Hoofdstuk 1: stikstofmonoxide
1. Werking
Stikstofmonoxide (NO):
• Signaalmolecule bij cel-cel communicatie (angina pectoris & erectie)
• Endotheelcellen v bloedvaten
• Inwerking op onderliggende gladde spiercellen vd vaatwand (paracrien, w snel
afgebroken) en op de endotheelcellen zelf (autocrien)
• Zorgt voor vasodilatatie
• Oiv autonoom zenuwstelsel
1. Acethylcholine
2. Vrijstelling calciumionen
3. NO synthetase enzyme w geactiveerd
§ eNOS (endotheliaal)
§ nNOS (neurale NOS, als neurotransmitter)
§ iNOS (door macrofagen, anti-bacterieel agens)
4. NOS zet L-arginine om tot citrulline (mbv zuurstof en NADPH) + NO
• Hydrofoob à kan doorheen celmembraan à komt terecht in GSCellen vh BV à
presentatie aan guanylaat cyclase (= 2 subeenheden + heemgroep)
1. GTP à cGMP
2. cGMP (sec. boodschapper) à activatie PKG
3. PKG à myosine light chain kinase gefosforyleerd
4. Myosine niet meer actief à gladde spiercel ontspant
• Versterkend signaal = guanylaat cyclase zet meerdere GTP’s om tot cGMP (en dus
meerdere pKG’s)
,E. De Leener
2. De negatieve regulatie
• cGMP fosfodiësterase breekt cGMP af naar GMP (niet ATP!)
• instabiele NO
G-proteine gekoppelde receptoren (GPCR)
Hoofdstuk 2: G-proteine gekoppelde receptoren
1. Werking adrenaline en noradrenaline
• sympatische zenuwstelsel
• wateroplosbare signaalmoleculen
• Catecholamines:
L-tyrosine à DOPA à dopamine à Noradrenaline à adrenaline
,E. De Leener
• Noradrenaline (norepinifrine)
o Neurotransmitter in synaptische verbindingen met GSC (sympatisch zs)
• Adrenaline (epinifrine)
o Hormoon uit merg bijnier
o Kortstondig signaal
Redundantie = 2 signaalmoleculen hebben dezelfde effecten (niet identiek)
• Wel verschillend totaaleffect!
• Redunantie geldt maar voor een deel van hun effecten
Endocriene effecten = over lange afstand (bloed) ook paracriene en autocriene effecten
Pleiotropie = signaalmolecule heeft meerdere effecten (cAMP is bijzonder pleiotroop)
1.1. De adrenerge receptoren
(Nor)adrenaline = liganden met meer dan 1 receptor (nl de adrenerge receptoren)
Adrenerge receptoren = receptoren met meer dan 1 ligand
à Affiniteiten kunnen wel verschillen!
Adrenerge receptoren = G-eiwit gekoppelde receptoren (GPCR)
• Structuur:
o 7 transmembraan helices
o Extracellulaire N-terminus
o Intracellulaire C-terminus
o 3 intracellulaire en extracellulaire lussen
• Structuurwijzeging door binding ligand
Het heterotrimeer G-eiwit:
o Alfa
§ Lipidestaart (verankering)
§ = een GTPase
• Bindt GDP of GTP
o Beta
§ Lipidestaart (verankering)
o Gamma subeenheid
, E. De Leener
1) Ligand bindt op extracellulaire helices à
structuurwijzigingen (GPCR)
2) Geactiveerd GPCR bindt aan heterotrimeer G-eiwit
via alfa-subeenheid à structuurwijziging: GDP w
vervangen door GTP
3) Door GTP: 2 structuurwijzigingen op alfa-subeenheid:
Switch 1 en 2
à Uiteenvallen van de heterotrimeer:
• GTP gebonden alfa-subeenheid
• Heterodimeer beta-gamma complex
4) Alfa-subeenheid komt los van GPCR (receptor blijft
geactiveerd zolang ligand gebonden) à nieuw
heterotrimeer kan binden
è Versterking van het signaal
5) Switch 2 (geactiv. alfa-subeenheid) bindt op bv.
adenylaat cyclase (belangrijk bij beta adrenerge
receptoren voor vasodilatatie)
Door de verankering aan het plasmambraan kan de alfa-
subeenheid zijn partner sneller vinden
1.2. Adenylaat cyclase: de rol van de alfa-subeenheid
= plasmamembraan eiwit met 12 transmembraan helices. Kan
geactiveerd worden door GTP gebonden alfa-subeenheid
Zet ATP om naar cAMP = secundaire boodschapper
2e amplificatie: Zolang de alfa-subeenheid (met GTP) gebonden
blijft zal hij ATP’s blijven omzetten tot cAMP
1.3. De rol van het Beta/gamma complex
Blijft ook verankerd aan het membraan (door beta).
Kan ionkanalen beïnvloeden
1.4. De rol van cAMP en Proteine Kinase A
Doelwit van cAMP = Proteine kinase A (PKA)
PKA = tetrameer in inactieve vorm
• 2 regulerende subeenheiden
• 2 katalytische subeenheden
Wanneer cAMP bindt op de regulerende
subeenheden à tetrameer valt uit elkaar à
katalytische subeenheden activeren
Katalytische PKA subeenheden kunnen nu hun eiwit
substraten gaan fosforyleren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elinkadeleener. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.