Mens en maatschappij
Middeleeuwen (500 – 1500)
1. Tijd van Ridders, boeren en monniken
Indeling middeleeuwen:
o De Kersteningstijd (500 – 1200)
Merovingen (6de eeuwen – 8ste eeuw)
Karolingen (9de eeuw)
Feodaliteit (10de – 12de eeuw)
o De stedentijd (1200 – 1500)
Tijd
o Vroege middeleeuwen (5de – 11de eeuw): Europa moet zich
verdedigen tegen vreemde invallen
o Late middeleeuwen (11de – 15de eeuw): Europa gaat in het offensief
=> heropleving van de handel
Begin en einde van de middeleeuwen + kaart 35 en 37
o Het jaar 476 wordt de laatste West-Romeinse keizer afgezet + de
grenzen werden overspoeld met barbaren
Mare Nostrum verdween zowel Economisch als cultureel
Azië en Noord-Afrika Arabieren = nieuwe macht
o Einde van de middeleeuwen rond het jaar 1500:
1453 = ondergang Oost-Romeinse rijk
1492 = ontdekking Amerika en begin van Europese
uitzwerming over de wereld
1517 = de start van de reformatie die een einde maakte aan
de christelijke eenheid van West-Europa
BELANGRIJKE UITVINDING: BOEKDRUKKUNST
o Negatieve connotatie: het dagelijkse leven was hard
Achteruitgang is in de middeleeuwen omdat het leven zwaar is.
Humanisten zijn de mensen die zijn gaan terugkijken naar de
middeleeuwen en de middeleeuwen slecht bekijken.
Feodaal systeem
Oorlogen
Slechte hygiëne
Primitieve medische kennis
o Maar
Indrukwekkende religieuze gebouwen: kathedralen
Oprichting universiteiten
Literatuur: ridderverhalen – Robin Hood
Vlaamse primitieven: schilders die heel mooie schilderijen
hebben nagemaakt met een religieus thema
1
,Ruimte
o Hunnen:
zijn een heel wreed volk
dreven de Franken als maar dieper naar het Zuiden.
WRR stort in door het binnenvallen van de
Germanen Hunnen zitten in hun rug
Het Romeinse Rijk is ingestort en de Germanen willen binnen. Dit
kwam door de verzwakking van het WRR. De keizers volgden
elkaar snel op en hadden nog weinig interesse voor het bestuur
van het rijk.
Inwendige factor – verzwakking WRR
- Economische achteruitgang: de productie op de latifundia ging
achteruit en de handel verzwakte. Het te luxueuze leven zette niet
echt aan tot arbeid en wie wilde werken werd ontmoedigd door te
hoge belastingen. Het bevolkingscijfer
- Militaire verzwakking: de grenzen werden steeds minder
efficiënt bewaakt.
= Imperial overstretch (kan E en M verplichtingen niet meer nakomen)
reden: rijk te groot dan dat het aan kan.
Uitwendige factor – verzwakking WRR
- De middeleeuwen beginnen met de Hunnen (Attilla de Hun) Ca.
500-1500 (476 na Chr (val WRR)- 1500 (val ORR) )
- Ook de Hunnen (een nomadenvolk uit centraal – Azië), rukten op
naar het Westen. Door die druk ontstonden ook de
volksverhuizingen van de Slavische en Germaanse
volksstammen
- Barbarisering: Rijn-en Donaugrens herhaaldelijk doorbroken (4 de
eeuw) germanen (hunnen, Visigoten, Vandalen, Sueven,
Alemannen, Franken (duurzame rijk, bepaalde gebieden toe-
eigen inval RR)
- Gevolg: Romeinen land + voorrechten geven MAAR inruil
barbaren Foederati werden (bondgenoten), die mee de grenzen
moesten verdedigen. Foederati waren stammen die werden
gebonden door een verdrag (Foedus)
2
,Hebben een negatieve connotatie (duistere eeuwen, zien achteruitgang):
dagelijkse leven was hard:
- Feodaal systeem (leenheer met leenman)
- Oorlogen (honderdjarige oorlog)
- Slechte hygiëne (met als gevolg veel ziektes= de pest)
- Primitieve medische kennis
, 3grote rijken in de middeleeuwen
1. De islam - samenleving
Ontstaan van de Islam
- 7de eeuw
- Stichter: Mohammed, geboren in Mekka 570
- Visioen: Gabriel gaf hem opdracht van Allah: breng zijn boodschap over aan
mensheid. Mohammed = Allahs profeet
Openbaring vanaf 610
- 2 denkbeelden centraal bij Mohammed
o Idee van laatste oordeel
o Geloof in één god Allah
- Tegenkanting: vlucht van Mekka naar Medina in 622 (De Hedsjra of uitwijking)
datum begin van islamitische jaartelling
De leer
- Islam is de onderwerping aan de Allah
- Islamitische godsdienst is monotheïstisch
- 5 zuilen/pijlers van Islam = plichtenleer van mens t.o.v. Allah (essentieel)
o Aanvaarden geloofsbelijdenis: Allah en profeet, islam = onderwerping
o 5 x daags ritueel gebed, gemeenschappelijk gebed op vrijdag met
gezicht naar Mekka
o Vastenmaand Ramadan (zuivering ziel)
o Aalmoezen voor armen
o Bedevaart naar Mekka
- De Kaäba = zwarte steen in Mekka, gelegd door Gabriel maar zwart door
zonden mens.
Verspreiding van de Islam
- Heilige oorlog (jihad) = strijd tegen ongelovigen
- Gevolg: snelle expansie
- Oosten: perzen en Byzantijnen bedreigt, Westen: Noord- Afrika en Spanje
veroverd (711) Spanje is nog uit islamitische handen geraakt
- tegengehouden door legers Karolingers van Karel Martel te Politiers (732)
- Het succes oorlog danken aan:
o Militaire training
o Snelheid van verplaatsingen
o Weinig tegenstanders Perzen + Byzantijnen verzwakt andere ruzie
- Gevolg expansie: W – Europa afgesloten van Zuidelijke en oostelijk deel van
Middellandse zeegebied
Arabische beschaving drukt stempel op West- Europa
- Arabische geleerde: veel kennis van andere overnemen, verbeteren en
vertalen later in latijn en verspreiden vooral via Spanje.
- Wetenschap
Kaarten en kompassen
Arabische cijfers
- Techniek
Papierfabricage
Windmolens
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper julievalkenborgh32. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.