H1: Wat is psychologie?
Een definitie van psychologie
1. Wat is psychologie?
Wat niet?
Lekenpsychologie
Gezond verstand, speculaties, volkswijsheden
Pseudopsychologie
Grafologie, astrologie
Wat wel?
= Studie van de geest.
= Psychologie is de wetenschap van het gedrag en de mentale processen
= Het externe gedrag wordt bestudeerd en de gedragsevidentie wordt gebruikt wordt om de mentale of interne processen te
begrijpen die aan dat gedrag ten grondslag liggen.
Meetbaar - extern → onmeetbaar - intern
Bv; intelligentie
2. Ontwikkelingen die de psychologie mogelijk gemaakt hebben
Geschiedenis
Lang verleden Korte geschiedenis
wortels in de filosofie 1879 (oprichting van 1e psychologisch labo (Wundt))
Nadenken over menselijke geest 1e onderzoeksexp
Laat?
Verandering in mensbeeld vereist
immateriële ziel → studieobject
filosofisch nadenken over werking v/ geest → onderzoek v/d geest in traditie v/ natuurwet.
Ontw. in de filosofie
1. 500-400 v.C.
Oud-Griekse filosofen
Universum geschapen voor mens
Geocentrisme
Dualisme Plato (opzk.)
⇒ Mens = enig wezen dat universum en rol van mens in het universum kan begrijpen via rede(nadenken, intellect)
⇒ Kennis = product van rede, goddelijke ingeving, intuïtie
Algemene psychologie 1
, 2. T.e.m. 15e eeuw
Vertaling van Griekse geschriften door theologen
⇒ God (Bijbel) staat garant voor de waarheid
⇒ Kennis = vanuit het geloof de mens proberen te begrijpen via de rede
Wetenschappelijkerevolutie
Oude wijsheden blijken niet noodzakelijk correct ...
Katalysator: Copernicus’ heliocentrisme16e eeuw
Reformatie, boekdrukkunst, ontdekkingsreizen, contact met Islamitische en Chinese geleerden etc.
⇒ Klassieke religieuze ideeën maken plaats voor modern wetenschappelijk denken
⇒ Kennis = product van wetenschappelijke studie = observatie en experimenten
3. 17e eeuw
Descartes - Rationalisme
Rationalisme: waarheid kan enkel achterhaald worden dmv rede. Je kan aan alles twijfelen, behalve dafffffffft je twijfelt
«Cogito ergo sum»
Nativisme: aangeboren kennis die toelaat om de mens te begrijpen via de rede
Dualisme: lichaam is soortmachine die wetenschappelijk onderzocht kan worden
⇒ Begin toepassing wetenschappelijk onderzoek op mens, weliswaar enkel op lichaam
⇒ Kennisgeest= product van rede
4. 17e-18e eeuw:
Hobbes, Locke, & Hume - Empirisme
kennis komt niet tot stand via aangeboren ideeën en afgeleide inzichten maar via zintuiglijke ervaringen
geest= tabula rasa
inhoud geest via zintuiglijke ervaringen= kennisdoor observatie-associaties
⇒ Geest kan ook wetenschappelijk onderzocht worden
⇒ Kennis geest = product van ervaring
Rationalisme vs. empirisme
Eigenschappen bepaald door aanleg (nature) of omgevingsfactoren (nurture)?
Nature vs. nurture
Evolutietheorie
5. 19e eeuw:
Darwin
Succesvolle voortplanting bij kenmerken aangepast aan omgeving
Algemene psychologie 2
, Mens staat op hoogste trap evolutie, maar ... (?)
⇒ Als mensen product zijn van evolutie, kan men hun gedrag bestuderen op wetenschappelijke manier, net zoals dieren
⇒ Maatschappij is eindelijk klaar om menselijke geest te beschouwen als studie-objectdat kan bestudeerd worden op
wetenschappelijke wijze.
Les 08/10
De beginjaren van de psychologie
1. Psychologische scholen
-Wundt
Grondlegger academische psychologie
1e psychologisch labo Leipzig. 1879
Wetenschappelijk onderz. menselijke geest
→ 1e exp.; prikkels aanbieden en gedrag uitlokken → welk effect?
Bewustzijn;
Bv; duurt het om op een geluid te reageren?
Introspectieve methode
= Kijken naar eigen bewustzijn door objectieve, nauwkeurige rapportering gevoelens, gedachten, herinneringen etc.
Introspectieve methode subjectief en onbetrouwbaar
Reproduceerbaarheid
Limieten bewustzijn
Algemene psychologie 3
, Praktisch nut structuralisme?
Functionalistisch
-William James
-John Dewey
Tegenhanger van structuralisme
Focus op bruikbaarheid/ functie
Onderzoek functie bewustzijn
Hoe kan geest optimaal functioneren in zijn omgeving?
Geïnspireerd door
Evolutietheorie
Kenmerken aangepast aan omgeving; hoe kan mens optimaal floreren in zijn omgeving
"Stream of consciousness" - James
Het bewust zijn kan vergeleken worden met een rivier
Bv; sluit de ogen: kijk naar eigen bewustzijn. Waar denk je aan?
→ Fluctueert; geen vast gegeven
⇒ Studie menselijke geest moet nuttig zijn voor maatschappij
BV; intelligentie
Kunnen verschillen in omgeving verschillen in intelligentie verklaren?
Kan intelligentie verbeterd worden als omgeving wordt aangepast?
Nature ← → nurture
Gestaltpsychologie
-Wertheimer
-Köhler
-Koffka
Tegenhanger van functionalisme
Focus op perceptie → stuurt gedrag
⇒ “Geheel (gestalt) is meerde dan som der delen” = perceptie opdelen is zinloos
Via visuele illusies → belang van het totaal
Hering illusie
Zöllner illusie
Algemene psychologie 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amelievaningelgem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.