Privacy, anonimiteit en geheimhouding
• Informatie is macht! Wat kin je doen met (persoonlijke) info over
iemand?
• Macht over spreken en zwijgen
• Informatie en politiek: informatie, data en macht in de 21ste eeuw.
• Strijd en informationele macht
Wat is privacy?:
• Het recht om met rust gelaten te worden
• Eerbied voor het privéleven en het gezinsleven
• Recht op fysieke, morele en psychische integriteit
• Vrijheid om te denken en zeggen wat je wil
• Informationele privacy
• Relationeel privacy
• Recht om vergeten te worden
Wetgeving Privacy en Beroepsgeheim:
• Wetten die deze principes (en de uitzonderingen) regelen:
▪ EVRM (Rechten van de Mens)
▪ Privacywet – Algemene Verordening Gegevensbescherming –
General Data Protection Regulation
▪ Wet Patiëntenrechten
▪ Decreet betreffende de rechtspositie van het de minderjarige in
de integrale jeugdhulpverlening
▪ Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind
▪ Beroepsgeheim in de Strafwet
Belang van privacy:
• Video van Ted en de gedachten/zinnen noteren
• Identiteit:
▪ Jezelf kunnen zijn, los van externe blik
▪ Fysieke, morele en psychische integriteit
▪ Met wie je je wel/niet wil omgaan
▪ Waardigheid, reputatie
• Vrijheid:
▪ Beschikken over je eigen leven, persoonlijke en unieke invulling
▪ Mening hebben die afwijkt van sociale norm (groep, wet,
overheid, …)
▪ Kunnen Vergeten/Vergeven worden
• Veiligheid:
▪ Onschendbaarheid woning
▪ Afschermen geheimen (cfr briefgeheim, biechtgeheim, medisch
geheim,…)
▪ Vertrouwelijke relaties aangaan
▪ Bescherming tegen Machthebbers (politiek/overheid/markt)
Kun je de link leggen tussen privacy en BaTP:
, • Psychologische bril
• Mensbeeld
▪ Relationeel-Holistisch
▪ BioPsychoSociaal
▪ Persoon in/en context
▪ Meerzinnig-complex
o Gedrag
o Beleving
o Bewustzijn
o Motivatie
▪ Grondhouding (DLR12: laagdrempelig, respectvol,
cultuursensitief, empathisch, ethisch en deontologisch)
Privacy op de werkvloer:
• Zie dia 12
Anonimiteit = veiligheid!
Beroepsgeheim – delen en digitaliseren:
• Geheimhouding is de regel, delen de uitzondering
• Doel= bescherming persoonlijke levenssfeer
▪ Toevertrouwen privégegevens is noodzakelijk om verzorgd,
verdedigd of geholpen te worden.
▪ Geheimhouding maakt vertrouwen mogelijk
▪ Zonder geheim géén gezondheids-; rechts-, of welzijnssysteem
mogelijk
▪ → Beschermt individuele belang, beroepsbeoefening en
maatschappij (= “algemene orde”)
• Wie door beroep of staat vertrouwelijke gegevens ontvangt
▪ arts, psycholoog, psychologisch consulent,… (cfr deontologisch
code), maar ook vrijwilliger, mantelzorger,…
• Zwijgplicht
▪ Één- één relatie, slaat op alle info (uitdrukkelijk of stilzwijgend,
wat wordt gezien of gehoord, info over derden), ook na de
vertrouwensrelatie
▪ Opzettelijk bekendmaking is strafbaar, uitzonderingen bij een
“hoger belang” bv. volksgezondheid, noodtoestand, schuldig
verzuim, getuigenis onder ede, eigen verdediging…
▪ → zwijgrecht – meldrecht – meldplicht
, • Criterium = “wilsbekwaamheid”:
▪ eigen belangen & gevolgen van beslissingen en handelingen
kunnen inschatten (=“cognitief”)
▪ 12 – 18 jarigen, volwassenen met dementie/verstandelijke
beperking/geestesziekte?
• Bijkomende overwegingen:
▪ Diagnose betekent niet automatisch “onbekwaam”!
▪ Naast cognitie ook emoties en waarden meenemen?
▪ Welke ondersteuning ifv maximale autonomie?
▪ Rol van de context
• Gradaties:
▪ vertegenwoordiging -> onderhandeling -> autonoom
▪ Shared decision making, Vroegtijdige zorgplanning, Crisisplan,
vertrouwenspersoon, vertegenwoordiger
• Noodtoestand – Meldrecht:
• Schuldig hulpverzuim – Hulpverleningsplicht
▪ Groot gevaar (ernstig, reëel, acuut)
▪ Hulp bieden → Derden informeren
▪ Bewust niet-handelen = strafbaar
▪ Jezelf niet in gevaar brengen
• Bescherming kwetsbare personen – Meldrecht
