Volledige samenvatting partim orgaananatomie. Veel afbeeldingen zijn afkomstig uit de slides van de prof, die ik herwerkt heb met kleuren om de verschillende delen aan te duiden. Eigen tekeningen heb ik mee verwerkt in de samenvatting om mezelf visueel te helpen.
Met deze samenvatting is een 11/...
Deze samenvatting is het resultaat van de inhoud in de hand-outs, gegeven door prof. van Cruchten, aangevuld met de zaken die gekend moeten worden in de
pdf’s en mijn eigen lesnotities van tijdens de hoorcolleges.
Samenvatting orgaananatomie 2021-2022 Céline De Munter
,2021-2022 2
INHOUDSOPGAVE
Spijsverteringstelsel ............................................................................................................................................................................ 5
Algemeen ........................................................................................................................................................................................ 5
Algemene bespreking van de onderdelen van het SVS .................................................................................................................. 5
Mondholte of cavum oris ........................................................................................................................................................... 5
Strottenhoofd of Farynx ........................................................................................................................................................... 11
Slokdarm of oesophagus .......................................................................................................................................................... 11
Maag of ventriculus/gaster ...................................................................................................................................................... 12
Darmen ..................................................................................................................................................................................... 15
Alvleesklier of pancreas ............................................................................................................................................................ 17
Lever ......................................................................................................................................................................................... 18
Milt ............................................................................................................................................................................................ 19
Anaalzakjes ............................................................................................................................................................................... 20
Speciesverschillen (met de hond) ................................................................................................................................................. 21
Paard ......................................................................................................................................................................................... 21
Varken ....................................................................................................................................................................................... 24
Rund .......................................................................................................................................................................................... 26
Omentum maius ....................................................................................................................................................................... 29
Ademhalingsstelsel ........................................................................................................................................................................... 30
Mond en keel ................................................................................................................................................................................ 30
Neus en neusholte ........................................................................................................................................................................ 30
Paranasale sinussen .................................................................................................................................................................. 30
Larynx ............................................................................................................................................................................................ 31
Algemeen .................................................................................................................................................................................. 31
Stembanden .............................................................................................................................................................................. 32
Ligamenten ............................................................................................................................................................................... 32
Spieren ...................................................................................................................................................................................... 33
Diersoortverschillen .................................................................................................................................................................. 33
Ligamentum crico-thyroideum in de kliniek ............................................................................................................................ 33
Trachea ......................................................................................................................................................................................... 34
Algemeen .................................................................................................................................................................................. 34
Diersoortverschillen .................................................................................................................................................................. 34
Longen........................................................................................................................................................................................... 34
Bronchen ................................................................................................................................................................................... 34
Diersoortverschillen .................................................................................................................................................................. 35
Mediastinum ................................................................................................................................................................................. 37
circulatiestelsel ................................................................................................................................................................................. 39
Hart- en bloedvatenstelsel ............................................................................................................................................................ 39
Algemeen .................................................................................................................................................................................. 39
Samenvatting orgaananatomie 2021-2022 Céline De Munter
,2021-2022 3
Het hart ..................................................................................................................................................................................... 39
Prikkelgeleidingssysteem .......................................................................................................................................................... 41
Linkeratrium .............................................................................................................................................................................. 42
Rechteratrium ........................................................................................................................................................................... 42
Linkerventrikel .......................................................................................................................................................................... 42
Rechterventrikel........................................................................................................................................................................ 43
Lymfestelsel .................................................................................................................................................................................. 43
Algemeen .................................................................................................................................................................................. 43
Bespreking van de lymfeknopen per regio ............................................................................................................................... 44
Algemeen overzicht van alle lymfeknopen ............................................................................................................................... 45
Thymus of zwezerik .................................................................................................................................................................. 46
Algemeen overzicht per diersoort ............................................................................................................................................ 47
Urogenitaal stelsel ............................................................................................................................................................................ 53
Urinair stelsel ................................................................................................................................................................................ 53
Nier ........................................................................................................................................................................................... 53
Urineblaas ................................................................................................................................................................................. 56
Urethra of plasbuis .................................................................................................................................................................. 57
Genitaal stelsel .............................................................................................................................................................................. 57
Vrouwelijk geslachtsstelsel ....................................................................................................................................................... 57
Mannelijke geslachtsstelsel ...................................................................................................................................................... 64
Het integument ................................................................................................................................................................................. 70
Algemeen ...................................................................................................................................................................................... 70
Huid ............................................................................................................................................................................................... 70
Haar............................................................................................................................................................................................... 70
Nagel-klauw .................................................................................................................................................................................. 71
Hoef............................................................................................................................................................................................... 72
Diersoortverschillen – Teenbedekking en kussens ....................................................................................................................... 72
Overzicht van de huidklieren – diersoortverschillen .................................................................................................................... 72
Uier ............................................................................................................................................................................................... 75
Melkklieren ................................................................................................................................................................................... 75
De vogel ............................................................................................................................................................................................ 76
Algemeen ...................................................................................................................................................................................... 76
Het oog.......................................................................................................................................................................................... 76
De vleugel ..................................................................................................................................................................................... 76
Het skelet ...................................................................................................................................................................................... 77
Onderpoot..................................................................................................................................................................................... 77
Het sternum .................................................................................................................................................................................. 77
Spieren .......................................................................................................................................................................................... 77
De kop ........................................................................................................................................................................................... 78
Abdomen ...................................................................................................................................................................................... 78
Samenvatting orgaananatomie 2021-2022 Céline De Munter
Samenvatting orgaananatomie 2021-2022 Céline De Munter
,2021-2022 5
SPIJSVERTERINGSTELSEL
ALGEMEEN
▪ SVS = meest eenvoudige stelsel
▪ Vertrekt van 1 lange buis
▪ Carnivoren: meest eenvoudige model
o Eten veel vlees (bevat veel eiwitten + vetten)
o Zijn niet veel spijsverteringsenzymen nodig om voedingsstoffen van vlees te verteren
▪ Herbivoren: kunnen voedsel niet zelf verteren
o Hebben bacteriën nodig
o Hebben sterke differentiatie van het SVS
▪ Rund: als enige van klassieke huisdieren voormagencomplex
o Pens is grootste maag, bevat meeste bacteriën om voedsel te verteren
▪ Belangrijk om te weten!
o Ligging pens bij rund = LINKERKANT
o Ligging caecum bij paard = RECHTERKANT
▪ Functies verschillende darmdelen
o Dunne darm: absorptie belangrijke bouwstenen
o Dikke darm: denser maken van de voedselmassa door veel water op te nemen (behalve het paard)
ALGEMENE BESPREKING V AN DE ONDERDELEN VAN HET SVS
MONDHOLTE OF CAVUM ORIS
TANDEN
▪ Moeten aanwezig zijn
o Carnivoren moeten stukjes van de prooi kunnen afhalen met de scheurkiezen + hebben breed uitgesneden
mondhoeken
o Runderen: geen snijtanden
• Gebruiken snijkiezen veel minder
• Gebruikt tong als zeis om voedsel te malen
WANGEN EN LIPPEN
▪ Ruimte tussen de lip en tanden = vestibulum oris
o Ruimte thv. de lippen = vestibulum labialis
▪ Heeft belangrijke uitmonding van de
speekselklieren
o Ruimte tussen de kiezen en de wangen = vestibulum
buccalis
▪ Rund: niet zo bewegelijke lippen
o Bovenlip is versmolten met de neus = neusspiegel (net
zoals varken) of planum nasolabiale
▪ Vergelijkbaar met vingerafdruk bij mens
▪ Uniek voor elk dier
WANGEN
▪ Carnivoren hebben ongeveer zelfde conformatie zoals bij de embryonale Figuur 1
fase
▪ Andere dieren: meer uitgesproken wangen
Samenvatting orgaananatomie 2021-2022 Céline De Munter
,2021-2022 6
MONDHOEKEN
▪ Paard: smalle mondhoeken (moeilijk om in de mond te werken) [→ is minst ontwikkeld]
▪ Carnivoren: brede mondhoeken (om prooi te kunnen verorberen met scheurkiezen) (gemakkelijk om in de mond te
werken) [→ meest ontwikkeld]
TONG
ALGEMEEN
▪ Carnivoren: ook bewegelijke tong (voornamelijk voor grooming
gebruikt)
▪ Paarden: ook bewegelijke tong (gebruiken meer bewegelijke lippen om
alles af te tasten)
o Is veel selectiever
o Zal eerst voedsel gaan aftasten vooraleer zij het voedsel zullen
opeten
▪ Rund:
o Zeer plompe tong + extra stevigheid thv het corpus (= torus
lingualis
• Bobbeltje achter de fossa lingualis
▪ = gaatje
▪ Kan micromilieu veroorzaken
▪ Kunnen bacteriën in komen die voor
ontsteking kunnen zorgen
• Heeft ook een ruimte of recessus lingualis (komt wel
bij alle dieren voor)
• Vormt soort barrière in de mond (zodat al het eten
niet meteen in het lichaam terecht komt
o Weinig selectief qua voedsel → durven vreemde voorwerpen opnemen
• Kans vrij groot dat torus lingualis voorwerp tegenhoudt + Figuur 2: Tong van de hond
voorwerp vastzit in recessus lingualis →ontsteking!
▪ Bestaat uit 3 delen:
o Puntje v/d tong: apex lingualis
o Lichaam v/d tong: corpus lingualis
o Tongwortel: radix lingualis
▪ Belangrijke structuren
o Van apex tot radix loopt een groeve die tong ‘in twee deelt’ = sulcus
linguae
• Helpt carnivoren bij drinken
• Kan soort gootje maken met tong door die groeve en door septum
linguae
▪ Verdeelt tong in 2
Figuur 3: dwarse doorsnede van de tong
o Tongriem of frenulum lingualis = streng die ventraal van de tong naar de
mondholtebodem loopt
• Verhindert dat je van links naar rechts kan in de mond: ontstaan 2 ‘ruimtes’ + vleestepeltjes of
caruncula sublingualis (hierin monden de glandulae mandibulares uit)
▪ recessus sublingualis sinister
▪ recessus sublingualis dexter
▪ Papillen: 2 soorten
o Smaakpapillen
• Paddenstoelvormige papillen of papillae fungiformes
• Cirkelvormige papillen of papillae circumvallatae
• Bladvormige papillen of papillae foliatae
o Mechanische papillen of tastpapillen
Samenvatting orgaananatomie 2021-2022 Céline De Munter
, 2021-2022 7
• Draadvormige papillen of papillae filiformes
▪ Voelt aan als schuurpapier op de menselijke huid
▪ Aanwezig bij kat en hond voor nettoyage van de vacht
• Conische papillen of papillae conicae
▪ Om grote structuren te kunnen grijpen
▪ Komt meeste voor bij rund
GEHEMELTE
▪ Noodzakelijk voor kauwen en zuigen
▪ Scheidt neus van de mond
▪ Normaal treedt hoestreflex op als voedsel in luchtpijp terecht komt
o Bij open gehemelte:
verslikkingspleumonie
• Voedsel blijft plakken in de
trachea → ontstekingsreactie
• Meestal dood als gevolg
▪ Gesloten gehemelte: noodzakelijk voor
zoogdieren (anders → fout in embryonale
ontwikkeling)
o Nodig om te zuigen + creëren van
onderdruk
▪ Open gehemelte: vogels
o Gaat kop naar achteren brengen om te
drinken
▪ Bestaat uit hard en zacht gehemelte ( palatum
Figuur 4: gehemelte
durum en palatum molle)
o Hard gehemelte:
• Is ruw door ribbeltjes of rugae palatinae
• Raphe palatinae (= versmeltingsnaad van waar 2 gehemelteplaten vergroeid zijn tijdens de
embryonale ontwikkeling)
o Zacht gehemelte:
• Bestaat eigenlijk uit twee plooien of plicae palatopharyngeae (komen caudaal samen)
• Samenkomst van plooien omlijnt een opening of ostium intrapharyngeum
• Bovenkant: samenkomst v/d lucht
• Onderkant: samenkomst voedsel
▪ Tussen kiezen en snijtanden is tandeloze ruimte = diastema
o Handig voor mondinspectie bij grote huisdieren
• Tong vastgrijpen en hierin leggen
• Dier wil niet op eigen tong bijten en zal dus de mond open houden
Samenvatting orgaananatomie 2021-2022 Céline De Munter
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper celineafroditidemunter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
