H4 Eiwitbeperkt dieet
Begripsomschrijving en indicaties
= kwantitatief dieet waarbij de aanvoer van eiwit lager ligt dan de aanbevolen hoeveelheid per kg
ideaal lichaamsgewicht voor normale evenwichtige voeding
In praktijk wordt normale, gezonde aanbreng van eiwitten gezien als beperking (inname vaak veel
hoger)
Er zijn ook strenge diëten zoals bij PKU
Indicaties:
! Lever- en nieren: belangrijkste organen in metabolisme van de eiwitten = afvalstoffen omzetten en
uitscheiden
Nierfunctiestoornissen: bij acute of chronische nierinsufficiëntie is de nier onvoldoende in staat om
toxische afbraakproducten van eiwitstofwisseling uit te scheiden.
De hoeveelheid ureum in bloed (belangrijk afvalproduct eiwitstofwisseling) is een parameter
voor de hoeveelheid toxische afbraakproducten, zal verhoogd zijn
Symptomen hyperuremie = te veel aan ureum in het bloed: vermoeidheid, misselijkheid,
jeuk en anorexie.
Encefalopathie:Hersenziekte (irreversibel) tgv leverinsufficiëntie, portale hypertensie, portocavale
shunt en bloedingen van slokdarmvarices
opstapeling van ammoniak wat toxisch is voor de hersenen
Bij al van bovenstaande is er een opstapeling van ammoniak in het bloed. Ammoniak kan
door de BHB en is toxisch voor de hersenen. Opletten voor coma!
Bepaalde bacteriën in het darmlumen zijn verantwoordelijk voor de rotting van eiwitten: hierbij
onstaat onder andere ammoniak.
Een deel van de toxische afbraakproducten komt terecht in de lever waar ze afgebroken
worden: ammoniak wordt omgezet in het minder schadelijke ureum
Bij bovenliggende aandoeningen is de lever niet meer in staat om het ammoniak af te breken
o Gevolg = stijging ammoniakgehalte in bloed en hersenbeschadiging (encefalopathie)
In deze gevallen tijdelijk een eiwitbeperkt dieet gegeven om de rotting in het darmlumen
terug te dringen en daarmee het ammoniakgehalte in het bloed te verlagen
Aangeboren stoornissen in AZ-metabolisme: PKU = Fenylketonurie, stoornissen in de
ureumsynthese en bij acidemieën
Ziekte van Parkinson: bij gebruik van Levodopa (medicatie)
Doelstelling
= Bestrijden van de symptomen die gepaard gaan met de ziekte
Nierziekten: misselijkheid, jeuk, anorexie en vermoeidheid tgv hyperuremie proberen te vermijden
Leverziekten: kans op encefalopathie verminderen door hoeveelheid afbraaklproducten van eiwitten
zo klein mogelijk te houden
, Streefdoel = die hoeveelheid eiwitten te geven zodanig dat de hoeveelheid afbraakproducten
(ureum, ammoniak en fenylalanine) zo klein mogelijk is, dus te komen tot een evenwichtige
stifstofbalans (N inname = N uitscheiding + N verlies)
o Teveel aan eiwitten = N-balans > 0
o Afbraak lichaamseiwitten = N-balans < 0
DUS: voedingseiwitten net voldoende voor een goede N-balans.
PKU: hersenbeschadiging voorkomen.
Dieetkenmerken
Energie
Eiwitbeperking is alleen zinvol indien er voldoende energie wordt geleverd
Energietekort: voedingseiwitten als energiebron worden gebruikt en verhoogde afbraak
lichaamseiwitten
Voldoende opname van energie probleem bij lever- en/of nierproblemen
Hebben vaak last van anorexie bijvoeding zal noodzakelijk zijn
Bij leverinsufficiëntie is regelmatige inname van KH belangrijk aangezien de glycogeenvoorraad in de
lever beperkt is voor het slapen gaan een KH-rijke snack: muesli of boterham + banaan…
Eiwitten
Graad van eiwitbeperking is afhankelijk van de ziekte en is een compromis tussen de eiwitbehoefte
van het lichaam en de klinische symptomen
Nierinsufficiëntie = eiwitbeperking afhankelijk van de eiwitbehoefte, ernst van uremie, de klachten
van de patiënt en de resterende nierfunctie
Creatinineklaring is een goede maat voor het bepalen van de nierfunctie en de graad van
eiwitbeperking De normaalwaarden zijn 75-125ml per minuut
o Creatinineklaring: maat om te kijken hoe snel de nieren in staat zijn de creatine in
het bloed te gaan opruimen.
o Creatinine: afbraakproduct van de eiwitvertering wordt cte door de nieren uit
bloed gefilterd en uitgescheiden met de urine
o Hoe sneller de creatineklaring per minuut, hoe beter de functie DUS hoe minder
streng de eiwitbeperking
o Hoe trager hoe strenger eiwitbeperking
Creatine clearancewaarden CC Hoeveelheid eiwit per dag
30-20 ml/min 50g
20-15 ml/min 40g
15 ml/min 30g
10-5 ml/min 25g
Een andere parameter voor het bepalen van de graad van eiwitbeperking bij nierinsufficiëntie is de
uremie. De uremie ligt normaal tussen 0,18 en 0,45 g/l.
Uremiewaarden U Hoeveelheid eiwit per dag
1-2 g/l 50g
2-3 g/l 40g
3-4 g/l 30g
>4 gl/l 20g
Graad van beperking kan ook uitgedrukt worden in eiwit/kg lichaamsgewicht/dag
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariedeclercq1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.