Examen :
- 1 grote hoofdvraag met
verschillende bijvragen en
een stuk reflectie
- 5/6 kleine vragen;
doorheen de cursus, korte
zaken to the point
Systeemtherapie : geheel is meer dan de som der delen. (tegen reductionisme); Gestalt
- Bekijken met gezonde onwetendheid
- Dynamisch
- Denken en communiceren; verder dan thermodynamische wetten
- Minuchin : krachten en problemen zijn geworteld in de omstandigheden van het leven;
zoeken naar symptoom < context- scharniermomenten exploreren
- 2 spanningsvelden doorheen de stromingen
o Individu vs systeem
o Positie van de therapeut in systeem
- Intra & inter van familie als van therapeut
- Termen
o Flow : Iedere familie maar ook iedere sessie doet beroep op andere mogelijkheden
van de therapeut
o Familiecodes
o Gendercodes
▪ Animus
• “mannelijke” versie van liefde geven
▪ Anima
▪ Door codes grootgebracht : graag zien door iets te doen bv heel mannelijk de
animus code (bv olie auto verversen), maar wanneer andere personen in een
praatcode zitten en willen horen dat andere persoon hen graag ziet <>
1|Pagina
, kwetsend; mensen trachten elkaar graag te zien maar het komt niet aan
(boodschap wordt niet ontvangen) en mensen stoppen dan met dat te doen.
o Niveaus van communicatie
▪ Beide gelijklopend
o Gezinscycli
- Reflectie is belangrijk ; feedback van de cliënten
o Meerzijdige partijdigheid ; complex
▪ Vb van eerlijkheid : pseudo vs afgetoetste (niet enkel zeggen, ook luisteren;
actief luisteren)
- Als therapeut helpen om mee stil te staan bij en trachten te begrijpen hoe en wanneer
gezinsleden stoppen met nadenken over elkaars intenties, over elkaars gedrag
- Door het systeem aan het denkwerk te zetten heb je als therapeut de tijd voor interventies
voor en introspectie van het systeem.
Mentaliseren
Fonagy
- Is een specifiek menselijk vermogen om het eigen handelen en dat van een ander te
kunnen interpreteren als intentioneel en dus aangedreven door allerlei mentale
toestanden.
- EXAMENVRAAG het stilstaan bij en voeling nemen met de innerlijke mentale wereld
(denken en voelen) van
o Jezelf
o Andere
o Interactie: hoe deze innerlijke werelden in de wederkerigheid werken
- betekenisvol vertrekpunt van interactie
o reflectieve functie (ook pijnlijke)
- onderhevig aan fouten
- Bij intense emotie blokkeert bij iedereen het mentaliseren
Het eerste deel dat afsluit bij hoge stress bv. is de prefrontale gebieden
o Het brein gaat in automatische piloot, en deze is non-mentaliserend
o = pauze, step back, rewind
- Het mentalisatieproces is verborgen
Blackbox
2|Pagina
, - Mentale toestanden; meerdere perspectieven
o toekennen aan concrete handelingen, emotionele uitingen
o misverstanden begrijpen
- Jezelf van buitenaf zien en anderen van binnenuit zien
- Immuunsysteem vh gezin
o Disconnectie
o Disbelonging
- Therapeut helpt : veerkracht
- Ook als T ; introspectie
Epistemisch ver-en wantrouwen
- Falen van communicatie; niet probleem in/van persoon
- Biologische predispositie : menselijke info leren -> vertrouwen (baby bv)
- Ostensive cues : babybonding & hechtingssignalen (cfr oogcontact)
o Basisfig epistemisch vertr
o Good enough – miscommunicaties -> leren
o Verbinding - Horen bij menselijke soort (cfr vergeven)
Genereert een boodschap die werkt in de twee richtingen:
o Bereid om mijn interne mentale wereld te koppelen aan de jouwe omdat jij ertoe doet
o Bereid om denkbeelden en perspectieven te modificeren o.b.v. nieuwe ervaringen
Pseudomentaliseren, pseudovolwassenheid en mentalisatie bevorderend taalgebruik
Je biedt jouw mentale toestand aan “ter overweging” en niet als objectieve waarheid
o =verruiming perspectief cliënt
Open nieuwsgierige houding
Veel perspectieven dragen en ondersteunen
o Betekent dat men ambiguïteit en onzekerheid moet kunnen tolereren
3|Pagina
, Structurele stroming
Minuchin : Joods, worsteling afkomst
Ongenoegen psychoanalyse
Interactie tss gezinsleden ; symptoom in de omstandigheden vh leven
- Baby ontgroeit, eigen deel vh geheel
- Ifv overleving gezinsstructuur
Kernbegrippen en structuren
o Gezinsstructuur
• Een gezin is een zelfregulerend homeostatisch en open (cfr
maatschappij & genderpatronen) systeem georganiseerd rond
subsystemen.
• Transactiepatronen
• Transitieperiodes ; flexibiliteit vereist – anders vast (cfr
gezondheid vh systeem)
• Structuur, hierarchie, differentiatie tss subsystemen nodig
• Gereduceerd; pretendmodus; automatische piloot
• Na verloop van tijd worden paden groeven waar je nog maar heel
moeilijk uit kunt komen -> doorbreken/exploreren
• Balans tss stabiliteit en verandering
• Labelen en assimilatie
• Basisidee: probleem/symptoom = functioneel voor het gezin (baat
bij; copen)
• Therapeut = ‘instrument of change’
o Subsystemen
Ouderlijk systeem verschilt in inhoud en regels van
partner-systeem
Complementariteit rollen
Tijdelijk of langdurig
Afgebakend door grenzen die van heel permeabel tot strikt
gesloten kunnen zijn) en regels (bv exclusie, inclusie).
-> autonomie en nabijheid cfr spiegel van gehechtheid
- Te hoge: “te nauwe hechting”, geen vrijheid/ weinig autonomie,
identiteitsverlies, gevaar voor misbruik, geen contact
buitenwereld/isolatie, kinderen zorgen voor ouders (=
parentificatie) …
- Te lage: verwaarlozing, kilheid, autoritair…
family mapping
4|Pagina
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EON. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.