Mediaonderzoek en innovatie
Introductie
Rationale en leerinhouden
• De inhoud van het OPO Mediaonderzoek en innovatie focust op verschillende aspecten van
de onderzoeksmethodologie
• In het bijzonder is er een focus op progressief onderzoek
• Het denkt na vanuit communicatiewetenschappelijke casussen met een open blik op wat we
kunnen leren van en bijbrengen aan andere disciplines, al dan niet in verbanden van
samenwerkingen
Wat zijn progressieve onderzoeksmethodes?
• Gebruikt in niet evidente omstandigheden
• Over disciplinaire grenzen heen
• Over nieuwe fenomenen (gelinkt aan digitalisering)
• Kan aanvullende details bekomen
• Niet klassieke aanpak
Onderzoek doen over en via digitale media
• Technologische veranderingen via en over digitale media
Onderzoek doen via digitale media / through media
• Is gebruikelijk en routineus geworden
• b.v. het gebruik van zoekmachines voor onderzoek, analyse van online materiaal,
elektronische interactie als onderdeel van het onderzoeksproces
• Is in opkomst, bv. wanneer het gaat om de actualisering van computer berekende technieken
• Cf. computationele sociale wetenschappen, digitale methoden
1
,Onderzoek doen over digitale media/ on media
• Onderzoek over digitale media
• Over bestaande digitale media (transformaties)
• Over nieuwe, nog te ontwerpen media
• Over fenomenen die worden uitgelokt ('gemedieerd'/'gemediatiseerd') door digitale
media
• Relevantie
• Digitale media kunnen worden beschouwd als de focus van hedendaags onderzoek
naar media en communicatie
• Bv. onderzoek naar interface design, architectuur van ICTS, en
publieksontvangst
• Socio−technologische innovaties worden geassocieerd met geglobaliseerde,
digitale, genetwerkte, convergerende media
• mediatiseringsprocessen: media spelen een steeds grotere rol in maatschappelijke
veranderingen op diverse maatschappelijke terreinen
overview course rationale
Human-computer interaction/mens-machine interactie: de intersectie van progressief onderzoek
door en op digitale media: een Mens−Computer Interactie perspectief
Waarom een Human−Computer Interaction (HCI)−perspectief?
• Technologie speelt een belangrijke rol in onze (digitale) samenleving
• Het verandert de aard van een communicatiewetenschappelijk onderzoeker
• Voorbeeld onderzoeksvragen
- Hoe gaan mensen om met nieuwe technologieën?
- Hoe communiceren we via communicatietechnologieën?
2
, - Wat is de rol van digitale media in het gezinsleven?
- Hoe kunnen we nieuwe technologieën ontwerpen op basis van ons begrip
van hoe ze passen in het dagelijks leven?
• HCI is een ideaal domein om nieuwe media en technologieën te bestuderen
• Gericht op opkomende technologieën
• Omarmt verschillende disciplines
• Vooruitstrevend / progressief
Wat is Human−Computer Interaction research?
"Mens−computerinteractie is een discipline die zich bezighoudt met het ontwerpen, evalueren en
implementeren van interactieve computersystemen voor menselijk gebruik en met het bestuderen
van de belangrijkste fenomenen die daarmee samenhangen."
• Ontwerp/ design mensgericht ontwerpproces
• Evaluatie/ evaluation bruikbaarheid, gebruikerservaring, waarden
• Implementatie (sociaal)technische implementatie
• Studie van belangrijke fenomenen verspreiding van verkeerde informatie, digitale
geletterdheid, privacy kwesties, internetverslaving, digitaal welzijn
3
, Research within and across the disciplinary boundaries ( zie reader)
Wat is een discipline ?
• In de breedste zin:
• Het betekent onderwijs, wetenschap, regels en principes
• Evenals het geven van instructies aan een discipline
• In sociologische zin:
• Een groep van personen (d.w.z. gemeenschappen van wetenschappers en
studenten)
• Die een gedeelde focus hebben op
- theorie, objecten, methoden
- evenals op 'disciplinerende' gewoonten, gebruiken, regels...
Interdisciplinair onderzoek: Wat?
Kenmerken
• Twee of meer disciplines zijn erbij betrokken
• Hun interactie kan zich situeren op een continuüm gaande van
• informele uitwisseling: het eenvoudigweg aan elkaar overbrengen van ideeën
• tot de volledige integratie en symbiose: integratie van concepten theorieën,
perspectieven, vragen, methodologie, procedures, epistemologie, terminologie,
gegevens, uitkomstmaten...
• Het vereist teamwerk
• omdat geen enkele persoon in staat is om het diepe inzicht te behouden dat nodig is
om echt interdisciplinair onderzoek te doen
• (denk reeds aan de complexiteit en de hoeveelheid kennis binnen de
afzonderlijke disciplines)
4