Dit is een samenvatting van het vak filosofische vaardigheden. Deze samenvatting is gemaakt in de app 'Notion'. Wanneer je liever de link hebt naar de originele Notion-page, zodat je gebruik kan maken van de 'toggle-functie' en je jezelf op die manier kan ondervragen, laat me dan iets weten!
e-ma...
Reductie = herleiding tot fundament: van veelheid naar eenheid
Thales: reduceert de zintuigelijke werkelijkheid tot water
→ om de werkelijkheid te verklaren vanuit de natuur!!
Je wil iets fundamenteel ondeelbaar hebben
Reductie zet aan tot zoeken naar fundamenteler verklaringsniveau >
verwondering leidt tot reductie
Herleiden naar radicale vorm
Fysicalisme
Filosofische vaardigheden 1
, Reductie & Emergentie
Emergentie is het verschijnen van iets op een hoger niveau dat er
voorheen niet was
Reductie & demystificatie
Is er nog plaats voor een mysterie?
Als je blijft reduceren ga je ook demystificatie krijgen, laat ons ook
mystiek houden, niet alles diep verklaren
Reductie & Abstractie
Afstand nemen: wat hebben de elementen nu gemeenschappelijk
In de werkelijkheid het gedeelte & differentiërende te
onderscheiden, oftewel datgene wat unificeert & verbindt van
wat ‘particulariseert’ en ontbindt
Abstraheren: daarvoor neem je afstand van het
onderzoeksobject
Dan kom je in zone ‘objectiviteit’ maar bestaat dat wel?
Hedendaagse voorbeelden reductie
Mensen tot genen herleiden
Herleiden tot statistiek
Etymologie: reducren van een woord tot de samenstellende delen om
betekenis te vinden
Waarom?
De werkelijkheid verklaren vanuit de natuur > vanuit de drang om de
wereld te verklaren
Reductie naar een archè: datgene wat in alles, overal, onveranderlijk &
altijd aanwezig is
Alle natuurfilosofen hebben arché: basisprincipe
Voorbeelden reductie
Herakleitos: vuur
Pythagoras: het getal 1 (het ene)
Parmenides & Zeno van Elea: het ene, het ondeelbare universum
Filosofische vaardigheden 2
, Anaximenès van Milete: lucht (pneuma)
Anaxagoras: homoiomerieën (kwalitatief verschillende deeltjes)
Betekenis voor de filosofie
Reductie betreft de onderliggende drang van de filosoof of de wereld te
verklaren
De filosoof is verwonderd over de wereld & zoekt naar het fundament
In de filosofische praktijk vandaag
Beschouw het fenomeen/ vraagstuk
Zijn er diverse elementen aanwezig? Kan je opdelen? Zijn er
verschillende standpunten?
Wat hebben der diverse elementen gemeen?
Vb.: euthanasie, abortus: hebben te maken met autonomie, vrijheid
Er achterkomen over wat het gaat
Wat kan je in verband brengen met het onderwerp? Wat weet je al?
Abstraheer: neem afstand
Reduceer: wat is onderliggend?
2. Het principe van voldoende reden
Filosoof: Anaximander
Betekenis: alles heeft een reden, zonder reden gebeurt er niets
Aarde beweegt niet omdat alle richtingen gelijk zijn en zij daar dus
geen voldoende reden voor heeft
Archè voor Anaximander
Het apeiron
Toepassing op de wereld van het principe impliceert dat de
werkelijkheid een reden van bestaan moet hebben
Archè is onkenbaar, dus onbepaaalbaar: vandaar dat hij de
onbepaaldbare archè ‘onbepaalbaar’ noemt
Binnen een denken worden eigen principes consequent
toegepast (zie onderscheid principe & wet)
Filosofische vaardigheden 3
, Onderscheid tussen principe & wet
Een (filosofisch) principe
Een veronderstelling, onbewijsbaar
Je neemt een principe aan of je neemt het niet aan
Voor de aanname van een principe heb je een voldoende reden!
Een (filosofische) wet
Basisstelling
Bewijsbaar
Onderscheid tussen reden & oorzaak
Reden
Dat wat leidt tot een handeling
Keuzemogelijkheid
Een entiteit heeft de vrije keuze
Vb.: je hebt een reden om een cadeautje mee te nemen
Oorzaak
Dat wat leidt tot een effect
een entiteit heeft geen keuzemogelijkheid
deterministisch
Causaliteit
Problematiek van de vrije wil
Vb.: criminologische problematiek, heeft een misdaad een reden of
een oorzaak?
De filosofische keuze als criminoloog (reden of oorzaak?) bepaalt de
verklaring van een fenomeen, keuze maken met welke blik je het
probleem gaat bekijken
Constructivistische blik: De maatschappij contrueert criminaliteit
door strafrechtsregels op te stellen en af te dwingen en in het
openbaar te verklaren dat bepaalde personen door hun gedrag
deze regels hebben doorbroken
Filosofische vaardigheden 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper antje3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
