Werkcollege 1: introductie, psychopathologie, classificatiesystemen
Psychopathologie
Definitie
Een deelgebied van de psychiatrie en de psychologie die zich bezighoudt met het beschrijven van
psychische stoornissen, oorzaken daarvan en behandelingen daarvoor.
Betekenis
• Deelgebied
o Psychiatrie
o Klinische psychologie
Ø Medische perspectieven
• Focus op
o Afwijkende emoties, gedachten en gedrag
• Aandacht voor
o Oorzaken
Ø Niet de bedoeling om naar oorzaken te graven als er geen behandeling zal volgen
o Behandeling
Symptoom versus syndroom versus co morbiditeit
Betekenis
• Symptoom
o Specifieke kenmerken of eigenschappen die passen bij een bepaalde psychische stoornis
o De effectieve, concrete klacht die een cliënt heeft
Ø Vb. hoofdpijn, triestige gevoelens…
• Syndroom
o Een groep symptomen
o Gelinkt aan een bepaalde stoornis
o Ziektebeeld
• Co morbiditeit
o Het tegelijkertijd hebben van twee of meer stoornissen/aandoeningen
o De samenhang van verschillende symptomen, syndromen en stoornissen
“Normaal” gedrag
Hoe wordt het bepaald?
• Door wie
o Cultuur/maatschappij
Ø Culturen kunnen hierin verschillen van elkaar naargelang de gevoelens die ze
tegenover een bepaald gedrag koesteren
1
, • Door wat
o Normaal gedrag is veranderd doorheen de tijd
• Vanaf wanneer
o Gewenning zorgt ervoor dat bepaald gedrag als normaal beschouwd wordt
(Niet zo) lang geleden
Verschil tussen vroeger en nu
• Homoseksualiteit
o Vroeger: psychiatrische stoornis
o Nu: geen psychiatrische stoornis
• Lobotomie
o Behandeling waarbij er een naald door het oog werd gestoken om een bepaald gebied van
de hersenen uit te schakelen
o Vroeger: een grote openbaring
o Nu: een onnuttige behandeling
• Shell shock
o Psychiatrisch syndroom bij militairen
Ø Lichamelijke symptomen
§ Tremoren, hyperventilatie, verlammingen, bewegingsstoornissen…
Ø Psychische symptomen
§ Depressie, slapeloosheid, emotionele instabiliteit, hallucinaties,
nachtmerries…
o Vroeger: een houding die niet mag aangenomen worden door een militair
o Nu: erkend als een psychiatrisch syndroom
Ab”normaal”/afwijkend gedrag
Criteria
• Uitzonderlijk
o Binnen het individu
• Sociaal afwijkend
o Afwijkend van de normen binnen een bepaalde cultuur
• Foute perceptie of interpretatie van de realiteit
o Mensen gaan de realtiteit niet meer geloven
Ø Vb. bij een eetstoornis vind het individu zichzelf te dik terwijl zijn/haar gewicht
volkomen normaal is
• Aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon
o Als gevolg van problematische emoties
Ø Vb. het verlammen door angst
• Ongepast of contraproductief gedrag
o Gedrag dat geen bevrediging maar onprettige gevoelens oproept
• Gevaar
o Voor anderen of voor zichzelf
2
,Conformisme
= de neiging om je aan te passen aan het gedrag en opvattingen in een bepaalde groep met als doel
om geaccepteerd te worden
Psychodiagnostische cyclus
Diagnose stellen
Klinisch interview
• Geven het teken van diagnoses maar zijn niet op zichzelf staand
Tests
• Objectief
• Sociaal wenselijk antwoorden
Neuropsychologische beoordeling
• Onderzoekt psychologische verschijnselen en functies met een veronderstelde neurologische
achtergrond
o Werking van de hersenen in kaart brengen
Gedragsbeoordeling
• Wat zie je effectief gebeuren
o Vb. eyetracking
Ø Naar wat kijkt de cliënt
• Hoe gedragen mensen zich
Fysiologische beoordeling en beeldende technieken
• De functie van je lichaam
Gevaar bij vragenlijsten: wenselijk antwoorden, beter antwoorden dan de werkelijkheid, stoornis kan
antwoord beïnvloeden
Classificatiesystemen
DSM-V
• Inhoud
o 347 psychische stoornissen
o 20 categorieën opgedeeld op basis van
Ø Emotioneel lijden
Ø Effect op functioneren
Ø Persoonlijk lijden
Ø Lange tijd en niet “normaal” binnen bepaalde context
3
, • Doel
o Stelt criteria op voor alle stoornissen
o GEEN diagnostisch materiaal
• Voordelen
o Communicatie
Ø Wereldwijd hetzelfde beeld over een bepaalde stoornis
o Betrouwbaarheid
o Didactische functie
o Voorspelling
• Nadelen
o Banden farmaceutische sector
o Psychiatrisering normale belevingen
Ø Zonder de juiste achtergrondkennis kan er een foute/te snelle diagnose gesteld
worden
o Biologisch reductionisme
o Culturele bias (CCMD)
Ø Sommige stoornissen zijn in een bepaalde cultuur niet gekend of onbestaand
o Betrouwbaarheid en validiteit
o Geen aandacht sterktes
o Vaagheid
Gevaar van een boek dat alles omschrijft
Hokjesdenken – mensen categoriseren
• Voordelen
o Erkenning
o Zorgt voor de gepaste hulp
• Nadelen
o Cliënten gedragen zich nog meer naar de diagnose die ze hebben gekregen
Differentiële diagnostiek
Werkwijze
• Wetenschappelijke methode
o Uit een lijst van mogelijke aandoeningen waaraan een bepaalde patiënt zou kunnen lijden,
wordt een diagnose gesteld
Ø Op basis van klachten en symptomen die het individu bezit
Kritisch denken
Socioculturele factoren
• Negatief beeld
o Fout label
o Negatief gevoel tegenover diagnose
o Beeld hangt af van SES
Ø Laag: werk is noodzakelijk om te overleven dus negatieve houding tegenover burn-
out
Ø Hoog: werk is niet noodzakelijk om te overleven dus positieve houding tegenover
burn-out
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jennableyenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.