Samenvatting
Samenvatting internationaal recht
- Instelling
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Dit is de samenvatting van het vak Internationaal recht.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Cursus internationaal rechtInleiding
1. Begrip, rol en kenmerken
1.1 Begrip
Het internationaal recht is het geheel van rechtsregels die de internationale
betrekkingen (mondiale belangen) regelen tussen internationale rechtssubjecten
(voornamelijk staten). Het internationaal recht regelt de mondiale belangen.
Mondiale belangen zijn bijvoorbeeld: klimaat, mensenrechten, economie, handel,
vrede, vluchtelingen…
Het nationaal recht kan je verdelen in 2 zaken: publiek recht en privaat recht. Het
internationaal recht kan je naast het nationaal recht zetten en bestaat tevens ook
uit 2 zaken: internationaal publiekrecht en internationaal privaatrecht.
Het internationaal publiekrecht mag niet worden verward met het internationaal
privaatrecht. Dit is het nationaal recht dat regels bevat die bepalen welk
nationaal rechtsstelsel er van toepassing is in een privaatrechtelijke situatie die
aanknopingspunten heeft in meer dan 1 nationale rechtsorde. Bijvoorbeeld: welk
recht is van toepassing wanneer een Belgische en Nederlandse automobilist een
ongeval krijgen op een Zwitserse autosnelweg? Hierop antwoordt het
internationaal privaatrecht.
Het stuk supranationaliteit komt uit het EU-recht en is geen internationaal recht.
De rest van het EU-recht behoort wel tot het internationaal recht.
Het internationaal privaatrecht regelt de verhoudingen tussen burgers van
verschillende landen. Het bepaalt welke rechtbank van welk land bevoegd is,
welk recht van toepassing is. Synoniem internationaal publiekrecht is
volkenrecht. Dit betekent het recht dat geldt tussen de staten onderling.
1.2 De rol van het internationaal recht
Het zorgt ervoor dat de staten naast elkaar kunnen bestaan (co-existentie) en dat
zij kunnen samenwerken (coöperatie).
1.2.1 Internationaal recht bakent de bevoegdheden van staten af
Het internationaal recht bepaalt wie waar regeert. Hier hebben we te maken met
het beginsel van territoriale soevereiniteit. Dit betekent dat een staat de regels
kan maken binnen zijn grondgebied en niet daarbuiten. Een andere staat kan
zich niet bemoeien met het rechtssysteem in een ander land.
Het internationaal recht bepaalt wanneer een entiteit een staat is en hoe nieuwe
staten ontstaan.
1.2.2 Internationaal recht regelt de interacties tussen staten
,Hier worden enkele vragen gesteld: wat als staten een geschil hebben? Hoe
kunnen zij dit oplossen? Wat als een staat de mensenrechten niet respecteert?
Wat als een staat een andere staat binnenvalt?...
1.2.3 Internationaal recht zorgt ervoor dat staten kunnen samenwerken
Dit is binnen internationale organisaties door verdragen te ondertekenen.
1.3 Kenmerken van het internationaal recht
1.3.1 Horizontale rechtsorde
Het internationaal recht is een horizontale (decentrale) rechtsorde: elke staat is
gelijk, elke staat is soeverein. Dit betekent dat elke staat ten aanzien van zijn
grondgebied en bevolking onafhankelijk zijn gezag kan uitoefenen. Een staat kan
bijvoorbeeld zelf beslissen of het al dan niet tot een verdrag toetreedt. Juridisch is
iedere staat gelijk. Staten staan op hetzelfde niveau en zijn soeverein. Dit
betekent dat zij de hoogste macht zijn en dat er niemand boven hen staat die
moet zeggen wat zij moeten doen.
1.3.2 Geen centrale wetgever
In het internationaal recht bestaat geen centrale wetgever: de Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties neemt enkel niet-bindende resoluties. Een
staat is wetgever en rechtsonderhorige. Een staat is namelijk grotendeels
gebonden door rechtsregels die ze zelf heeft aanvaard via verdragen. Hierop
bestaan uitzonderingen (bijvoorbeeld: het ius cogens).
Dit zijn regels van internationaal recht die zo fundamenteel zijn dat ze door de
Internationale Gemeenschap in haar geheel zijn aanvaard. Deze regels zijn
bindend voor alle staten. Geen enkele staat kan hiervan afwijken. Een voorbeeld
is het verbod op foltering of het verbod op doodstraf voor minderjarigen.
1.3.3 Geen centrale rechter
In het internationaal recht bestaat geen centrale rechter. Het Internationaal
Gerechtshof heeft immers geen verplichte rechtsmacht. Dit zal maar bevoegd
zijn als de partijen in een geschil de rechtsmacht van het Hof aanvaarden.
Stel dat de Verenigde Staten een geschil heeft met China, maar deze landen de
rechtsmacht van het Hof niet aanvaarden. In dat geval zal het Internationaal
Gerechtshof niet bevoegd zijn om een uitspraak te doen over dat geschil. Dit is in
tegenstelling tot het Europees Hof van Justitie en de nationale rechtscolleges: zij
hebben wel verplichte rechtsmacht. Deze rechtscolleges kunnen zich sowieso
over een geschil buigen dat binnen hun bevoegdheid valt, zonder dat de partijen
in het geschil eerst de rechtsmacht van het rechtscollege moeten aanvaarden.
Stel dat je een geschil hebt met je buurman omdat zijn boom te groot is
geworden waardoor jij geen zon hebt op je terras. Als je hier samen niet
uitgeraakt, dan kan je naar de vrederechter stappen die het geschil zal oplossen.
Jouw buurman kan niet zeggen dat hij de rechtsmacht van deze rechtbank niet
aanvaardt, want die rechtbank is sowieso bevoegd.
1.3.4 Geen wereldpolitie
,In het internationaal recht bestaat geen wereldpolitie, wel een aantal
mechanismen om het internationaal recht af te dwingen en conflicten op te
lossen. Deze zijn:
De VN Veiligheidsraad kan op basis van art. 7 van het VN Handvest
afdwingingsmaatregelen opleggen aan staten die de wereldvrede bedreigen of
verbreken. Zo kan de Veiligheidsraad staten ook toelaten om geweld te
gebruiken tegen een staat waar een gevaar is voor de wereldvrede. Dit gebeurde
bijvoorbeeld in 2011 tegen Libië (Arabische lente).
Staten kunnen ook aan eigenrichting doen. Dit is in tegenstelling tot het
nationaal recht waar je het recht niet in eigen handen mag nemen. Zo kunnen
staten bijvoorbeeld economische sancties opleggen aan staten die het
internationaal recht hebben geschonden. Dit is bijvoorbeeld wat gebeurd is met
Rusland toen die de Krim heeft aangesloten bij haar grondgebied. Hieraan zijn
wel grenzen: staten mogen geen geweld gebruiken.
1.3.5 Afhankelijk van het nationaal recht
Internationaal recht is voor de uitvoering ervan grotendeels afhankelijk van het
nationaal recht. In sommige landen wordt het internationaal recht veel beter
toegepast dan in andere landen. Voorbeeld hiervan is de internationale
mensenrechten.
1.3.6 Zeer uitgebreid
Het internationaal recht is zeer breed en uitgebreid. Het omvat alle mogelijke
rechtsgebieden en houdt zich bezig met verschillende onderwerpen zoals
wereldvrede, klimaat, mensenrechten, economie, strafrecht…
1.3.7 Beïnvloeding door de internationale politiek
Het internationaal recht wordt grotendeels beïnvloed door de internationale
politiek. Bijvoorbeeld de samenstelling van de VN Veiligheidsraad wordt
beïnvloed door de politiek: de 5 permanente leden van de Veiligheidsraad zijn de
winnaars van de Tweede Wereldoorlog. Een ander voorbeeld is dat de Verenigde
Staten onder leiding van Trump uit het klimaatakkoord van Parijs zijn gestapt, uit
de Wereldgezondheidsorganisatie… Gelukkig heeft Biden deze beslissingen
geannuleerd.
Rechtssubjecten
1. Inleiding
Een rechtssubject is een entiteit of persoon die de bekwaamheid bezit om deel te
nemen aan het rechtsverkeer in de internationale rechtsorde. Hij bezit
internationale rechtspersoonlijkheid. Concreet kan iemand die in het
internationaal recht rechtssubjectiviteit bevat:
Internationale rechtshandelingen verrichten
Internationale rechten bezitten
Internationale verplichtingen hebben
Rechten op internationaal niveau afdwingen
, Internationaalrechtelijk aansprakelijk worden gesteld wegens schenden
van zijn verplichtingen
Niet alle internationale rechtssubjecten kunnen op gelijke wijze deelnemen aan
het rechtsverkeer. Sommige personen hebben volledige rechtssubjectiviteit,
andere hebben beperkte rechtssubjectiviteit.
Volledige rechtssubjectiviteit betekent dat het subject op elk van bovenstaande
manieren aan het rechtsverkeer kan deelnemen. Beperkte rechtssubjectiviteit
betekent dat het subject sommige maan niet elke van deze bekwaamheden
heeft. Bijvoorbeeld: individuen hebben rechten en verplichtingen onder het
internationaal recht, maar een individu kan geen verdragen sluiten.
Staten zijn primaire rechtssubjecten en hebben een volledige rechtssubjectiviteit.
Niet-statelijke actoren hebben een beperkte rechtssubjectiviteit en zijn afgeleide
rechtssubjecten.
2. Staten
2.1 Definitie
Een staat is een entiteit die soeverein is en beschikt over een bevolking, een
grondgebied en een regering.
2.2 Constitutieve bestanddelen van een staat
2.2.1 Grondgebied
Het grondgebied is de ruimte waarover een staat daadwerkelijk, geldig en op
exclusieve wijze zijn bevoegdheden uitoefent. Dit is de territoriale soevereiniteit.
Betreft de volgende elementen:
Grond
Ondergrond
Binnenwateren
Territoriale zee
Luchtruim erboven
De grootte van een staat speelt geen rol. Ook kleine gebieden kunnen een staat
zijn. Voorbeelden zijn Andorra en Liechtenstein. Zij zijn staten net als de grote
landen als Rusland, China en Brazilië dat zijn.
Het grondgebied moet voldoende bepaalbaar zijn. Grenzen moeten niet volledig
vastliggen, want er zijn nog veel grensconflicten. Voorbeeld hiervan is de
Koerilen. Dit is een conflict tussen Rusland en Japan over de exacte grens. (De
Koerilen zijn een eilandengroep die zich van het noordoosten van Hokkaido tot
Kamtsjatka uitstrekt en de Zee van Ochotsk van de noordelijke Stille Oceaan
scheidt. De eilanden behoren tot een deelgebied van Rusland, maar het
eigendom wordt gedeeltelijk betwist door Japan.)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MelOss. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen