PIJNMANAGEMENT
1. Introductie: Schelfout
1.1. Introductie
• Pijn curriculum uitgewerkt door EFIC (European pain federation)
▪ Pijn medicatie
▪ Pijn fysiotherapie
▪ Pijn verzorging
▪ Pijn psychologie
• Doel EFIC= leidraad voor mensen die lijden aan pijn en kine/artsen/onderzoekers voor de
beste weg om deze mensen te helpen.
• Pijn:
▪ Majeur onopgelost gezondheidsprobleem wereldwijd
▪ Is universeel (zonder leeftijd, ras, sociale klasse, nationale of geografische grenzen)
▪ Komt vaak voor.
▪ Grote impact op pt (kwaliteit), maatschappij en gzondheidssysteem in algemeen.
▪ Kostprijs is zelfde als cardiovasculair en kanker samen.
▪ Hoe ouder, hoe meer kans pijn zal krijgen.
▪ Neemt toe met vergrijzing
▪ Meest frequente reden om aan te melden bij dokter
▪ Er zijn richtlijnen voor acute pijn
▪ Behandeling van chronisch pijn is moeilijk ➔ Biopsychosociaal model nodig
• Geschiedenis
▪ Pain Science laatste jaren naar voor als een discipline opzich
▪ Behandeling heeft in jaren veel progressie gemaakt + meer en meer belang
multidisciplinaire aanpak.
▪ Belangrijk iedereen hetzelfde zegt (standaardisatie)
▪ In verschillende europese landen ingezet op pijngeneeskunde
▪ Doel nu: Pijnspecialisatie uitbreiden over heel Europa.
• Pijngeneeskunde
▪ Kwaliteit, uniformiteit en zorg
▪ Opgeleide proffessionals creeëren om begleiding te geven bv. Kine, psycholoog,
wetenschappers....
▪ EFIC= multidisciplinaire professionele organisatie
▪ 37 hoofdstukken van IASP
▪ Pijnverenigingen uit 37 Europese landen
1.2. Scope of practice
• Fysiotherapie= bevorderen en maximaliseren van de gezondheidstoestand + welzijn van pt
(binnen een biopsychosociaal kader).
• Curriculum beschrijving
▪ Pijn meest frequente en verontrustende ervaring
▪ Gezondheidswerker zou begrip moeten hebben van biologische mechanismen +
pijnervaring + behandelingen kennen
▪ Gezondheid pt en welzijn met pt benaderen via biopsychosociala model
▪ Fysiotherapeuten een brede basis aan vaardigheden gebruiken (communicatie,
aanbeveling praktijken...) ➔ communicatie belangrijk
▪ Educatie pt en zorgverleners
,• Klinische gebieden pijnfysiotherapie:
1. Acute pain:
▪ Post-operative
▪ Post-trauma
▪ Acute episodes of pain in medical conditions
➔ Heel frequent
2. Cancer-related pain
▪ pain due to tumour invasion or compression (kankerproces zelf zijn)
▪ pain related to diagnostic or therapeutic procedures.
▪ pain due to cancer treatment (chemo behandeling)
3. Chronic non-cancer pain
▪ Including more than 200 conditions described in the IASP Taxonomy
➔ Heel veel aandoeningen
• De definitie van pijn en neurowetenschappelijke verschijnselen door de International
Association for the Study of pain (IASP):
1. Belangrijke elementen medische geschiedenis
▪ Cartesiaanse dualisme
▪ Kiemtheorie (Pasteur- en Koch)
Semmelweis= vrouwen sterven na bevalling. Artsen die hun handen
niets wasten en ziekten van lijk op pt bracht.
= Handen wassen met kalkwater (effectieve methode)
Pasteur= Vermoeden van micro-organismen oorzaak van
voedselbederf en fermentatie en infecties
Koch= in staat veroorzakers miltvuur, tuberculose en cholera vinden.
= 1 microbe, 1 ziekte
Dia 36 verdere historiek
▪ Celtheorie (Virchow)
19de eeuw
Onderzoek micro-organismen en cellen
Celtheorie= alle cellen ontstaan uit andere cellen (door celdeling)
Voorbeeld van biomedisch denken
▪ Line-labelling/specificiteitstheorie vs Gate control Theorie
▪ Sensitisatie-theorie
2. Veelvoorkomende pijn- en neurowetenschappelijke gerelateerde fenomenen
volgens de IASP taxonomie.
3. Algemene terminologie en definities die worden gebruikt in Pain Medicine eG acuut,
chronisch, neuropathisch, spontaan, doorbraak
4. Pijngeoriënteerde sensorische tests (POST), waaronder, maar niet beperkt tot:
Sensorische drempel/perceptiedrempel, Pijndrempel, Pijntolerantie, Puntvormige
mechanische allodynie, Dynamische en statische mechanische allodynie, Koude
allodynie, Warmte-allodynie
5. Sensorische tests met betrekking tot fenotypische veranderingen in perifere
neuronen (warmte/koude/mechanische hyperalgesie)
• Definitie pijn
▪ Vroeger: Niet leuk, sensorieel, emotioneel, ervaring met werkelijke of mogelijke
weefselschade
▪ Nu: Moet niet zo beschreven zijn. Iemand die niet kan uitdrukken kan ook pijn
hebben.
,KEY NOTE 1: Pijn is heel persoonlijk en beïnvloed door bio, psycho en sociale factoren
• Cirkel Loeser
PAIN BEHAIOR
SUFFERING
PAIN
NOCICEPTION
▪ Nociceptie= Prikkel kan voor iedereen gelijk zijn → prikkel omzetten in pijn
= Prikkel kan voor iedereen anders aanvoelen en meer of minder pijn
geven.
▪ Lijden= pt zelf
▪ Pijn gedrag= hoe omgaan met pijn en hoe presenteren aan buitenwereld
• Biopsychosocial model
▪ Groot belang voor aanpak van pijn
• ➔ Beschrijven beinvloedende factoren die de pijn kunnen beïnvloeden
, KEYNOTE 2: Pijn en nociceptie zijn andere fenomenenen
• Nociceptie= fysiologisch proces van een prikkel die door zenuwbanen wordt geleid naar de
hersenen. Niet zelfde als pijn die pt voelt. Niet iedereen voelt het zelfde
• Pijn Pathway
▪ Pijn prikkel in voet → naar RM → hersenen
KEYNOTE 3: Mensen leren omgaan met pijn op eigen manier afh levenservaring
• Bv. 2 jongens naar voetbale. Ene papa streng en andere niet. Worden beide getackled en ene
gaat zeggen niet zagen en andere heel betroetelend. Na geduurde tijd 2 kinderen ander
somgaan met pijn.
• ➔ Leerconcept
• Bv. Verbranden aan een warme kom soep → 2de keer niet doen
KEYNOTE 4: PT pijn of pijnervaring moet gerespecteerd worden.
• Pijn kan je niet objectiveren
• Weten pt altijd gelijk
• Objectief te meten moeilijk, moet subjectief.
• Veel pijnschalen om pijn vast te leggen
a) VAS (0-100)
b) NRS (0-10)
c) Faces pain scale= gelaatsuitdrukking
d) 36-item short form survey (SF-36)= QoL meting
KEYNOTE 5: Pijn is zinvol, is een alarm. Heeft een functie, maar soms werkt het pijnsysteem niet goed
en kan invloed hebben in sociaal en psychologisch welzijn
• Mensen met chronische pijn meer kans op chronische pijn, maar mensen met een depressie
ook meer kans op chronische pijn.
KEYNOTE 6: Je hoeft niet verbaal te zeggen hoeveel pijn je hebt. Ook dieren en mensen die niet
kunnen communiceren kunnen pijn hebben.
• Verbaal pijn uitdrukken is maar een van de vele manieren op pijn uit te drukken.
• Ook als je niet kunt communiceren kun je pijn hebben.
1.3. Pain Understood as Part of a Larger Philosophy or Worldview
• Vroeger
▪ Acupuntuur
Chinees
Gebaseerd op yin en yang die de bloedstroom beïnvloeden
Een van oudste behandelingen
▪ Egyptenaren
Pijn= god of niet-geïncarneerde geest die het hart kwelde
Hart centrum van emotie
Aristoteles en galenus= pijn als emotionele ervaring
▪ 4 lichaamsvochten
Hippocrates
Humor beschreef als gerelateerd aan een van de 4 sappenpijn te behandelen
door tegengestelden
bv. Warmte op hoofd → om koude lichaamssappen van hoofdpijn te
verwijderen
Bv. Bv cupping→ warme cups op huid plaatsen → rood en zwelling
(onevenwicht in vochten verwijderen)