Samenvatting
Samenvatting Rechtsvinding Rechten
- Vak
- Rechtsvinding
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting Rechtsvinding Rechten
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 138 pagina's
Voorbeeld 4 van de 138 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
RechtsvindingInhoudsopgave
1 Deel I. Wat is uitlegging?................................................................................................................................2
1.1 Titel I. Uitlegging: algemeen deel..........................................................................................................3
1.1.1 H1: Wat is uitlegging of interpretatie...............................................................................................3
1.1.2 H2: Rechts als uitleggingsobject.......................................................................................................4
1.1.3 H3: Doel van uitlegging.....................................................................................................................4
1.1.4 H4: Uitleggingsobject........................................................................................................................5
1.2 Titel II. Twee paradigma’s.....................................................................................................................5
1.2.1 Inleiding: Hoe kijken we naar rechtsvinding.....................................................................................5
1.2.2 Positivistisch paradigma....................................................................................................................6
1.2.3 Constructivistisch paradigma............................................................................................................9
........................................................................................................................................... Deel II:
.................................................................................................................................................................... 18
2 Uitlegging in staatkundig perspectief..........................................................................................................18
2.1 Titel ii Drie visies op de verhouding tussen de staatsmachten (trias).................................................18
2.1.1 Klassieke visie Montesquieu...........................................................................................................18
2.1.2 Radicale visie: Franse Revolutie......................................................................................................21
2.1.3 Binaire visie Kelsen..........................................................................................................................24
2.2 Titel III: Verhouding wetgever – rechter..............................................................................................26
2.2.1 Verhouding Rechtstaat & Mensenrechten vs. Democartie............................................................26
2.2.2 D, R en M in Polen (en Europa).......................................................................................................27
2.2.3 Macht en tegenmacht in B..............................................................................................................29
3 Deel III: Uitleggingsdoel................................................................................................................................32
3.1 Titel I. Drie soorten doelstellingen.......................................................................................................32
3.1.1 Doelstelling van interpretatie.........................................................................................................32
3.1.2 Doelstelling van uitlegger...............................................................................................................35
4 Deel IV: Uitleggingsobject............................................................................................................................42
4.1 Titel I: onmogelijke onderscheid rechtsregel – rechtsfeit....................................................................42
4.1.1 Wensdroom en relevantie..............................................................................................................42
4.2 Titel II. Constructie van rechtsregels...................................................................................................48
4.2.1 Constructiemethode.......................................................................................................................48
4.2.2 Constructiemateriaal......................................................................................................................93
4.2.3 Kritiek voornaamste gezaghebbende handelingen (VGH)............................................................102
4.3 Titel III: Constructie van rechtsfeiten.................................................................................................117
4.3.1 Inleiding.........................................................................................................................................117
4.3.2 Belangen begrijpen.......................................................................................................................118
4.3.3 Gebeurtenissen en situaties begrijpen.........................................................................................120
5 Uitleggingssubject.......................................................................................................................................127
5.1 Titel I. Kader.......................................................................................................................................127
5.1.1 Hoofdstuk 1. De rechtsregel voorbij: van regel naar gedrag........................................................127
5.1.2 Hoofdstuk 2. Terminologie, bronnen en methoden.....................................................................128
5.2 Titel II. Gemotiveerd redeneren.........................................................................................................131
5.2.1 Inleiding.........................................................................................................................................131
5.2.2 Experimenten met leken...............................................................................................................132
, 5.2.3 Experimenten met rechters..........................................................................................................133
5.2.4 Enkele vragen bij het besproken onderzoek................................................................................134
5.3 Titel III. Emotie...................................................................................................................................134
5.3.1 Inleiding.........................................................................................................................................134
5.3.2 Onderzoek.....................................................................................................................................135
5.3.3 Enkele vragen bij het besproken onderzoek................................................................................137
5.4 Uitleiding...........................................................................................................................................137
1 Deel I. Wat is uitlegging?
= Activiteit waarbij een uitlegger de inhoud/betekenis van een rechtsregel in een concreet
geval bepaalt
- Overkoepelende term die we gebruiken om om te gaan met 2 manieren van
interpretatie
o Mechanische ‘rechtstoepassing’ vs. Creatieve ‘rechtsvorming’ (steeds iets
toevoegen als uitlegger)
Twee soorten juridische vakken
- Vakken die helpen om casussen op te lossen: knowing that
o Doel = weten wat de inhoud/betekenis van een rechtsregel is (en wat dat
betekent voor een concrete casus)
o Materiële recht, vaardigheden…
o bv. Ben ik op basis van mijn contract verplicht om prestatie X te leveren? →
‘Ja’
- Vakken die verduidelijken aan de hand van welke methode(n) dat gebeurt: knowing
how
o Doel = weten hoe we moeten bepalen wat die inhoud is
o Is de juridische ‘methodenleer’
o bv. Hoe moeten we bepalen of iemand al dan niet op basis van diens contract
verplicht is om prestatie X te leveren? → bv. via methoden A en B bepalen
wat (geldige) inhoud van contractuele verbintenissen is
Waarom juridische methodenleer?
- Inzicht in gehanteerde technieken kan prestaties verbeteren
- Bij het bepalen van de inhoud van rechtsregels (en ook van rechtsfeiten) maakt de
uitlegger steeds – al dan niet bewust – keuzes
- Bewustzijn van die keuzes is nodig om bewust anders te kunnen kiezen
Link met andere vakken
- Vaardigheden
- Algemene rechtsleer (AR)
o Vraag: welke begrippen hebben we in AR gezien om het onderscheid te
benoemen tussen
Weten wat de inhoud/betekenis van een rechtsregel is, en
Weten hoe we moeten bepalen wat die inhoud is?
2
, o Twee manieren om naar recht te kijken (abstracte regels vs. concrete
gedragingen)
o Grondslag van recht (rechtvaardigheidsstromingen)
o Codificatie vs. modificatie
o Talige uitdrukkingen van normen
o Recht als systeem?
1.1 Titel I. Uitlegging: algemeen deel
1.1.1 H1: Wat is uitlegging of interpretatie
Dyèvre 2010, 6-9 (deel van de leerstof dus lezen)
Uitlegging in de ruime zin: hemeneutiek = “de activiteit waarbij een brongeheel en een
doelgeheel met elkaar in verbinding worden geplaatst”
- Brongeheel = Het geheel/bron waarvan men vertrekt, het interpretandum, het te
interpreteren voorwerp
o Interpretandum = eender wat, niet beperkt tot geheel van taaltekens
o Bv. historische feiten en gebeurtenissen (potscherf), schilderijen…
- Doelgeheel = Het geheel waar men aankomt, het interpretans, de handeling die men
verricht met betrekking tot het interpretandum (bv. uitvoering van een muziekstuk,
uitdrukken in zang, gebarentaal…), wat men toevoegt aan het interpretandum (bv.
schriftelijk commentaar)
o Interpretans = eender wat, niet beperkt tot zuiver cognitieve handeling
o Bv. het spel dat men speelt (op basis van spelregels), vertolking van een
personage in een theaterstuk,
- Interpreteren en interpretatie: dubbele betekenis
o Nadruk op handeling: ‘het interpreteren van het interpretandum’
De interpretatie van die wetsbepaling kost hen veel moeite (= het
interpreteren)
o Nadruk op resultaat van handeling: ‘de gelegde verbinding tussen
interpretandum en interpretans’
Hun interpretatie van dat cassatiearrest overtuigt niet (= het resultaat)
“De activiteit waarbij een brongeheel en een doelgeheel met elkaar in verbinding worden
geplaatst”
- = waarbij een inhoud (I’s) wordt toegeschreven aan een interpretatievoorwerp (I’m)
- Interpretandum en Interpretans
- Definitie? I waarbij definiens wordt toegeschreven aan definiendum
o Bv. ‘hond’ = “zoogdier uit de familie van de hondachtigen dat blaft en dat tot
huisdier is gemaakt vanwege zijn talenten om te jagen en te waken” (Van
Dale)
Hond is interpretatievoorwerp, dat is het object waar we een inhoud
aan gaan verbinden
o Cf. Symbool en Begrip in semiotische driehoek
3
, Uitlegging in enge zin: exgese = ‘gewone’ uitlegging in de enge zin, maar interpretandum =
enkel specifieke soort taaltekens (geen verschil qua interpretans). Gevolg: ‘toegepaste
taalkunde’
- Interpretandum = beperkt tot geheel van taaltekens die een rechtsregel uitdrukken
(bv. gesproken woorden van toespraak, handleiding microgolfoven, religieuze tekst,
arrest Hof van Cassatie…)
- Interpretans = beperkt tot zuiver cognitieve handeling (d.i. los van
toepassingscontext) die ertoe strekt de betekenis van het interpretandum te bepalen
1.1.2 H2: Rechts als uitleggingsobject
Rechtsbegrip in rechtsvinding
- = Geheel van rechtsregels (RB, zie AR nr. 32) vs. geheel van feitelijke gedragingen
(GB, zie AR nr. 33)
- In dit vak zien we het als een geheel van rechtsregels
o “Activiteit waarbij een uitlegger de inhoud/betekenis van een rechtsregel in
een concreet geval bepaalt”
Rol in concreet geval
- “Activiteit waarbij een uitlegger de inhoud/betekenis van een rechtsregel in een
concreet geval bepaalt”
- Betekenis van rechtsregel vereist ook betekenis van rechtsfeiten (‘concreet geval’)
- Onderscheid van belang want interpreteren van rechtsregels en interpreteren van
rechtsfeiten: andere discussies
o 3 discussies bij rechtsfeiten
(1) overstap maken van ‘feiten’ naar ‘rechtsfeiten’
(2) rechtsvinding is niet waarheidsvinding
(3) frames en framing, advocaat gaat altijd een verhaal vertellen en
daarbij altijd keuzes maken als een regisseur en die scene gaat hij
voorleggen aan de rechter
1.1.3 H3: Doel van uitlegging
In de ruime zin:
- Juridische uitlegging → bepalen van juridische betekenis, bepalen van de
rechtsgevolgen, van de inhoud van het recht
o Hoe? Aan de hand van de regels van de juridische kritiek, regels die de
juridsiche methodenleer voorschrijft
- Historische uitlegging → bepalen van historische betekenis
o Hoe? Aan de hand van de regels van de ‘historische kritiek’
- Artistieke uitlegging in de ruime zin: doel = bepalen van artistieke betekenis
o Hoe? Aan de hand van de regels van bv. ‘literaire kritiek’
→ Doel en methode (=toepasselijke secundaire regels die bepalen hoe je betekenis
moet bepalen) verschillen, voorwerp niet noodzakelijk
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LaraStals. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen