Er is een onderscheid tussen mensenkennis en de wetenschappelijke discipline ‘psychologie’.
Het onderscheid ligt in de wijze waarop de twee soorten kennis tot stand komen.
1.1.1. Mensenkennis
Mensenkennis bestaat uit
• een reeks opvattingen en verwachtingen over mensen uit iemands omgeving in het
bijzonder of over mensen in het algemeen
• opgebouwd uit ervaringen => zo ontstaat er een algemeen beeld
• het is verschillen per persoon
! er zijn fouten in deze mensenkennis. Deze fouten zijn van een drieërlei aard:
a) = niet-systematisch
• Ervaringen zijn beperkt en eenzijdig, en versterkt door het eigen optreden
Vb. kind met agressieve ouders -> verwacht dat andere volwassenen ook agressief
zullen zijn -> lokt het uit bij andere
• Afhankelijk van toevalligheden
• Heeft de neiging om snel te veralgemenen
b) = Niet-kritisch
• Het wordt weinig in vraag gesteld (vb. hoe is het ontstaan? Welke emoties
beïnvloeden ons?,…)
• Alleen als er ernstige mislukken optreden gaan we bezinnen. Maar deze mislukkingen
worden als snel terug toegedekt
c) = oncontroleerbaar
• Subjectief (= het is voor iedereen anders)
• Niemand heeft dezelfde ervaringen
• Het weerspiegelt méér de kenmerken van het kennende subject dan van het
gekende object
1
, 1.1.2. Wetenschappelijke kennis (in casu psychologie)
Wetenschappelijke kennis poogt de 3 bovengenoemde gebreken zoveel mogelijk te
beperken dus:
a) = systematisch
• Eenzijdigheid van ervaringen vermijden door uitgebreid en systematisch onderzoek
te doen
• Het heeft een afgelijnd begrippenkader → gaan dus hypotheses onderzoeken
• Het is een geordend hiërarchisch geheel van feitenmateriaal ( -> hieruit kunnen er
dan deeltheorieën afgeleid worden)
b) = kritisch
• Ze stellen alles voortdurend in vraag , ook hun eigen invloed stellen ze in vraag
• Ze willen ook niet de hypotheses ABSOLUUT willen bewijzen
c) = controleerbaar
• Experimenten kunnen herdoen met dezelfde conclusies op het einde
• Nauwkeurig beschrijven van het experiment -> die methode is dan door iedereen
controleerbaar
- Wetenschappelijke kennis is wegens onze menselijke beperkingen niet werkelijk
objectief te noemen
- De hoogst te bereiken kennis = kennis waarover ALLE mensen het eens zijn over de
toepassing v/e theorie en waarvan toepassing leidt tot de algemeen verwachtte
resultaten
➔ INTERSUBJECTIVITEIT
- Pragmatisme: wat bruikbaar is, is waar
- Toetsing: passief (voorspellingen) <> actief (gewenste veranderingen brengen)
1.2. Het studieobject van de psychologie als wetenschap
1.2.1. Gebrek aan eenduidigheid
• Onenigheid over studieonderwerp, zowel intern als extern
• Er zijn dan ook verschillende stromingen met elk hun eigen methoden van
kennisverwerving
• Duidelijke linken en overlappingen met andere wetenschappen (vb. biologie)
o Relatietherapie: - de partner
o Psychoanalyse: - de wortels van je bestaan
o Geneeskunde: - chemische huishouding (neurotransmitters)
o Sociologie: - stemmingsstoornis in deze tijd (statisch: prevalentie)
1.2.2. Poging tot definitie
= Psychologie is de wetenschap v/d psychische verschijnselen, zijnde:
1. Bewustzijnsverschijnselen
2. Uitwendig constateerbaar gedragingen
3. Sociale en andere relaties
a) Bewustzijnsverschijnselen
= gebeurtenissen, ervaringen en waarnemingen waarover alleen de persoon die ze heeft er
ook weet van heeft, anderen kunnen dit slechts veronderstellen
= het logische onderwerp van de psychologie
= niet meetbaar
2 soorten bewustzijnsverschijnselen:
• Primair BWZ of ‘awareness’ (vb. ik ben er op dit moment van bewust dat ik op een
stoel zit, en ik aan het werken ben voor school)
• Secundair BWZ of ‘consciousness’ (vb. ik ben mee er van bewust dat ik gisteren een
film heb gekeken samen met mijn zus)
b) Uitwendig constateerbare gedragingen
- GEDRAG = meer dan zuivere bewegingen
= geheel van handelingen met een bepaald effect
Vb. grijpen, knipperen, allerlei reflexen,…. Maar ook de weg zoeken, onderhandelen,…
- Behaviorisme: objectieve psychologie houdt enkel rekening met uitwendig
waarneembaar gedrag en de situatie waarin dit voorkomt
3
, - Beide leveren wet. Kennis op
- Beide interageren met elkaar
- Verwantschap tussen beide is zo groot dat ze allebei menselijk gedrag genoemd
worden
BZW verschijnselen + uitwendig gedrag = GEDRAG
c) Sociale en andere relaties
= Gevolgen of invloeden van de interactie van het organisme met zijn omgeving (context!!!)
• Wisselwerking met het gedrag van anderen
• Wisselwerking met andere factoren, zoals de woonomgeving
CONCLUSIE
Psychologie = een wetenschap waarbij
o Zowel het gedrag van mensen wordt bestudeerd,
o Als de gedachten en gevoelens die mensen hebben bij het ervaren ban hun gedrag,
o En de omstandigheden waarin dit plaatsvindt
Merk op!
- Dynamische interactie tussen deze 3 facetten
- De invalshoek is in de 1e plaats individueel
- Legitimiteit psychologie = maatschappelijk draagvlak
Een andere mogelijkheid tot indeling van het gedrag:
vb: → vrouw loopt voor trein en moet op tijd thuis zijn voor haar kindje
o Cognitieve: waarnemen, denken, redeneren, …. (anders is het kind alleen)
o Affectieve: gevoelens & emoties (ongerust, want kind is alleen)
o Volutieve: willen & streven (wilt trein halen)
o Motorische: bewegen (lopen)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annelinvb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.