Wondzorg
1. Huidziekten
1.1. Anatomie
1.2. Psoriasis
Omschrijving = is een chronische huidziekte gekenmerkt door rode vlekken bedekt met witte schilfers, vaak voelt deze vlekken verdikt aan.
Is een erfelijke aandoening
Komt vaak samen met artritis, ziekte van chrohn en Bechterew 1
Er is verband tussen psoriasis en het metabool syndroom 2
Geassocieerd met een verhoogd cardiovasculair risico
Oorzaak Gaat om een immuniteitsstoornis waarbij ons immuunsysteem een verkeerd signaal geeft waardoor de groeicyclus van de huidcellen Versneld wordt.
De celdeling in de opperhuid in zeer hoog tempo Daardoor treedt verhoorning of schilfervorming op. Schilfers zijn dus onrijpe huidcellen, die te vroeg
zijn afgestoten
Psoriasis is ook een stressgevoelige ziekte.
Niet besmettelijk
Uitlokkende factoren: irritatie of wrijving, een kwetsuur, infecties gepaard gaande met koorts, invloed van de hormonen bij vrouwen, bepaald geneesmiddelen en
het klimaat
Lokalisatie Hoofdhuid
1 Artritis in de wervelkolom
2 Metabool syndroom: is een term die een combinatie van verschillende metabole afwijkingen omvat. Volgens de nieuwe definitie, zal men spreken van het metabool syndroom als men centrale obesitas (of buikvet)
heeft plus twee van de vier volgende factoren: hypertriglyceridemia (te veel triglyceriden in het bloed), te weinig HDL (goede cholesterol), hoge bloeddruk, type 2-diabetes.
, Strekzijde knieën, ellebogen
Onderkant rug
Benen, armen
Handen en voeten
Lichaamsplooien
Gezicht zeldzaam
Symptomatologie Psoriasis is niet bij alle patiënten even erg en de leeftijd (20 – 50 jaar) waarop de ziekte zich manifesteert kan ook verschillen.
Periodes van opstoten worden afgewisseld met periodes van verbetering (remissies)
Symptomen:
De scherp begrensde rode, wit- schilferende plek
Bij oudere haarden kan de schilfering zeer dik zijn: geeft de grijsbruine of relmoerachtige kleur
Bij een langer bestaande psoriasis wordt de kleur soms donkerrood en de huid verdikt,
De psoriasisplekken kunnen jeuken,
Soms zelfs pabuleuze elementen.
Graad van aantasting
Lichte psoriasisvorm
Matige aantasting
Erge psoriasis aantasting
Behandeling = symptomatisch behandeld worden maar niet genezend.
,Zalfbehandeling Lichttherapie Medicatie
Salicylzuur Natuurlijk licht Methotrexaat
o Voor het losmaken van de schilfers voor het = de zon heeft een weldoende o Verhindert de
aanwenden van andere zalven invloed op psoriasis + de dode zee vermenigvuldiging van de cellen
o Niet op het gelaat Kunstmatige licht o Veel bijwerking laatste
o S ’avonds aangebracht o PUVA redmiddel
o Mag niet langdurig gebruikt worden jeuk UV-lampen + Leverbeschadiging
Cognoline of dithranol psoraleen Beschadig van foetus
o Doel: verminderen van aantal en omvang van de plekken (geneesmiddel) Misselijkheid
o VD: vlug resultaat Minder Moeheid
o Nd: celvormig en mindere Verlies eetlust
Vlekken op de kledij ontstekingen van de Bloedarmoede
Afwassen met zuur zeep minder huid
verkleuring Heeft slechts Retinoïden
Huidirritatie een tijdelijk effect. o Afgeleiden van vit A
Verbranding Wordt enkel o Enige product als
Cortisonezalven toegepast bij ernstige geneesmiddel in België
o De hormonen verminderen de ontsteking en vormen. o ND: hoofdpijn, droge monde,
Psoraleen nadeel: spierpijn + giftig voor foetus
vertragen de deling van de epidermale cellen
Maagklachten
o VD:
Misselijkheid Cyclosporine
Aangenaam in gebruik
Lever en o Immuun onderdrukkende
Niet echt vettig
nierbeschadiging middelen wordt om orgaan afstoot na
o ND:
Beschadiging transplantatie tegen te gaan
Onderdrukking van de bijnierschors
van de foetus o Ernstige vorm
opgezwollen gezicht, botbroosheid, groeiretardatie,
o UVB o Enkel korte termijn door de
verminderde weerstand
Geen
Bij langdurige gebruik effect verminderd. bijwerkingen (verhoogde RR,
medicatie nierbeschading)
Vitamine D
Snelle
o Remt de aanmaak van de huidcellen
verbranding, hoge Biologicals
o Geen risico op huidatrofie, gewenning
huidcarcinoom, hoge
o Kan bij mild tot matige vorm o Kunstmatige eiwitten
huidveroudering
o Geneesmiddel de wordt gezien
Matige tot
Vitamine D/ corticoïde combinatie therapie als antistof
ernstige vorm
o Versterkt elkaars effect o Eiwit rol heeft bij de
o Vit D regulerende werking van de celgroei ontstekingen van het lichaam
o Werkt vooral op de ontsteking kunstmatige antistof bindt aan dit eiwit,
o Neutraliseren elkaars nevenwerking wordt de ontsteking geremd
, o Vit d zorgt voor langere werking
1.1. Erysipelas/wondroos/belroos
Omschrijving = Erysipelas (wondroos) is een besmettelijke ontsteking van de huid en het onderhuids bindweefsel veroorzaakt door bacteriën (streptokokken en/of stafylokokken)
Oorzaak Streptokokken en/of stafylokokken
Via wondje of andere huid beschadiging
Hogere risico bij stoornis van de lymfecirculatie
Hogere risico bij oedeem
Lokalisatie Kan ontstaan in alle huid gebieden
Meest op armen en benen
Gezicht: via letsel mondhoek of koortsblaas hoofdpijn + daling bewustzijn
Grote operatieletsel
Bij zweren aan het onderbeen kans op wondroos groter
Symptomatologie Knalrode, gezwollen, warme huid
Scherpe afgrenzing
Soms blaarvorming
Ontstaan in een paar uur tijd
Soms opzetting lymfeklieren, soms ontsteking lymfebanen
Na genezing: droge afschilfering
Behandeling Algemeen Lokaal
Antibiotica Wondhygiëne
o Zo snel mogelijk behandeling worden met AB o Goed R & O
10 à 14 dagen o Goede voet hygiëne vaak door schimmelinfectie tussen de tenen
o Soms ziekenhuisopname: 5 à 7 dagen IV- o Kompressen met ISO-Betadine
penicilline o Goede de voeten na drogen
o Terugkerende wondroos onderhoudskuur Behandeling van oedeem
met antibiotica o Acute fase: bedrust en hoogstand van lidmaat
Pijnstillers voor pijnbestrijding o Na acute fase: compressietherapie op voorschrift
Recidiverende erysipelas
o Onderhoudsdosis van AB: om de 4w IM-inspuiting met penicilline + na 6 maand her
controle
Diagnose Klinische beeld
Wonde: cultuur nemen
Lichamelijk onderzoek: pols, RR, temp,
Bloedonderzoek: leukocyten, CRP
Bloedkweek bij lichaamstemperatuur > 39
Complicaties De aandoening hoeft geen blijvende gevolgen te hebben, mits goed behandeld. Chirurgische wonden kunnen de bacteriën ook-diepere huidinfecties geven, zoals
cellulitis of fasciitis.
Een andere mogelijkheid is een lymfangitis: rode lijnen vanuit de aangedane plaats.’. De rode lijnen zijn oppervlakkige lymfevaten die ontstoken zijn.
Ernstiger zijn: Abcesvorming, Sepsis, Glomerulonefritis
