Microbiologie
1. Inleiding
- 1.1 Werkgebied van de microbiologie
Microbiologie: de wetenschap die bouw en levensverrichtingen van de M.O. bestudeert
M.O.: organismen die uitsluitend met een microscoop te zien zijn
M.O. die uit 1 enkele cel of celcluster bestaan samen met virussen
M.O. cellen zijn onafhankelijk van andere cellen wat betreft levensprocessen macro-O.
Groepen micro-organismen:
o Protozoa/ eencelligen
o Wieren/ algae
o Slijmzwammen/ myxomyceten
o Gisten
o Bacteriën (prokaryoten): bacteriën en Archaea (oerbacteriën)
o Virussen (geen cellen)
o Prionen en viroiden (geen cellen)
Functies voor ons:
o Pathogenen, ziekte veroorzakende kiemen
o Bederfprocessen
o Onschadelijke / commensalen
o Nuttige (bereidingen, verteringsproces, milieu: verwerking van afval, biotechnologische toepas.)
- 1.2 Geschiedenis van de microbiologie
De oudheid:
o Toen al quarantaine
o Hippocrates wist van uitwasemingen
o Verwijzen naar hygiene
Ontdekking M.O.
o Uitvinden microscoop (Hooke) bestuderen schimmels
o Leeuwenhook: zelf m.s. gemaakt bacteriën
uitvinder m.s., grondlegger microbiologie
o Abiogenesis: generatio spontanae (levende organismes ontstaan uit dode materie)
o Biogenesis: kiemtheorie
17e spontane generatieleer geldt niet voor macro-O.
Met experimenten bewezen dat biogenesis klopt (Louis Pasteur)
De microbiologie als wetenschap
o Louis Pasteur: 1ste studies over fermentatie, bewees biogenesis,
bewees via zwanenhalskolf, relatie infectieziekten en bacteriën, immuniteit (vaccin)
, De medische microbiologie: relatie M.O. en ziekte
o Robert Koch: bewijs dat M.O. ziektes kunnen veroorzaken
1. het pathogene organisme aanwezig in elk ziek dier
en afwezig in elk gezond dier
2. de pathogeen moest geisoleerd worden
en groeien in zuivere cultuur
3. geisoleerde pathogeen veroorzaakt ziekte
wanneer toegediend aan gezond dier
4. pathogeen moet opnieuw geisoleerd worden
als zuivere cultuur uit het geinoculeerde dier
en dezelfde zijn als het oorspronkelijke organisme
o Rober Koch: Duitse arts
Grondlegger (medishe) bacteriologie
Nobelprijs
Tuberculine-test (opsporen tuberculose)
Ontdekte verwekker van tuberculose en cholera
B. anthracis: miltvuur
Microscopische onderzoekstechnieken
Kweken op vaste voedingsbodems, aanmaken reinculturen
De medische microbiologie
o Studie van de immuniteit
o Ontwikkeling ervan nauw verweven met deze van de medische microbiologie
o Vaststelling: mensen die ene infectieziekte hadden doorstaan waren immuun
Mens/ dier beschermen door immuniteit op te wekken via opzettelijke besmetting met
verzwakte kiemen van de ziekteverwekker = principe van de vaccinatie
Jenner (koepokken vaccinatie)
Pasteur (vaccin tegen pluimveecholera, miltvuur, hondsdolheid)
Rober Koch (vaccin tegen runderpest)
Behring ( difterie antitoxine)
o Begin 20e: ontdekking van stoffen die bacteriën kunnen doden of remmen in hun groei
Fleming (peniciline)
Indeling van de levende wereld
o Taxon: domein ingevoerd als hoogste taxonomische niveau
3 domeinen- en 6 rijkensysteem
Bacteria
Archae
Eukaryoten
, 2. Celbouw van het M.O.
- Algemeen: prokaryoten versus eukaryoten
Celdifferentiatie: verschillende soorten cellen die elk een andere functie vervullen
M.O. meestal eencellig
Verschil tussen Bacteria en Archaea: bij Archaea in celwand is geen peptidoglycaan aanwezig, vooral in
extreme omgevingen aanwezig i.p.v. in alle omgevingen
Prokaryoot Eukaryoot
Pro-karyos = voor de kern Eu-karyos = echte kern
Primitieve interne structuren Complexe interne structuren
Kleiner Groter
Bacteria en Arhaea Eucarya
Bacterien en Archaea Planten, dieren, algen, fungi, protozoa en slijmzwammen
Nucleoid en plasmide (1 chromosoom) DNA in chromosomen in een celkern, mitochndria, E.R., lysosoom
Eenvoudige structuur Ingewikkelde structuur met veel celorganellen
70 ribosomen 80 rybosomen
Kapsel meestal aanwezig Geen kapsel aanwezig
Celwand aanwezig Celwand afwezig of door cellulose
- Kern/ kernmateriaal
Genoom: drager van de genetische info/erfelijke eigenschappen van de cel, bestaat uit genen,
georganiseerd in chromosoom
Bij eukaryote: 1 of meerdere kernlichaampjes en soms meerkernig, genetisch diploid (mitose en meiose)
Bij prokaryote: 1 cirkelvormig chromosoom (nucleoid) en genetisch haploid (mitose)
naakt DNA = plasmiden (kan geen genen bevatten met selectief voordeel)
Genotype: volledige beschrijving van genetische info van de cel, totaal aantal erfelijke eigenschappen
Fenotype: totaal aan uiterlijke kenmerken
Nucleotide: fosfaatgroep (Po4 ^-3), een C5 suiker (desoxyribose) en base (heterocyclische N-verbinding)
Purines derivaten: Adenine (T/U) en Guanine (C)
Pyrimidine dericaten: Thymine (A), Cytosine (G) en Uracil (A)
A-T 2H bruggen
C-G 3H bruggen
- Cytoplasma
Inhoud cel-kern
Omsloten door celmembraan = cytoplasmatisch membraan
Bevat een colloidale substantie: water, allerlei stofffen en subcellulaire deeltjes
- Subcellulaire deeltjes en structuren
Mitochondriën (p): omgeven door dubbel membraan; binnenste geplooid (cristae)
Ademhaling/ respiratie oxidatieve fosforilatie (bij prok. E door cytoplasmatisch membraan)
Chloroplasten (p): wieren en planten bevatten chlorofyl – granum thylakoid in stroma
Chromoplasten (e): cyanobacteriën/blauwwieren (eenvoudige structuur) ook fotosynthese
Chromatoforen (e): bij fotosynthetische bacteriën bevatten bacteriochlorofyl (eenvoudige structuur)
Endoplasmatisch reticulum(e): kanaliseren in het cytoplasma met verbinding celmembraan-cytoplasma-kern
R.E.R.: eiwit aanmaak en nieuw membraanmateriaal (transport naar kern voor celdeling)
S.E.R.: aanmaak vetten
Transport in de cel van eiwitten en vetten
Ribosomen: bevat rRNA en eiwitten (ribonucleïnecomplexen), trioplet/ codon bepaalt 1 A.Z.
DNA replicatie (DNA-polymerase) mRNA transcriptie tRNA translatie eiwit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liesbetdh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.