College aantekeningen
College aantekeningen Publiekrecht
- Vak
- Publiekrecht
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Lesnotities gebaseerd op de structuur van het boek.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 66 pagina's
Voorbeeld 4 van de 66 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Chelsea Nshuti Grondwettelijk RechtSottiaux
Hoofdstuk 1: basisbegrippen en
centrale thema’s van het
grondwettelijk recht
Afdeling 2: de grondwet
§1: betekenis en functies van de grondwet (p.5)
2 grote figuren bij het tot stand komen van de grondwet (18 e eeuw)
o Thomas Jefferson: Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring 1776
Vrij stabiel gebleven
o Markies De La Feyette 1789: “Iedere maatschappij waarin de
rechten niet gewaarborgd zijn, noch de scheiding der machten in
vastgesteld, heeft geen grondwet.”
Vaak veranderd (bijna om het jaar)
Tweerichtingsverkeer
o Grondwetten uit Amerikaanse en Franse revolutie oefenden
belangrijke invloed uit op de Belgische grondwet
o Grondwetten uit Amerikaanse en Franse revolutie werden
geïnspireerd door charters en keuren die tijdens AR in onze
gewesten werden gesloten
BI, Plakkaat van Verlatinghe…
Historische voorbeelden
o Magna Carta 1215: je mag niet van je vrijheid beroofd worden (zie
art. 12 GW)
Beschermde enkel privileges van edellides
o Charter van Kortenber: 1307: hertog van Brabant aanbanden gelegd
Gold ook voor arme burgers
Vb. recht
o Plakaat van Verlatighe 1581
2 functies van de grondwet
1. Democratische organisatie van de overheidsmacht
Positieve functie: GW brengt overheid tot stand
Politieke gemeenschap ‘constitueert’ zich tot
rechtsgemeenschap
Fundamentele regels voor de organisatie en werking van de
staatsmachten
Grondwet = primaire rechtsbron rechtssysteem
GW bevat geldigheidsvoorwaarde voor regeling van
lagere normen
Volkssoevereiniteit / consent (= instemming) van de
geregeerden
hoogste macht berust bij het volk, maar het volk kan zichzelf
niet regeren, dus is er nood aan een overheid. Om deze
overheid te organiseren, hebben we een grondwet
2. Beperken van de overheidsmacht
Machtsmisbruik tegengaan
Vrijheid burgers beschermen
1
,Chelsea Nshuti Grondwettelijk Recht
Sottiaux
2 technieken hiervoor: machtsscheiding en rechten en
vrijheden verankeren
Machtenscheiding
o Horizontale(functionele) machtsverdeling=
verspreiden taken van OH binnen één en
hetzelfde overheidsverband
Trias politica: UM, RM, WM
Gevaar op willekeur minimaliseren
Om machtsmisbruik te vermijden
Absolute scheiding >< machtsevenwicht
Absoluut: ieder voor zicht, volledig
gescheiden organen van de trias
politica
o FR grondwet van 1791:
gevolg => administration
juges (het bestuur controleert
zichzelf)
Machtsevenwicht: Vb: medewerking
UM aan totstandkoming wetten
o = checks and balances :
controleren en samenwerken
I. Vb. in de VS de
impeachment
procedure
o Bekendste pleidooi c&b dr
Madison: “[Montesquieu] did
not mean that these
departments ought to have
no partial agency in, or no
control over, the acts of each
other. His meaning, as his
own words import, and still
more conclusively as
illustrated by the example in
his eye, can amount to no
more than this, that where
the whole power of one
department is exercised by
the same hands which
possess the whole power of
another department, the
fundamental principles of a
free constitution are
subverted.”
I. Madison vergelijkt
VK system
(parlementair) met
het VS
(presidentieel):
maar in
2
,Chelsea Nshuti Grondwettelijk Recht
Sottiaux
presidentieel kan
het parlement niet
controleren, die
worden apart
verkozen Boris
Johnson heeft meer
macht dan Joe
Biden
Montesquieu : “C’est une expérience
éternelle que tout homme qui a du
pouvoir est porté à en abuser (…). Pour
qu’on ne puisse pas abuser du pouvoir, if
faut que, par la disposition des choses, le
pouvoir arrête le pouvoir.”
Rechtsvergelijking met VK : VK
systeem had een vorm van
machtenscheiding en hierdoor
waren de rechten van de mensen
gewaarborgd, parlementair systeem
Pro checks and balences, relatieve
machtenscheiding
Locke: And because it may be too great
temptation to human frailty, apt to grasp
at power, for the same persons who have
the power of making laws to have also in
their hands the power to execute them,
whereby they may exempt themselves
from obedience to the laws they make,
and suit the law, both in its making and
execution, to their own private advantage
o Vertrouwen in rechters
FR: weinig vertrouwen (door het ancien
regime
VK: veel vertrouwen in rechters (door
common law die burgerlijke vrijheid
beschermde)
Arbeidsverdeling & functionele
specialisatie
Onafhankelijkheid
Rechters genieten
onafhankelijkheid
De centrale bank
UNIA
o Verticale (territoriale)machtsverdeling
= verspreiden over verschillende
territoriaal omschreven
overheidsverbanden
3
, Chelsea Nshuti Grondwettelijk Recht
Sottiaux
Verdeling van taken tussen lokale,
regionale, supranationale en
internationale niveaus
Vb: de Unie, de staat, de deelstaten
Gelaagde rechtsorde constitutioneel
pluralisme
Vb: Duitsland = federale staat EN
lidstaat EU
o Grondwetten vd staten
o Duitse federale Grondwet
o Europese constitutionele
verdragen
2 constitutionele technieken
Federalisme
o Spreiding bevoegdheden tss
autonome rechtsordes
Decentralisatie
o Taken toeschrijven aan
ondergeschikte besturen
o Spreiding bevoegdheden aan
ondergeschikte (lokale)
besturen
Subsidiariteitsbeginsel = hogere OH moet
zich niet inlaten met taken die ook door
lagere instanties kunnen worden
afgehandeld
Verankeren fundamentele rechten en vrijheden
o Montesquieu(1748) en Locke(1689)
3 onvervreemdbare rechten: life, liberty
en property
o Verankering rechten en vrijheden
MC, BI, Bill of Rights waren basis voor…
…Déclaration des droits en EVRM
Bill of Rights (1689) : VK voorloper van
huidige grondrechten, geboorte van
Engelse parlementaire stap, vb. verbod op
wrede en onmenselijke behandelingen
Amerikanen vonden het eerste niet nodig
om die grondrechten te verankeren,
daarna amendementen (1st amendment
freedom of speech), dus hebben de
federalist de twijfelaars over de streep
getrokken als ‘wapen’ om de macht van
de federale OH aan banden te leggen
3. Overige functies
Natie- en staatsvorming
Programmatorische functie : bevat doelstellingen die de staat
moet nastreven
Conclusie: de grondwet als maatschappelijk contract
Grondwet = maatschappelijk contract
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nshutichelsea. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen