College aantekeningen
Wetenschapsfilosofie en Methodologie (WFM)
- Vak
- Instelling
Alle aantekeningen van de hoorcolleges, bevat ALLES wat je moet weten voor het tentamen! Overzichtelijk en duidelijk met goede uitleg
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
Voorbeeld 4 van de 38 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
Verkoper
Volgen
ambieepuur
Voorbeeld van de inhoud
Wetenschapsfilosofie en methodologieAmber Wong 13961780
Hoorcollege 1
(4-4-2022)
Het probleem met feiten
Feiten staan vaak ter discussie
Feiten zijn belangrijk
Om keuzes te maken
Om beslissingen te nemen
Om beleid te maken
Om onderscheid te kunnen maken tussen waar en niet waar
Waar kijken we meestal naar voor de feiten?
Wetenschap: natuur- en sociale wetenschappen
Wetenschap als het kroonjuweel van het menselijk denkvermogen “crowning
achievement of the human mind” (openingszin van het boek, p 15.)
Belangrijke functie van wetenschap -> mythes ontkrachten
Twee filosofische basis visies op wetenschap
1. Sciëntisme
Wetenschap is verreweg superieur aan alle andere pogingen om kennis te borgen:
wetenschappelijke wetten bieden zekerheid (boek, p.15)
Tijdperk van zekerheid
Modernisme (= modern denken: rationeel-seculier, denk zelf na, gebruik alleen de
rede), moderniteit
Kennis en waarheid worden alleen door en in wetenschap gevonden
“De wetenschappelijke methode is de enige methode om feiten en waarheid te verkrijgen”
2. Scepticisme
Wetenschap geeft geen zekerheid, het is gelijk aan andere vormen van kennis, wetenschap is
een geloof (boek, pp. 15-17)
Kritisch denken over wetenschap, de methodes en grenzen van wetenschap, een
pluralistische opvatting over rationaliteit en kennis
Meer dan één waarheid, Waarheid is ervaring, onzekerheid, Kennis is onderdrukkende
macht, Wetenschap is een ideologie
Postmodernisme (= denken (cultuur) na modernisme: ook seculier maar
verschillende individuele en emotionele expressie staat centraal)
Kennis en waarheid zijn sociale constructies die deconstructie nodig hebben
-> relativisme
“Alles kan” (“Anything goes”)
Doorlopend debat, komt steeds terug
Het is een spectrum (spectrum wordt gebruikt om iets te classificeren in termen van
zijn positie op een schaal tussen twee extreme schalen)
Filosofisch scepticisme is kritisch denken over wetenschap binnen de grenzen van
de filosofie
, Een relativistische (= alles is relatief), radicale interpretatieve van interpretatie of
filosofisch scepticisme is als een uitslaande brand in de samenleving terechtgekomen
Achtergrond van het issue/maatschappelijke debat over:
Alternatieve feiten
Feiten vrije politiek
Nep nieuws
Post-truth tijdperk
Politieke correctheid
Verkennende mensen
Mensen zijn onderzoekende wezens: nieuwsgierigheid definieert het menselijk
bewustzijn
Observaties geven ons bewijzen voor onze verklaringen
Wat voor soort onderzoekstijlen hebben we als mensen?
Twee basale onderzoekstijlen
1. Naïef onderzoek
Niet-geformaliseerde, niet systematische en niet gecontroleerde vorm van het verzamelen en
samenvatten van informatie tot naïeve theorieën
Ook bekend als:
Common sense; wat we in het dagelijks leven doen
Pre-modern denken: religieus denken, geloof in en gegeven waarheid (bv door een
god)
Niet-geavanceerde (sophisticated) manieren van kennis van de werkelijkheid (‘fixed
belief’)
Methoden van kennen
Vasthoudendheid (tenacity): wat algemeen als waar wordt gezien
Autoriteit: mensen met een hoge status spreken de waarheid
Redelijke mens: rede en logische consistentie zijn belangrijk
Associaties
Vooroordelen, overtuigingen, populair scepticisme, sommige vormen van postmodernisme,
mythes
‘Ik heb een theorie’: Het gebruik van het woord theorie als eigenlijk een hypothese wordt
bedoeld (speculatie)
‘Het snapgevoel’
2. Wetenschappelijk onderzoek
‘Zeer hoog geformaliseerde, systematische en gecontroleerde vorm van onderzoek’,
bewust van ‘observaties en redeneringen zijn foutgevoelig (error prone)’
‘Wetenschap verschuift de locatie van de waarheid van individuen naar groepen, door
een aantal regels in te stellen die kunnen rekenen op wederzijdse instemming’
,Ook bekend als
De wetenschappelijke methode
Modern denken
Analytisch-empirische benadering
Associaties
Verschuiving naar kritisch-analytisch onderzoek doen vergeleken met naïef onderzoek
Interne beliefs horen ondersteund te worden met extern bewijs (waarnemingen)
Methodologisch strak, modelmatig
Waarheid is een objectieve werkelijkheid ‘buiten de mens’, onze ideeën veranderen de
realiteit niet. We ontwikkelen theorieën die waar zijn.
Laboratoria en experimenteel onderzoek zijn DE symbolen van wetenschappelijk
onderzoek in de natuur- en sociale wetenschappen.
Wetenschappelijk onderzoek leidt tot kennis.
Kennis is een gerechtvaardigde ware overtuiging (justified true belief).
Filosofen (en sommige wetenschappers) denken na over vragen met betrekking tot feiten en
kennis en proberen de sceptici van repliek te dienen door de wetenschap stevige en zekere
(filosofische en ethologische) fundamenten te geven.
Meta theorie (= theorie over theorie)
Hoorcollege 2
(6-4-2022)
Filosofie van kennis (1)
Weten is herinneren: Plato
Hoe krijgen mensen toegang tot ware kennis?
Moeilijk te weten wat we weten en hoe we kunnen rechtvaardigen wat we weten
Kennis is een gerechtvaardigde ware overtuiging
Of: “een waar oordeel met een verantwoording”
Waar = komt overeen met de feiten
(Correspondentietheorie van de waarheid)
Gerechtvaardigd = met een goede reden
Zonder een verklaring/rechtvaardiging telt een overtuiging niet als kennis.
Bovenop waar moet je gerechtvaardigde redenen geven om het te geloven
Dit is geen makkelijke taak!
Hoe kunnen we overtuigingen rechtvaardigen?
Wat is de ultieme bron van kennis?
Wat is de methode waarmee we kennis vergaren?
, Het is ook een ontologische vraag
Ontologie (hoe de wereld is): studie naar het zijn (onto= to be/zijn)
Waarom is er iets en is er niet iets?
Waar is de wereld van gemaakt?
Dit zijn ook metafysische vragen; ze gaan over zaken die niet zijn waar te nemen met
observatie.
Metafysica (boven het fysieke): De studie van wat zich achter, of voortkomend uit de
natuurlijke werkelijkheid bevindt. Ook wel: de studie naar eerste oorzaken, wat we niet
kunnen observeren met het blote oog.
Twee visies op het onderscheid tussen schijn en werkelijkheid in de oudheid
1. Heraclites
Verandering is echt, zijn is niet echt: de werkelijkheid verandert voortdurend (‘Panta Rei’:
alles stroomt), niets is, alles wordt (The only thing constant is change)
2. Parmenides
Zijn is echt, verandering is niet echt, alles is, niets wordt
Wie heeft gelijk en wat betekent dat voor het verkrijgen van ware kennis, vroeg Plato?
Verandert alles constant of is er een onveranderlijke, echte stabiele wereld die altijd hetzelfde
is? Hoe kunnen we daar achter komen?
Plato’s antwoord: Rationalisme
Rationalisme ‘ware kennis over de werkelijkheid komt voort uit het juiste gebruik van ons
redeneervermogen (intellect, rede of ratio)
Denken (ons intellect gebruiken) is de sleutel
Denken om te onthouden (herinneren) en om ware kennis te leren (anamnèsis) = learning by
recollection
Denken aan de Eeuwige Vorm (Universele) van de Wereld van Vormen (Ideeën). Onze
onsterfelijke ziel behoort tot die wereld
Theorie van Vormen
Twee werelden: Wereld van de Vormen (realiteit) en de Natuurlijke wereld waarin we
leven (verschijnselen)
We hebben allemaal aangeboren (vanaf de geboorte) ideeën, we bezitten alle kennis als we
geboren worden= Nativisme
Zintuigelijke ervaringen leiden tot geloof of meningen (doxa), redeneren/denken leidt tot
kennis (epistèmè) over de onveranderlijke eeuwige werkelijkheid
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ambieepuur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen