In dit document vind je mijn samenvatting van het vak Recht. Dit vak wordt gegeven in de studie Toegepaste Psychologie (fase 2) aan de Thomas More Hogeschool. De samenvatting is gebaseerd op de lessen en de slides. Ik ben elke les aanwezig geweest. Aan de hand van deze samenvatting heb ik van de ee...
Examen: meerkeuzevragen (12 punten) + open vragen (8 punten)
→ oefeningen op Canvas
Module 1: rechtsstructuren
1. Wat is recht?
Gedragsregels en normen opgelegd door de samenleving (overheid)
Deze gedragsregels en normen zijn niet statisch → ze evolueren, ze gaan mee met de samenleving
(bv. abortus en euthanasie zijn niet meer strafbaar)
Recht is afdwingbaar (in de rechtbank)
2. Indeling van het recht
2.1 Op basis van territorialiteit
Territorialiteit = grondgebied
Elk land heeft een:
- Nationaal recht
- Grensoverschrijdend recht
→ internationaal (verdragen, akkoorden, afspraken tussen landen)
bilateraal: verdrag tussen 2 landen, ruimer: verdrag tussen meerdere landen
→ supranationaal (Europese Unie → hierbij wordt er over de landen heen beslist)
2.2 Op basis van inhoud en materie
Publiek recht vs privaat recht
Publiek recht: de overheid is betrokken bij de uitvoering van het recht (bv. de burger wenst dat de
overheid beschermend optreed)
Privaat recht: regels van de overheid, maar die burgers uiteindelijk onderling met elkaar afspreken
Mengvormen: combinatie van publiek recht en privaat recht
Strafbaar vs niet strafbaar
Alles wat de wet zegt dat strafbaar is, is strafbaar
Soorten misdrijven:
- Overtredingen: politiestraf, boete van max €25 (x 8 door rechtbank) of gevangenisstraf van max 7
dagen → wordt gestraft door de politierechtbank
1
,- Wanbedrijven: correctionele straf, boete van min €26 (x 8) of gevangenisstraf van min 8 dagen en
max 5 jaar → wordt gestraft door de correctionele rechtbank
- Misdaden: criminele straf, gevangenisstraf van meer dan 5 jaar tot levenslang → wordt gestraft
door het hof van assisen
Strafbaar:
- Repressief: we willen als samenleving dat de feiten niet meer gebeuren, het vermeiden van
herhaling
- Punitief: iemand straffen door extra leed op te leggen (geldboete van gevangenisstraf)
- Resocialiserend: hopen dat iemand zich volgende keer aan de regels houdt
→ de overheid beslist hier over
Niet strafbaar:
- Afspraken naleven
- Schade vergoeden
→ de burgers regelen dit onderling
Samenloop:
- Sanctie en eventueel schadevergoeding
Een sanctie is een geldboete of een gevangenisstraf dat bedoeld is als een straf (punitief)
Een schadevergoeding is om iets te herstellen van wat je kapot hebt gemaakt (geen straf)
→ voorrang aan strafrechtbank (niet burgerlijke rechtbank)
Voorbeeld: koppel zit in een scheiding en krijgt de dingen zelf niet opgelost → burgerlijke rechtbank
(niet strafbaar)
Koppel zit in een scheiding en krijgt de dingen zelf niet opgelost en er is sprake van partnergeweld →
strafrechtbank (samenloop)
Je valt met de fiets door een dronken bestuurder en je hebt hierdoor schade → je moet vergoed
worden voor de schade (schadevergoeding) en de bestuurder moet gestraft worden (sanctie) →
strafrechtbank (samenloop)
2.3 Op basis van territorialiteit en op basis van inhoud en materie
Nationaal en internationaal privaatrecht
Nationaal en internationaal publiekrecht
2
,Nationaal en internationaal strafrecht
Voorbeelden: een Nederlander en een Duitser willen in Turkije trouwen, een Belg die in Brazilië
woont wil daar zijn testament opmaken maar hij heeft ook eigendom in Spanje, een schip dat ergens
vast zit → Welk soort recht is van toepassing?
2.4 Andere
Regels van openbare orde of de goede zeden: zaken waar je niet over kan onderhandelen (bv.
pooierschap zal door het recht nooit erkend worden omdat dit ingaat tegen de openbare orde of de
goede zeden)
Regels van dwingend recht: zaken waar je niet over kan onderhandelen, maar het is een categorie
lager dan openbare orde
Regels van aanvullend recht: zaken waar je wel over kan onderhandelen en afspraken over kan
maken (bv. de wet geeft een voorbeeld over hoe je eigendom kan verdelen binnen een huwelijk,
maar je kan ook onderling afspreken om dit anders te doen)
3. Bronnen van het recht
Waar wordt het recht gemaakt?
3.1 De overheid (combinatie territorialiteit en inhoud en materie)
- Staatshoofd & regering = uitvoerende macht → voegt de regels van het parlement uit
- Rechtbanken = rechterlijke macht → controleert de toepassing van deze regels
Door de vrije verkiezingen worden leden van het parlement aangeduid
Een democratie heeft een grondwet die de staatsstructuur vast legt, die rechten en vrijheden biedt
aan de burgers en zorgt voor bescherming voor de burgers
Het democratisch gehalte van een land toetst men af aan 4 elementen: parlement, vrije verkiezingen,
grondwet, scheiding der machten → er zijn verschillende niveaus van democratie
3.1.2 Internationale verdragen
Hier is er geen parlement, het zijn afspraken tussen landen
3.1.3 Europees recht (EU)
3
, Hier is er wel een parlement dat beslissingen maakt over de landen heen
3.1.4 België
Grondwet: bevat de staatsstructuur en de rechten en vrijheden
Federaal en regionaal recht:
Gemeenschappen = persoonsgebonden materie (gebaseerd op de taal die er gesproken wordt) (bv.
onderwijs, gezondheidszorg, culturele evenementen)
Gewesten = plaatsgebonden materie (bv. reglementering om te mogen bouwen, het inrichten van de
infrastructuur, milieu, economie, mobiliteit, energie, toerisme)
De federale staat → federale overheid
De Vlaamse gemeenschap en het Vlaamse gewest worden samengenomen → Vlaamse overheid
(opdeling tussen persoonsgebonden en plaatsgebonden materie is minder belangrijk)
De Franse gemeenschap, de Duitstalige gemeenschap, het Brusselshoofdstedelijk gewest en het
Waalse gewest hebben elk een aparte overheid
= 6 overheden in totaal
Oefening
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellenboogers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
