving en schaalvergroting)
2
ISW
,3.4 Begrijpbaarheid
Mate waarin aanbod en mogelijkheden duidelijk zijn voor (potentiële) gebruikers
o Onoverzichtelijkheid van welzijnssector
o Vakjargon (hierdoor onduidelijkheid gecreëerd)
o Hiaten in aanbod (iets wat ontbreekt)
o Rechten te weinig gekend
3.5 Betrouwbaarheid
Mate waarin gebruikers dienstverlener en aanbod als betrouwbaar percipiëren (waarnemen)
Vertrouwen wordt beïnvloed
o Tijd die hulpverleners kunnen vrijmaken voor hun cliënten
o Personeelsverloop en continuïteit
o Versnippering van welzijnslandschap (dat ze op aantal diensten moeten aankloppen voor
ze juiste dienst hebben gevonden sommige haken dan af, te moeilijk)
3.6 Betaalbaarheid
Mate waarin kostprijs drempel vormt voor (potentiële) gebruikers
Organisatorisch oogpunt bijkomende financiële drempel welke middelen zijn voorhanden?
o Onderbezetting, toenemende werkdruk, kwantificeerbare resultaten kans dat cliënten
worden afgeroomd voorkeur voor gemakkelijkste gebruikers cherry picking
coping strategie om werk hanteerbaar te houden
Komt minste voor zorgen meestal niet heel duur
3.7 Bruikbaarheid
Mate waarin aanbod voldoet aan behoeften van (potentiële) gebruikers
o Van kastje naar muur worden gestuurd
o Hulpvraag sluit niet bij bestaande aanbod
o Te weinig flexibiliteit bij organisatie
o Doorgedreven professionele differentiatie (als hulpverlener maar voor een bepaald
aantal mensen ondersteuning geven)
3.8 Binnenste B
Gaat over manier waarop innerlijke factoren invloed hebben op hulpverlening (zowel bij cliënt als
hulpverlener)
o Schaamtegevoelens
o Angstgevoelens bij cliënt/hulpverlener
o Anti- of sympathieën
o Ongemotiveerde cliënten/hulpverleners
3
ISW
, HOOFDSTUK 2: GENERALISTISCH SOCIAAL WERK
1. Introductie
Mary Richmond founding mother sociaal werk
Social diagnosis – What is social casework? fundamenten van generalistisch sociaal werk
Richmond stelt
o Sociaal werker positioneert zich op gespannen verhouding tussen individu en zijn
omgeving (context)
Sociaal werker krijgt zeer uiteenlopende opdracht
o Sociaal werker ondersteunt cliënt rekening houdend met haar/zijn mogelijkheden +
hulpbronnen
o Professional (sociaal werker) heeft oog voor
Diverse hulpvragen
Complex kluwen van samenhangende problemen op diverse levensdomeinen
Haar visie (brede benadering) vinden we sterk terug in hedendaagse concept generalistisch SW
Generalist wordt op verschillende manieren ingevuld dagdagelijks taalgebruik, sociaal werker
of onderzoeker
Sociaal werkers generalistische taakinvulling moeilijk te definiëren en af te bakenen
rolvervaging in contact met specialisten ontlenen hun rol aan hun specifieke expertise
Specialisten bekwamen zich in één specifieke vorm van hulpverlening
Werken binnen zeer specialistische taakomschrijving en afgebakende problematiek
Komen tekort bi cliënten met kluwen aan problemen (bv. Geen tijd voor vraagverheldering)
Generalist kampt met onduidelijkheid over zijn rol
Nood aan een éénduidige visie op generalistisch SW geen algemene definitie beschrijving
aan de hand van gemeenschappelijke elementen
Specialist 1 grote radar (bv. Iemand die gezinstherapie doet enkel daarover iets weten)
Generalist verschillende radars (bv. Bij kind en gezin met alles bezig zijn)
4
ISW
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Roosverdonck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.