Low Vision I
- Vivianne De Vries 2021-2022
Inhoudstafel
I. Inleiding
II. Amslergrid
III. Oorzaken van slechtziendheid
IV. Medische filters en oorzaken
V. Definitie slechtziendheid
VI. Vergrotingen
VII. Prestatiekenmerken van optische vergrotende hulpmiddelen
VIII. Classificatie van hulpmiddelen en stellingen
IX. Galileï versus Kepler
X. Voorbeelden van hulpmiddelen
XI. Hulpmiddelen voor kinderen en ouderen
XII. Weetjes en nuttige tips
Jade Leroy 2e bachelor 2021-2022
,*op het examen maak je een keuze tussen 1. Een kennisvraag & 2 toepassingsvragen of 2. Een
toepassingsvraag & 2 kennisvragen. Het examen wordt mondeling afgelegd.
I. Inleiding
Het Amslerrooster is een belangrijke tool in de Low
Vision die we gaan inzetten. Dit echter wordt ook
gebruik bij niet Low-vision om neurologische problemen
op te lossen.
DENKEN
DURVEN
DOEN
DOORZETTEN
Deze test wordt nabij afgelegd, monoculair. De patiënt
zal soms exact kunnen tekenen waar er een scotoom
aanwezig is, of vervorming van de vierkantjes (LMD).
1. Denken
Waarom nadenken bij Low Vision?
1. De soort aandoening is afhankelijk van welke hulpmiddelen we moeten geven.
Bv: Heel slechtziend of licht slechtziend
2. De aandoening gaat nadien een stoornis veroorzaken.
Bv: Bepaalde ziekte kan een visuele stoornis veroorzaken.
3. Als je een stoornis hebt als gevolg van een aandoening, dan zijn je activiteiten beperkt, je gaat
bepaalde dingen niet of in mindere mate kunnen doen.
4. Als we die activiteiten niet goed meer kunnen doen zijn er hulpmiddelen nodig en stelt men de
vraag in welk kader de persoon welk hulpmiddel kan gebruiken.
5. Sommige hulpmiddelen gaan we voor bepaalde activiteiten niet kunnen toepassen. Je moet
nagaan welk hulpmiddel gepast is. Afstand is belangrijk. (prestatiekenmerken)
6. Participatie van slechtzienden in de maatschappij vergroten met bepaalde hulpmiddelen, trucjes,…
VOORBEELD:
Aandoening → LMD
Stoornis → centraal scotoom
Activiteit → afhankelijk van grootte, plaats, vorm scotoom gaan de activiteiten beperkter worden,
moeilijker lezen, schrijven,… (anamnese)
Participatie → daalt (doel van optometrist)
Soort activiteit → kaartspel spelen ; hulpmiddel → grotere speelkaarten (vergroot hulpmiddel)
Jade Leroy 2e bachelor 2021-2022
,2. Oorzaken in de wereld
Cataract (door UV-straling)
Trachoma* (Chlamydia trachomatis en Neisseria gonorrhoeae): conjunctivitis, ulcus, neo-
vascularisatie, corneale laesies
* ziekte die door de geboorte (bacteriën, parasieten) kindje besmetten tijdens geboorte waardoor er
verschillende aandoeningen kunnen ontstaan, kunnen behandeld worden maar in veel delen van de wereld
hebben ze geen antibiotica → dit wordt dan een gigantische beschadingen, ontsteking en zo als ze onbehandeld
blijven kunnen ze blind worden.
Onchorcerciasis: parasieten, steken van insecten (onstekingen)
Onchorcerciasis (Onchorcerciasis volvulcus): uveitis, keratitis en infectie van de choroïdea
2.1 Oorzaken in de geïndustrialiseerde landen (al in ontwikkeling)
Classificatie van 5 groepen
1. Slechtziendheid als gevolg van aandoeningen van de cornea, de kristallens, het vitreum of de
retina (LMD, cataract, glaucoom ...). Aandoeningen aan het oog zelf.
* leeftijdsgebonden → als je 80 jaar bent heb je 80% kans op LMD (je kan dit ook hebben in mindere
of meerdere mate). Ogen zijn niet gemaakt om 100 jaar te worden.
2. Slechtziendheid als gevolg van een algemene aandoening zoals AIDS, Diabetes, MS, …
3. Slechtziendheid als gevolg van aandoeningen in de hersenen (CVA, tumoren, …).
4. Slechtziendheid als gevolg van traumata (auto-ongeval, sportaccident, bijtende stoffen,
mishandeling, ...).
5. Slechtziendheid als gevolg van psychische problemen (mishandeling, oorlog, sexueel
misbruik,...).
Hulpmiddelen Prestatiekenmerken
Niet-vergrotende Vergroting
Vergrotende Gezichtsveld
Loepen Beeldkwaliteit
Telescopische systemen Eigen correctie (gemonteerd in bril met keplersysteem).
( lens+ prisma) Werkafstand
Elektronische Fysische grenzen (gezichtsveld)
Praktische grenzen (onesthetisch, zwaar, ...)
Technische grenzen (diameter van een loep)
Andere grenzen (reuma, spasmen, emotionele bezwaren)
Soort vergrotende hulpmiddelen:
1. Loep met vergroting van 4x → 16 dioptrie (100/16 ) → 6,5 cm → dus bijna tegen je neus
2. Galineisysteem → werkafstand verdubbelen → 13cm
3. Prismen-Lupenbrille → Werkafstand NOG eens verdubbelen → 24,5 cm
Jade Leroy 2e bachelor 2021-2022
, 3. DURVEN
3.1 Screening
• Kwantitatieve en kwalitatieve leesvaardigheid/kijkvaardigheid wordt nagegaan met eigen
correctie. Om aan te tonen aan de persoon dat hij nog kan zien + voor onszelf om aan te tonen
hoe slechtziend de persoon is en zodat je de rest erop kan toepassen.
• Pasbril op 25 cm voor dicht of met +4,00 D (indien geen leesbril)
• Monoculair
• Buiten gebruikelijk optometrisch onderzoek → we doen een screening voor nabij met
bedoeling na te gaan wie er voor ons zit + stimuleren om patiënt te helpen
• Kleine test die elke opticien/optometrist zou kunnen doen om daarna door te verwijzen voor
de gepast hulpmiddelen
3.2 Low Vision onderzoek
• Aandacht voor het optotype !
• Afstand tot het optotype ! (Verkorte afstand vraagt om een dioptrische compensatie)
• Meestal geen stappen van 0,25D
Gradatie van het pasglas Visus (objectieve meting)
1D 0.1
1D 0.1
• De sterkste vergroting is niet altijd de meest noodzakelijke !
• Je gaat niet lager dan 1/10
• Voor low-vison is 1/10 meestal de beste visus.
3.3 Psychologie: 4 fasen
1. Ontkenning
2. Boosheid
3. Depressie
4. Acceptatie : grootste kans op succes
Jade Leroy 2e bachelor 2021-2022