Met deze samenvatting, incl. alle powerpoints + eigen lesnotities, haalde ik in 1ste zit een 16/20 in 2022 bij Prof. S. Vandenbogaerde.
TIP: Koop je reader op tijd + begin op tijd de (verplichte) teksten te lezen.
(geen reader overkopen want is steeds een nieuwe editie)
(deze samenvatting be...
Examen: tips and tricks
• Noodzakelijk
§ Beginnen
§ Volhouden
• Lees de teksten
• Tekst = tool
• Waarom tekst lezen? => voor jezelf, voorbeeldvragen zie later toledo
• Codexen mb naar examen? => nee
,28/9 Privaatrechtsgeschiedenis
Wat?
Wat is rechtsgeschiedenis?
• Recht
• Rechtsgeschiedenis –
twee invalshoeken
• Intern recht
• Extern recht
• Rechtsgeschiedenis
Wat bestuderen?
Recht = logisch (of net niet?)
- Vb. EOT via rechtbank
• door KR ‘tot de dood ons scheidt’ => rechter moet er bij zijn, ondanks het tss 2 partners is
- Vb. art. 1674 Oud BW
• ‘Indien de verkoper in de verkoopprijs van een onroerend goed voor meer dan zeven twaalfden is benadeeld,
heeft hij het recht om de vernietiging van de koop te eisen, ook al had hij bij het contract uitdrukkelijk afstand
gedaan van het recht om die vernietiging te vorderen, en al had hij verklaard de meerdere waarde te schenken’
• = zeer archaïsch, eenzijdig (gaat enkel over de verkoper); toch staat het er in
• Art. 1674 Oud BW (benadeling) verdwijnt => misbruik van omstandigheden
- U denkt aan art. 1382 Oud BW bij ongeval (schadevergoeding) – is dat normaal?
• Vroeger: oog om oog, tand om tand
• => niet altijd logisch
Invalshoek 1: intern recht
• Inhoud primeert, niet de vorm
§ Vb. contract
§ Vb. huwelijk
Invalshoek 2: extern recht
• Materiële bronnen van het recht
• Formele bronnen van het recht (=/ formele wet: uitgaande van wetgevende macht)
§ Wetgeving door machthebbers
§ Rechtspraak door rechters (hoe die wet wordt toegepast in de praktijk)
§ Rechtsleer door geleerden
§ Gewoonte door de maatschappij
• => Materiele (maatschappij) zorgt dat formele (regels) bestaat
• Kenbronnen: vroeger veel moeilijker
Privaatrecht: Wat bestuderen?
• Externe aspecten, maar nuances
§ Nadruk op West-Europa
§ “Ons” recht
§ Globale invloed
§ Noord-Europa?
§ Oost- en centraal Europa?
• Interne privaatrechtsgeschiedenis
§ Studie van de rechtsregels
§ Specifieke rechtstakken minder aan bod
q Vb. verzekeringsrecht
, § Nadruk op West-Europese stelsels
• Periode vanaf ±1750
§ Nadruk vooral op 19de en 20ste eeuw
§ Opletten:
q Law in the books (ideal)
q Law in action (realiteit)
q Law in the minds (visie op recht verandert)
Waarom?
Waarom extern recht bestuderen?
• Bewustwording van:
§ Juridische traditie
§ Achtergronden van het recht
§ Het unieke van ons recht
§ Verhouding tussen
q Wetgeving
q Rechtspraak
q Rechtsleer
Waarom intern recht bestuderen?
• Begrijpen
• Verbeteren
• Leren uit het verleden
Algemeen
• Rechtsgeschiedenis ≈ ervaring
• Relativering hedendaags recht
• Lessen uit het verleden + recht verbeteren
Hoe?
Historisch
Juridisch
• Gevolg:
• Geen oudheidkunde
• Wel: hoe werkte recht toen in de praktijk?
• Gebruik van anachronismen
Keuze tussen beide
Recht valt niet uit de lucht
Rode draad
• Recht – context
• Recht – plaats en tijd
• Recht – voortdurend in beweging
• Recht – antwoord op uitdagingen binnen specifieke samenleving
• Recht – tussen traditie en vernieuwing – rechtsgeschiedenis biedt flexibiliteit en stabiliteit
Doelstelling
• Uitnodiging tot historische reflectie op actualiteit
• Selectieve eerder dan encyclopedische benadering
• Regulierungsprobleme – geen Dogmengeschichte in de traditionele zin van het woord
• Algemene cultuur bevorderen (jurist als humanist)
• Meertaligheid aanscherpen
Concrete thema’s
1. Is recht glocal? Globale en Europese rechtsgeschiedenis vanuit een Belgisch perspectief.
2. Codificatiegeschiedenis van de 19de tot 21ste eeuw.
3. Verlichte geesten.
4. Tot de dood ons scheidt? Bloei en ondergang van het huwelijk en concurrentie van andere samenlevingsvormen.
5. Erfrecht.
6. Verbintenissenrecht.
7. Een goede zaak: het goederenrecht vanuit historisch perspectief.
8. Rage against the machines: industrialisatie en sociaal recht.
9. Justice ou liberté: oorlog en privaatrecht.
, 10. Procesrecht en alternatieve geschillenbeslechting.
5/10 2. Codificatie
• Relatie met Verlichting (°18E)
§ Obv de rede
• Definitie: originele onderneming dat volledig rechtsgebied behandelt, dat comprehensief en exaustief (alle
elementen) is, en doorlopend, homogeen en logisch opgesteld (def wordt niet gevraagd)
§ Gewone verzameling van rechtsregels >< codificatie: er zit een systeem achter
• Voordelen
§ Innovatief
§ Verstaanbaar en toegankelijk
§ Draagt bij tot rechtszekerheid
• Gaat in tegen gevestigde juridische orde, daarom:
§ Rechtsleer: commentaarverbod
§ Rechters:
o Bouche de la loi
q franse revolutionairen zeiden ‘rechters moeten wet enkel toepassen zoals wet daar
staat’
q ze moeten geen lacunes proberen in te vullen
q => perfecte SDM (vermijden dat rechter nieuwe wetten maken)
o Cassatie als waakhond
q Referé au législatif (sinds 2017 arrest bindend bij 1 ste verwijzing)
• Waarom tribunal de cassation onderdeel was van WM: men kon 2x in
cassatie en bij de 3de x werd probleem voorgelegd aan cassatie als WM en
moest cassatie een creatieve oplossing zien te vinden
q Prestige steeg door houding WOI en WOII
• D viel binnen in B, HvC zal openlijk protesteren
§ Maar: mislukt
Voorbeelden
• Scandinavië
§ 17de – 18de eeuw
§ Sveriges rikes lag
• Duitse wereld
§ Allgemeine Landrecht (Pruisen)
o Tip: kaarten bekijken
§ Allgemeines Bürgerliches Gesetzsbuch in Oostenrijk (ABGB)
o Progressief wetboek, begin 19E
o Nog steeds van toepassing
• Vooral Frankrijk: Code Civil 1804
Code Civil (CC)
• Weinig kans op in de 18de eeuw
• Franse Revolutie cruciaal
§ Oorzaken: standenmpij, hongersnood, belastingen, absolutisme:
aristocratie is voeling kwijt met lagere klassen
• Niet onmiddellijk codificatie
• Onder Napoleon wel, want
§ Codificatie is element van orde
§ Werkt legitimerend (meer dan generaal) voor zijn macht als keizer
§ CC heeft blijvend effect, meer dan overwinningen
• 1800: Vier commissarissen aangesteld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper summacumlaude. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
