Samenvatting
Samenvatting Verpleegkundig Handelen En Redeneren - geriatrie
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Samenvatting van de cursus, notities uit de les en de powerpoint.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
GeriatrieOefeningen zie ppt + leerstofoverzicht
1. De geriatrische patiënt
Zorgontvanger met geriatrisch profiel = zorgontvangers met chronische aandoeningen met
multi-morbiditeit en/of sterk autonomieverlies.
Owv morbiditeit, beperkte autonomie en geen mantelzorg/ondersteuning:
complexe/kwetsbare zorgsituatie.
Kalenderleeftijd = geen goed criterium om te onderscheiden
Geriatrische patiënt:
Verminderde Cascade Vele complicaties Vertraagde Andere
homeostase breakdown reconvalescentie presentatie van
ziekten
Multimorbiditeit Somato-psycho- Leeftijdsspecifieke Gewijzigde Bedreigde
sociale ziekten farmacokinetiek en zelfredzaamheid
verwevenheid dynamica
1. Verminderde homeostase
= ouderen hebben een verminderd vermogen om bij verstoringen te compenseren waardoor
ze somatisch, psychisch en/of sociaal kwetsbaar worden. Kwetsbaarheid neemt toe
Sommige zaken verbeteren bij het ouder worden: geheugenfunctie immuunsysteem, coping
gedrag en oordeelsvermogen.
Onderscheid tussen normale veroudering en pathologische verandering is belangrijk maar
niet gemakkelijk -> belangrijk kennis te hebben van wijze waarop aantal orgaanfuncties bij
het ouder worden minder worden = organen maken verandering door oiv ouder worden:
reserves.
Zorgverstrekkers moeten beseffen dat homeostatische reserve bij oudere vaak verminderd is
-> bij ziekte: veel sneller decompensatie.
Bv. pt met diabetes, hartfalen. Opname in zh met longontsteking -> dyspnoe en
zuurstoftekort.
2. Cascade breakdown
= stoornissen kunnen elkaar in de hand werken waardoor er een cascade breakdown
ontstaat.
= kettingreactie, neerwaartse spiraal
Bij geriatrische pt: ziekte neigt vlug tot verergering
Kan optreden van fysisch naar psychisch naar sociaal vlak (deze 3 bij geriatrische pt
nauw verweven)
Bv. incontinentie -> schaamte -> depressie -> bedlegerig -> decubitus -> dleier -> infectie ->
dood
3. Veel complicaties
= door verhoogde kwetsbaarheid: complicaties die bijdragen tot ernst van ziekte of fetale
afloop.
,Veel voorkomende complicaties: immobiliteit, instabiliteit, urine-incontinentie,
psychiatrische aandoeningen, ondervoeding,…
4. Trage reconvalescentie
= vaak traag en onvolledig herstel, zowel voor eenvoudige als ernstige aandoeningen.
Tijdens herstel wordt pt beoordeeld op zijn draagkracht. Adhv evaluatie: mobilisatie,
kinesitherapie en ergotherapie geleidelijk opgevoerd.
5. Andere presentatie van ziekten
5.1. Anamnese
= moeilijke diagnostiek owv andere presentatie ziekten -> vage anamnese en onduidelijke
symptomen.
Heteroanamnese bij geriatrische pt: altijd bij naaste van pt! = risico gekleurd verhaal owv
angst-wens. Bv. angst voor uit-huis-plaatsing partner.
Problemen tijdens anamnese:
- Oudere heeft andere beleving van ziekte (het is de ouderdom)
- Oudere wil klachten niet onder ogen zien of bang voor gevolgen -> klachten
bagatelliseren.
- Oudere met depressie of cognitieve functiestoornis uit klachten minder goed
- Oudere vermeldt klachten die met inspanning samenhangen niet
! opletten bij beginnende dementie
4 opvallende klachten: giants of geriatrics of geriatrische reuzen
Immobiliteit meervoudige oorzaak
Instabiliteit gezamenlijk kenmerk: chronisch beloop
Incontinentie oorzaak hulpbehoevendheid
psychische stoornis moeilijke genezing
5.2. Symptomen
Voorbeeld aandoening dat zich atypisch kan presenteren: urineweginfectie.
Oudere: geen koorts en ipv pijn bij plassen: incontinent, delier.
1 symptoom kan uiting zijn van meerdere aandoeningen.
Redenen waarom ziekte bij oudere symptoomarm kan voorkomen:
- Hogere pijndrempel en veranderde pijnbeleving
- Reactiviteit van temperatuurcentrum is gedaald
- Verminderde dorstprikkel
- Slechtere baroreceptorreflex.
Vnl bij volgende pathologieën:
- Myocardinfarct: zonder pijn op borst, alleen korte ademhaling, verwardheid en bwz-
daling
- Pneumonie zonder koorts, hoesten of tachypnoe
- Peritonitis zonder acute buik
- Uitdroging zonder dorst
- Delier bij onopgemerkte bronchopneumonie
,Verandering van symptomatologie bij ouderen kunnen ingedeeld worden in:
- Symptoomverarming: acuut infarct met weinig pijn op borst
- Symptoomverschuiving: delier bij hartinfarct ipv pijn
- Symptoomomkering: apathie bij thyreotoxicose ipv gejaagdheid
- Symptoomvermeerdering: pijn bij heupfractuur in been waar ook al coxarthrose is.
Dmv erkenning: miskenning en vertraging van behandeling voorkomen.
Er is een tekort aan onderzoek bij atypische ziektepresentatie.
6. Multimorbiditeit
Geriatrische pt = meestal meerdere aandoeningen tegelijk op fysisch, psychisch en/of sociaal
vlak -> kan beperkingen geven van ADL-functies en zelfstandigheid.
Aantal aandoeningen komen zeer frequent voor bij dezelfde pt:
- Gevolgen arteriosclerose zoals coronair lijden, hartfalen, PAI, CVA
- Artrose wervelkolom, heupen, knieën met als gevolg spierzwakte en afhankelijkheid
- Osteoporose met verhoogde kans fracturen
- Glucose-intolerantie tgv overgewicht en onvoldoende beweging
- Chronisch obstructief longlijden dmv roken of arbeidsomstandigheden
- Infectie urine- en luchtwegen tgv bedlegerigheid of lokale factoren
- Slechte visus en gehoor
- Delier dementie en depressie
Tussen deze ziekten kunnen interacties optreden: vandaar dat zorg complex is en
deskundige zorg vereist is.
Zorgverstrekkers moeten rekening houden met:
- Hoofdzaken onderscheiden van bijzaken
- Waken over zelfstandigheid
- Waken over kwaliteit van leven
Functioneren van pt bepaald door:
- Aantal en aard van lichamelijke en psychische aandoeningen
- Betekenis van deze aandoening op zelfredzaamheid
!! het is van belang niet elke afwijking te willen behandelen owv polyfarmacie:
- Multipathologie
- Steeds herhalen van voorschriften zonder na te gaan of er nog indicatie is
- Zonder overleg van meerdere artsen tegelijkertijd voorschrijven
7. Geriatrische trias: somato-psycho-sociale verwevenheid
- Vaak psychische gevolgen bij een somatische problematiek
Bv. delier bij hartinfarct of depressie bij CVA
- Psychiatrische ziektebeelden kunnen zich ook presenteren als somatische
aandoeningen.
Bv. maag-darmklachten en ondervoeding bij depressie
- Sociale factoren kunnen labiel evenwicht verstoren omdat oudere meer afhankelijk
is.
Bv. buur doet altijd boodschappen maar verhuist -> eenzaamheid en
voedingsproblemen.
, Gevolg -> naast somatische en psychische anamnese ook psychosociale context bevragen:
life events.
8. Leeftijdsspecifieke ziekten
1. Sluipend op jonge leeftijd en in 2. Vooral bij oudere mensen 3. Ziekte van Parkinson
ouderdom meest uitgesproken
= artrose, osteoporose, longemfyseem,… = dementie
9. Gewijzigde farmacokinetiek en farmacodynamiek
Tragere uitscheiding -> hogere plasmaspiegels -> intoxicaties
10. Bedreigde zelfredzaamheid
Dmv verminderde reservecapaciteit, aandoeningen,..
2. De geriatrische reuzen
= stoornissen die door hun ernst en frequentie de gezondheid en zelfstandigheid van de
oudere mens het meest bedreigen.
- Gestoorde mobiliteit, gestoorde stabiliteit, gestoorde communicatie, psychische
stoornis en incontinentie voor urine en faeces
= complexe problemen, die ontstaan als gevolg van combinatie van:
Verminderde orgaanreserve
Effecten van acute en chronische ziekten op het ouder wordend lichaam en
verstandelijke vermogens.
Opsporen:
- Screening en differentiaaldiagnose
- Voetafdrukken die geriatrische reuzen achterlaten
- Voorbeeld immobiliteit- diverse oorzaken achterhalen
1. Gestoorde mobiliteit en stabiliteit
Mobiliteit achteruit -> sociale contacten bemoeilijkt -> depressie, verlies activiteit,
belangstelling -> verlies zelfstandigheid
Mobiliteit gaat bij ouderen heel vaak achteruit: meer afhankelijke ouderen.
Veroudering uit zich in:
- Geleidelijke vermindering van bewegingscapaciteit
- Geleidelijke vermindering van bestuursvaardigheid
- Afname bewegingsinitiatief
Deze factoren versterken elkaar
Ziekte en trauma bij ouderen zijn sterk gerelateerd aan verminderde
bewegingsmogelijkheden. Bv. dyspneu en hartfalen kunnen leiden tot inactiviteit waardoor
ernstige artrose van knieën niet opvalt door immobiliteit.
- Duizeligheid - osteoporose
- Orthostatische hypotensie - vallen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinevanderstraeten11. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen