H1: SEMIOLOGY OF THE
RESPIRATORY SYSTEM
H2: LONGFUNCTIETESTEN
H3: PNEUMOLOGIE IN DE PRAKTIJK
H4: INHALATIETHERAPIE
H5: ACUUT EN CHRONISCH
RESPIRATOIR(E) INSUFFICIËNTIE/
FALEN
SAMENVATTING H6: CARDIOPULMONAIRE
INSPANNINGSTESTEN
PNEUMOLOGIE
Academiejaar 2021-2022
,Hoofdstuk 1 Semiology of the respiratory system
Semiologie = ziekteleer van respiratoir systeem
1.1 Anamnese
Anamnese bevat 4 grote symptomen
Ø Hoest à productief = ophoesten van sputum
Ø Haemoptysis = ophoesten van bloed
Ø Dyspnea = kortademigheid
Ø Thorax pain = thoracale pijnklachten
1. Hoest
à Hoest zeer voorkomende klacht
à Indeling volgens duur aanhouden: acuut (<3w), subacuut (3-8w) of chronisch (>8w)
à Hoest kan droog of productief zijn
à Slijm dat wordt opgehoest, zegt iets over ziekte dat P heeft: waterig, mucus, purulent (=etterig),
bloed bevatten (hemoptysis)
• Slijm dat sterk ruikt: besmetting bij anaëroben (vb. longabces)
• Bronchorrhea = overmatig slijm ophoesten (vb. CF/mucoviscidose)
• Veel factoren (zenuwen, spieren, hersenschors) spelen een rol bij hoestreflex
Complicaties van hoest: cardiovasculair, neurologisch, gastro-intestinaal, musculoskeletaal, genito-
urinair, respiratoir, andere (leefstijl, handicap…) à hoest kan ook gevaarlijk zijn
Acute oorzaken hoest:
- Infectie/ inflammatoir proces in bovenste of onderste luchtwegen
- Eerste manifestatie van chronische hoest door luchtwegaandoening (COPD, astma)
Chronische oorzaken hoest: (veel meer)
- Roken!
- Blootstelling aan pollutie van omgeving
- Zeldzamer: hoest zonder medische oorzaak, idiopathische (zonder gekende oorzaak)
à Twee manieren van indeling: longziekten met abnormale of normale thoraxfoto
1) Abnormale X-ray
> COPD (heel belangrijke oorzaak), CF (Cystic fibrosis) = mucoviscidose
> Longfibrose (verlittekening long), druk op luchtwegen door vb tumor, bronchiëctasie
> Verzwakking wand luchtwegen, bij uitademen gaan luchtwegen toeklappen
> Hemoptysis (ophoesten bloed) zonder teken van infectie, tuberculose, longabces, longkanker in 2%
van de gevallen
2) Normale X-ray
> Astma (grootste groep): verhoogde gevoeligheid voor prikkels
> Gastro-oesofageale reflux (=zure reflux vanuit de maag)
> Upper airway cough syndrome à hoesten door probleem in bovenste luchtwegen (in neus en
sinussen en gaat voor hoest zorgen)
> Gebruik chronische medicatie (ACE-inhibitoren) kan voor hoest zorgen
1
, 2. Hemoptysis
= Hoesten van bloed, altijd verder onderzoek (altijd alarmbel)
Kan heel gevarieerd zijn (bloedgekleurd sputum OF massief), altijd verder onderzoek
à DD: hematemesis maag, bloed afkomstig van neus of keel à als P moeilijk om zelf
onderscheid te maken
Oorzaken: belangrijkste oorzaak = infectieus
Ø Pneumonie (longontsteking)
Ø COPD
Ø Longkanker, tuberculose, pulmonaire embolie, linker-hartfalen, mitralis-klep stenose
Wat moeten doen? à Altijd beeldvorming (CT-scan) + bloedonderzoek
Ø Nakijken bloedstolling
Ø Bronchoscopie: bloedingshaard lokaliseren en indien nodig te behandelen
Ø Bij hevig bloeden = P leggen zodat long die bloedt onderaan ligt (bovenste/ goede long nog
optimaal ventileren)
Ø Zuurstoftoename + intuberen indien nodig
3. Dyspnea
= Kortademigheid à belangrijk om te weten hoe P dit ervaart
- Orthopnee (= wanneer P neerligt) doet denken aan hartfalen
- Speciale omstandigheden zoals bij allergisch astma?
- Gepaard met wheezing (geluid bij uitademen) zoals bij astma?
- Gepaard met stridor (piepend geluid bij inademen) bij blokkage bovenste luchtwegen (bij
kindjes iets ingeslikt of bij ouderen linken aan tumor)?
à Ernst beschrijven via NYHA-schaal
I) Geen dyspneu, geen limitatie van activiteiten
II) Zware inspanningen gelimiteerd
III) Matige inspanningen en ADL gelimiteerd
IV) Elke vorm van fysieke activiteit, ook kortademig in rust
à Andere schalen vooral bij opvolging (evolutie kortademigheid bij vb. therapie)
Veel oorzaken:
- Respiratoire aandoeningen (longziektes)
Ø Obstructieve longziektes: beperking luchtstroom door luchtwegen (door vernauwing, door
slijm in luchtwegen) à astma, COPD
Ø Restrictieve longziektes (verlies van longvolume): long kan niet meer volledig open door
spierzwakte of pleurale aandoeningen à in of rondom de long
o Intrapulmonair: longfibrose (litteken)
o Extrapulmonair: vb. pleuravocht rond de longen
Ø Vasculaire ziekten: vb. longembolie (bloedklonter in de longen)
- Cardiale aandoeningen (linker hart falen)
- Anemie (bloedarmoede)
- Hyperthyroïdie (schildklier werkt te snel)
- Deconditionering (niet zo sportief aangelegd)
- Psychogene oorzaak: hyperventilatiesyndroom
2