Dit is een samenvatting van het vak Inleiding tot het recht dat werd gegeven door prof. Van den Langenbergh. Hierin staan de slides met toegevoegde notities van tijdens de les. Ik behaalde hiermee een 15/20
Inleiding tot het Recht –
samenvatting
1 Essentie en indeling van het recht
1.1 Begrip
- Geheel van bindende regels
o Soorten bepalingen (dingen die mogen, moeten of verboden zijn)
Gebodsbepalingen (moeten)
Belastingen
Als je huwt zijn er een aantal verplichtingen (samenwonen)
Verbodsbepalingen (niet mogen)
Je mag het invullen van de belastingaanvullingen niet
frauderen.
Als je gehuwd bent mag je uw partner niet verkrachten
Verlofbepalingen (mogen, moeten niet)
Je beroepsinkomen invullen in de belastingbrief (kan
automatisch of zelfinvullen)
De keuze over het huwelijk stelsel
o Bv over inkomen dat samen in 1 pot komt (je kan ook
scheiding van goederen doen
o Naast ‘gedragsregels’ ook: (regels over instellingen en procedures)
Regels over instellingen en procedures voor toepassing en afdwinging
Wordt spontaan gevolg maar kan ook onbewust of bewust
worden verworpen
Regels over instellingen en procedures voor wijziging v/h recht
Samenleving veranderd constant recht gaat dus ook
constant wijzigen
- Vereiste van gezag
o Uitvaardiging van het recht (opgelegd door de politieke autoriteit)
Door de democratisch verkozen regelgevende organen (politiek)
Kunnen regels uitdragen (zijn daar bevoegd voor door
democratische wijze)
Normenhiërarchie
Rechtsnormen (zie verder)
Bevoegdheidsverdelingen
o Naleven van het recht = afdwingbaarheid (Regels over procedures en
instellingen die kunnen worden afgedwongen) als iemand zich niet houdt aan
de rechtsregels = sanctionering
Rechterlijke macht
Arbitrage
Vorm van alternatieve geschillen bezichtiging
1
, Duiden zelf een scheidsrechter aan die beslist in hun zaak,
private rechtspraak (buiten een rechtbank)
Dit is niet per se openbaar = sneller en discreter
Gemeentelijke administratieve sancties
Gasboetes (verschilt van gemeente tot gemeente)
- Objectief VS subjectief recht
o Subjectief recht:
Mijn of jouw recht op iets, om iets te doen of niet te doen
Als ik met mijn fiets op het fietspad rijd en ik word aangereden
door een auto (er is schade) heb ik recht op een
schadevergoeding
Geschillen over subjectief recht gaan naar de gewone
rechtbank
o Objectief recht:
Geheel van rechtsregels die op een bepaald moment en plaats
bestaan
Artikel 1382: Wie een fout begaat en schade betrekt aan een
ander Moet schadevergoeding aan de ander
1.2 Normenstelsels
- Rechtsregels
- Sociale en etiquetteregels
o Verschillen van cultuur tot cultuur
- Morele regels = ethiek
- Godsdienstige regels
o Zijn niet noodzakelijk rechtsregels
1.2.1 Normenstelsels
2
,1.3 Doel van het recht = de samenleving ordenen
- Recht heeft verschillende eisen die hiervoor zorgen
o Rechtszekerheid
Formele aspect van het recht
Alle rechtsregels moeten duidelijk zijn zo weet de mens hoe te
gedragen
Er moet een bemiddelaar zijn om de knoop door te hakken (is de
rechterlijke macht, zijn volledig neutraal doen dit obv het recht)
Uitspraak zal volledig worden nageleefd door de bestemmeling
We mogen erop vertrouwen dat ook de overheid gebonden is aan het
recht
o Rechtvaardigheid
Is juist en eerlijk handelen naar de situatie
Veranderd mee doorheen de tijd
Vroeger verbod om homoseksualiteit nu acceptabel dus
geen rechtsregel rond
Sommige regels worden in hun algemeenheid gegeven maar een we
specifieker gaan is dit lastiger
Als je als huurder een huurcontract opzegt moet je een
opzeggingstermijn respecteren van 3 maanden is opzich
rechtvaardig (houdt rekening met de belangen van de huurder
en de verhuurder)
MAAR: als bv en bejaarde dame het financieel niet goed heeft
een bepaald moment moeilijk om alleen te wonen moet
opzegtermijn respecteren maar moet vanaf mei naar
bejaardenhuis en stuurde haar brief op 1 februari dus
opzegtermijn ging pas van start in mei (moet dan een maand
dubbel betalen = lastig omdat ze financieel onstabiel is) een
wet is een wet dus er is niets aan te doen
o Conflict tussen rechtszekerheid en rechtvaardigheid
Verjaring (goede regel t.o.v. de rechtszekerheid maar niet t.o.v. van
rechtvaardig)
1.4 Waarom “recht”?
- Historische elementen (we hebben nog steeds recht van het romeinse recht)
- Door ideologieën die veranderen veranderd het recht dus steeds
o Tijdsgebonden
- Politiek, sociaal en economisch systeem
- Realisatie van een beleid (onder druk van lobby's)
o Klimaatregels die werden beïnvloeden door de klimaatmarsen
- Morele regels kunnen soms wel rechtsregels worden
o Als je wil dat ze worden nageleefd (als het juridisch afdwingbaar wordt is het
een rechtsregels
3
, Bv: geen afval op de grond vanaf dat er een gasboete op komt = het
afdwingbaar = rechtsregel
1.5 Rechtsgeschiedenis
- Romeins recht
o Veel van onze rechtsregels komen nog uit het romeins recht
o Aansprakelijkheid > Aquila
(Buitencontractuele aansprakelijkheid)
o Bepaalde adagia
Korte uitspraken
Bv indubio prorero: wanneer er twijfel is over uitspraak
- Code napoleon
o Burgerlijk wetboek
Wordt opnieuw bekeken, er komen er meer en nieuwer
Boek goederen had heel veel heisa in de actualiteit
Eigendom, bal in de tuin mag het of mag het niet etc.?
Eigendomsrecht is één van de kernen van ons burgerlijk recht
1.6 Kenmerken van het recht
Nemo censetur ignorare legem
- Iedereen wordt geacht de wet te kennen
- Je kan je nooit beroep doen op het feit dat je niet wist dat het een recht was
- Moeten allemaal publiek zijn, gepubliceerd zijn
Dezelfde regels voor iedereen in dezelfde situaties
- Recht moet ten alle tijden objectief zijn
- Beoordelen enkel op basis van reden en argumenten
Rechtsbedeling
- Beoordeling in concerto, zuivere individuele toepassingen van het recht
Als er in een geschil een uitspraak wordt gedaan (is relevant voor dat
ene geschil)
De uitspraak geldt enkel voor die twee partijen
Specifieke normen en begrippen
- Het recht hanteert een eigen jargon
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper june_verhaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
