Grondige)Studie)BTW)
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
1ste!master!rechten!
academiejaar!201212013!
Prof.!dr.!L.!Vandenberghe!
!
,2! Grondige!studie!BTW)
"
HOOFDSTUK)1.)Algemene)inleiding)
!
1.!Werkingssfeer!
!
A.!Definitie!
!
Art.)1)WBTW)
Btw!is!een!omzetbelasting:!het!wordt!geheven!op!de!omzet!die!wordt!verwezenlijkt!door!
btw1belastingplichtigen.!Elke!belastingplichtige!die!in!België!of!binnen!de!EU!goederen!
levert!of!diensten!verricht!die!onderworpen!zijn!aan!btw,!moet!btw!aanrekenen!op!zijn!
omzet.!Die!aangerekende!btw!moet!hij!overdragen!aan!de!schatkist.!Elke!
belastingplichtige!moet!btw!overdragen!aan!staat!na!aftrek!van!wat!hij!zelf!moest!
betalen.!!
!
Art.)1)(2))richtlijn)2006/112/EG)
- Algemene!verbruiksbelasting!op!goederen!en!diensten!
- Strikt!evenredig!aan!de!prijs!van!de!goederen,!ongeacht!het!aantal!handelingen!
tijdens!het!productie1!en!distributieproces!voor!de!fase!van!heffing!
- In!elke!fase:!btw!verschuldigd!onder!aftrek!van!de!‘voorbelasting’!(input1btw)!
- Toepassing!tot!en!met!de!kleinhandelsfase!
!
B.!Werking!van!het!btw1systeem!
!
2"
"
,3! Grondige!studie!BTW)
"
Stel:!aantal!belastingplichtigen!die!goederen!verkopen!tot!aan!de!consument.!BP3!koopt!
goederen!aan!van!2!andere!belastingplichtigen.!Hij!gebruikt!die!goederen!om!product!te!
maken!en!door!te!verkopen!aan!andere!BP!die!het!zelf!doorverkoopt!aan!consument.!BP!
gaat!prijs!aanrekenen!voor!goederen!die!hij!verkoopt!(50),!btw!van!6%!(=!3!euro!btw).!
BP2!vraagt!100,!21%!btw,!dus!BP2!vraagt!121.!BP!3!betaalt!121+53!aan!zijn!
leveranciens.!BP3!verkoopt!ook!en!rekent!prijs!van!363!aan.!BP1!rekent!3!btw!aan!en!
moet!dit!doorstorten!aan!staat,!ook!BP2!die!21.!BP3!moet!btw!die!hij!ontvangt!
doorstorten!aan!staat!(63)!maar!mag!aftrekken!wat!hij!betaalde.!BP3:!6312113!=!39!die!
hij!moet!afdragen!aan!de!schatkist.!BP4!draagt!uiteindelijk!21!af!aan!de!schatkist!(nl.!841
63).!Schatkist!ontvangt!uiteindelijk!84:!dit!is!wat!finaal!wordt!aangerekend!aan!de!
consument.!!
!
Goed)systeem?)
- Als!men!enkel!belasting!zou!heffen!aan!eindstadium,!dit!zou!eenvoudiger!zijn.!
Maar!als!laatste!belastingplichtige!verdwijnt!of!bv.!failliet!gaat,!dan!heeft!staat!
niets.!Terwijl!wnn!hij!in!huidige!systeem!failliet!zou!gaan,!dan!heeft!staat!nog!
steeds!iets;!
- +!er!moeten!veel!meer!BP!gecontroleerd!worden.!Als!enkel!aan!consument!
aangerekend!zou!worden,!dan!enkel!die!laatste!BP!controleren.!Maar!hoe!weet!je!
wnn!BP!verhandeld!met!eindconsument?!!
!
Vroeger:)‘de$met$zegel$gelijkgestelde$taksen’.!Iedere!BP!moest!percentage!aanrekenen!
op!zijn!prijs.!1!van!nadelen!is!dat!het!concurrentie!verstoorde:!elke!BP!moet!belasting!
aanrekenen!en!doorstorten!aan!staat.!Dit!leidt!ertoe!dat!ondernemingen!bevoordeeld!
worden!wnn!ze!groeperen.!Stel!BP3,!2!en!1!worden!juridisch!1!onderneming!zodat!ze!
geen!belastingen!meer!moeten!betalen!aan!de!staat!in!hun!onderlinge!transacties.!
Andere!BP!die!zich!niet!kan!verenigen!met!anderen,!die!zal!niet!kunnen!concurreren.!!
Bijkomend!probleem:!wnn!men!goederen!ging!exporteren!moest!men!belasting!
neutraliseren!die!in!vorige!stadia!werd!geheven.!BP3:!daarvan!wist!men!wat!hij!
aanrekende,!maar!men!wist!niet!wat!hij!zelf!had!betaald!aan!zijn!leverancier.!!
Dit!probleem!heeft!men!niet!bij!btw:!BP4!rekent!btw!aan!over!zijn!prijs,!de!belasting!in!
voorgaande!stadia!betaald!is!perfect!gekend!en!aftrekbaar.!Wnn!BP4!zou!uitvoeren,!dan!
geen!probleem!onder!btw.!!
!
2.!Aan!de!btw!onderworpen!handelingen!(belastbare!handelingen)!
!
1. Leveringen)van)goed(eren)) ) door!BP!!!
)
door)BP!)
2. Diensten)
)
3. Invoer!
4. Intracommunautaire!verwerving!
! door!BP!die!als!zodanig!optreedt!of!niet!BP1rechtspersoon!
! mits!verkoper!BP!is)
3"
"
,4! Grondige!studie!BTW)
"
Leveringen)van)goed(eren))en)diensten!gebeuren!door!BP!=!iemand!met!economische!
activiteit!(onderneming:!NP!of!RP).!!
!
Ook!invoer)van)goederen!zijn!onderworpen!aan!btw!!
!-btw/heffing-met-oog-op-concurrentieneutraliteit-t.o.v.-goederen-geleverd-binnen-de-EU.-
!
Goederen!van!buiten!EU!die!hier!worden!ingevoerd!komen!normaal!binnen!zonder!btw.!
Stel!dat!ik!als!eindconsument!goed!koop!dat!geleverd!wordt!door!Belgische!
onderneming!aan!prijs!van!400!+!btw!of!ik!kan!ook!datzelfde!goed!kopen!vanuit!derde!
land,!evt.!aan!400,!maar!zonder!btw.!Dan!zou!je!goed!in!derde!land!kopen!omdat!je!
hierdoor!bevoordeeld!bent.!Interne!economie!zou!worden!benadeeld:!drm!bij!invoer!van!
goederen!ook!btw,!ongeacht-of-invoer-gebeurd-door-particulier-of-BP.-Invoer!=!aankoop!
goederen!in!derde!land!en!worden!hier!gebracht.!!
!
Intracommunautaire)verwerving))
"!vergelijkbaar!aan!invoer!–!geldt!tss!alle!EU1lidstaten!
!
In!1993!heeft!men!binnengrenzen!tss!EU1LS!afgeschaft.!Ook!fiscale!grenzen:!wnn!
goederen!van!ene!land!naar!andere!land!gingen:!vroeger!was!dit!invoer.!Afschaffing!
fiscale!grenzen:!men!spreekt!niet!meer!van!invoer!en!uitvoer.!Vraag!in!welk!land!
handeling!aan!btw!onderworpen!is,!is!belangrijk!om!te!weten!wie!de!belasting!mag!
innen.!Drm!nieuwe!categorie!van!belastbare!handeling:!intracommunautaire!handeling.!
Intracommunautaire!verwerving!is!wnn!een-BP-goederen-aankoopt-in-andere-LS!dan!
intracommunautaire!verwerving!(IV)!in!land!waar!goederen!toekomen.!
Intracommunautaire!levering!(IL)!in!land!vanwaar!goederen!vertrekken!is!vrijgesteld!
van!btw,!in!land!waar!het!aankomt!wordt!wel!btw!geheven.!!
!
Bv.!Belgische!onderneming!koopt!goederen!aan!uit!Polen!(en!laat!ze!naar!België!
transporteren):!geen!invoer,!maar!intra1communautaire!verwerving.!
!
Dit!geldt!in!alle!LS!van!de!EU!(nu!27,!binnenkort!28).!Weten!welke!landen!deel!uitmaken!
van!de!EU!!!Btw!zoals!geregeld!in!België!is!afkomstig!van!EU1richtlijnen.!Grote!principes!
zijn!dus!hetzelfde!in!de!EU.!!
!
Rechtsleer:!“(grondgebied!van!de)!Gemeenschap”!
- =!binnenland!van!de!LS!
- Verdrag!van!Lissabon:!Gemeenschap!"!Unie!
- Uitz:!sommige!gebieden!geen!binnenland!
Art.!1!WBTW:!aantal!gebieden!zijn!uitgesloten!van!grondgebied!van!EU!voor!wat!
toepassing!van!btw!betreft.!Bv.!Canarische!Eilanden!maken!deel!uit!van!Spanje,!
maar!voor!toepassing!van!btw!maakt!het!geen!deel!uit!van!Spanje.!Als!goederen!
van!Gran!Canaria!naar!Spanje!worden!gebracht,!dan!is!er!sprake!van!invoer!en!
niet!van!een!interne!levering!in!Spanje.!!
4"
"
,5! Grondige!studie!BTW)
"
Andere!landen!en!gebieden!=!derde!land(sgebied)!
Uitz:!sommige!gebieden!maken!deel!uit!van!het!binnenland.!Aantal!gebieden!die!niet!tot!
EU!behoren!maar!voor!toepassing!btw!wel!gelijkgesteld!worden!met!grondgebied!van!
EU.!Bv.!fabrikant!in!San!Marino!(is!aparte!staat!in!Italië,!maakt!geen!deel!uit!van!Italië,!
van!EU),!maar!voor!toepassing!van!btw!stelt!men!dit!gelijk!met!Italië.!Wnn!goederen!dan!
van!San!Marino!naar!andere!plaats!in!Italië,!dan!geen!invoer!van!goederen!maar!interne!
levering!in!Italië.!!
!
3.!Praktische!benadering!
!
A.!BTW!=!geharmoniseerd!op!EU1vlak!
!
EU1richtlijnen,!omgezet!in!nationale!wetgeving.!
!
1e!BTW1richtlijn:!67/227/EEG!(1967)!
6e!BTW1richtlijn:!77/308/EEG!(1977)!
!
"!Richtlijn!die!gedurende!jaren!van!toepassing!is!geweest!tot!het!vervangen!is!door!
richtlijn)2006/112/EEG!(2006).!!
!
Ook!aantal!specifieke!richtlijnen,!bv.!ivm!teruggaaf!van!btw.!Als!BP!btw!moet!
terugkrijgen!van!staat!waar!hij!niet!gevestigd!is!(infra).!
!
Richtlijnen)zorgen)voor)harmonisatie,)maar)geen)volledige)eenmaking.)
Verschillen)blijven)(nog))bestaan.))
- op!vlak!van!vrijstellingen!(ten!dele).!!
! Bv.!normale!prestaties!van!geneesheren,!advocaten,…!zijn!vrijgesteld!van!
btw.!Maar:!geldt!niet!op!dezelfde!wijze!in!alle!LS.!In!België!zijn!prestaties!
van!advocaten!niet!onderworpen!aan!btw,!in!bijna!alle!andere!LS!wel!(en!
is!er!dus!geen!vrijstelling).!Richtlijn!gaat!toelaten!dat!handelingen!worden!
belast!terwijl!het!in!andere!LS!niet!wordt!belast.!Overzicht!zie!je!in!
richtlijnen!zelf.!
! Bv.!gebouwen:!diverse!regeling!in!diverse!landen!
- tarief!(met!bepaalde!limieten)!
Min.!en!max.!tarief!in!LS,!maar!LS!heeft!marge!om!tarieven!aan!te!passen.!Laagste!
tarief!in!België!is!6%.!Ook!aard!van!handelingen!die!zijn!onderworpen!aan!laag!of!
hoog!tarieven!verschillen!tss!LS.!!
- voldoeningsverplichtingen!(ten!dele)!
Ook!verschillen!ivm!voldoening!van!btw.!Wijze!waarop!procedures!worden!
geregeld!in!LS,!bestraffing!van!btw1inbreuken,..!is!volledig!nationaal!geregeld,!nog!
niet!geharmoniseerd.!!
!
5"
"
,6! Grondige!studie!BTW)
"
B.!Toepassing:!btw1analyse!(!!!)!
!
!
!
1))Wordt)handeling)die)aan)de)orde)is)verricht)door)een)BP?!Ja,!dan!btw,!wordt!het!
verricht!door!consument,!dan!geen!btw.!!
2))Is)handeling)onderworpen)aan)btw?!Er!zijn!handelingen!die!niet!onder!
toepassingsgebied!van!btw!vallen.!Bv.!ondernemer!erft!van!tante!antiek!stuk,!verkoopt!
dit!via!internet,!is!hier!btw!op?!Nee,!want!handeling!heeft!niets!te!maken!met!btw1
activiteit.!!
!
"!Als!antwoord!op!beide!vragen!negatief!is:!dan!sowieso!geen!btw.!Als!antwoord!op!
beide!vragen!positief!is,!dan!kijken!waar!handeling!plaatsvindt?!Je!moet!handeling!
lokaliseren!in!1!van!27!EU!LS!zoals!gedefinieerd!voor!btw,!of!daarbuiten.!Het!kan!dat!bv.!
afnemer!in!Amerika!is,!dan!geen!zorgen!maken!over!Belgische!btw!of!in!andere!LS.!Vindt!
het!plaats!in!België,!dan!Belgische!btw.!In!Nederland,!dan!Nederlandse!btw.!Art.!21!en!
21bis!WBTW!(voor!lokalisatie!van!levering!van!diensten).!Voor!invoer:!wnn!ingevoerd!
in!België,!dan!Belgische!btw.!Dan:!land!dat!je!gelokaliseerd!hebt,!dan!van!dat!land!
volgende!stappen!ondernemen!(want!regels!verschillen!van!land!tot!land).!Stel!
handeling!vindt!plaats!in!België,!dan!Belgische!btw1wet!toepassen.!Vindt!handeling!
plaats!in!Nederland,!dan!Nederlandse!Omzetbelastingwet!toepassen.!Om!te!weten!of!er!
btw!verschuldigd!is!(evt.!vrijstelling),!welk!tarief!en!wie!moet!btw!voldoen.!Die!3!vragen!
worden!bepaald!door!wetgeving!gekoppeld!aan!plaats!waar!handeling!gesitueerd!is.!!
!
Voorbeeld:-belang-plaatsbepaling-
Belgische-advocaat-verleent-dienst-aan-Nederlandse-advocaat.-Die-gaat-honorarium-
aanrekenen.-Is-btw-verschuldigd?-Hoeveel?-Wie-moet-btw-afdragen-aan-staat?--
Dienst!door!BP,!in!principe!belastbare!handeling.!
6"
"
,7! Grondige!studie!BTW)
"
Prestaties!van!advocaten!zijn!vrijgesteld!van!btw!in!België!(art.!44!WBTW).!Je!!zou!
denken!geen!btw.!MAAR:!art.!21!§2!WBTW(ex.!art.!21,!§3,!7,!d):!regel!die!plaats!bepaalt!
van!diensten:!die!zegt!dat!tss!BP!als!het!gaat!om!intracommunautaire!diensten,!de!dienst!
plaatsvindt!daar!waar!ontvanger!van!dienst!gevestigd!is,!dus!NL.!Dienst!vindt!plaats!in!
Nederland.!Dus:!kijken!naar!Nederlandse!BTW1wetgeving!(Wet!Omzetbelasting):!daar!
genieten!prestaties!van!advocaten!niet!van!een!btw1vrijstelling.!Welk!tarief?!Het!tarief!
dat!in!NL!geldt:!21%.!Btw!moet!worden!afgedragen!aan!Nederlandse!schatkist.!
Handeling!vindt!plaats!in!LS,!dan!moet!btw!worden!betaald!aan!LS!waar!handeling!
plaatsvindt.!Wie!moet!btw!voldoen?!Voldoening!door!confrater!in!Nederland!(afnemer),!
volgens!Nederlandse!btw1wetgeving.!
!
Stel:-Nederlandse-advocaat-verleent-dienst-aan-Belgische-advocaat.-Is-hier-btw-op?-
Plaats!van!dienst:!art.!21,!§2:!België.!Of!er!btw!verschuldigd!is:!kijken!naar!Belgisch!
WBTW,!dus!vrijstelling.!!
!
"!Nationaliteit!of!vestigingsplaats!van!BP!heeft!in!principe!geen!belang!voor!de!bepaling!
van!vrijstelling.!Is!wel!van!belang!voor!plaatsbepaling,!maar!niet!voor!wat!daar!op!volgt.!!
!
4.!EU1harmonisatie:!specifieke!gevolgen!voor!het!nationale!recht!
!
A.!Verbod!op!andere!omzetbelastingen!
!
BTW!heeft!vroegere!belasting!vervangen!als!het!zelfde!kenmerken!had!als!btw.!Ook!
verbod!ingesteld!(art.!401!richtlijn!2006/112/EG)!op!alle!belastingen!die!dezelfde!
kenmerken!hebben!als!btw.!Die!mogen!niet!meer!worden!ingevoerd!in!LS.!!
Aantal!uitzonderingen!(LS!mogen!blijven!heffen):!!
- belasting!op!verzekeringsovereenkomsten!
- belasting!op!spelen!en!weddenschappen!
- accijnzen!
- registratierechten!
- …!
-
…-“meer-in-het-algemeen,-alle-belastingen,-rechten-en-heffingen-die-niet-het-karakter-van-
een-omzetbelasting-bezitten,-mits-de-heffing-van-deze-belastingen,-rechten-en-heffingen-in-
het-verkeer-tss-de-lidstaten-geen-aanleiding-geeft-tot-formaliteiten-in-verband-met-
grensoverschrijding”.-
!
"!Wat!is!‘gelijken!op!btw’?!Wat!is!‘het!karakter!hebben!van!een!omzetbelasting’?!!
HvJ!zegt!dat!er!4!criteria!zijn!(art.!1(2)!richtlijn!2006/112/EG):!
!
!
!
7"
"
, 8! Grondige!studie!BTW)
"
1. Algemene)verbruiksbelasting)op)goederen)en)diensten)
Essentie!btw!is!belasting!die!in!alle!stadia!van!economisch!proces!wordt!geheven!
op!alle!goederen!en!diensten.!Het!is!een!algemene!belasting!op!goederen!en!
diensten.!Wel!uitzonderingen.!)
2. Strikt)evenredig)aan)de)prijs)van)de)goederen)en)diensten,)ongeacht)het)
aantal)handelingen)tijdens)productieW)en)distributieproces)voor)de)fase)van)
heffing)
3. In)elke)fase:)btw)verschuldigd)onder)aftrek)van)de)‘voorbelasting’)(inputW
btw))Elke!BP!rekent!btw!aan!over!prijs!die!hij!voor!goed!of!dienst!vraagt!en!mag!
btw!aftrekken!die!hij!betaalde!aan!zijn!leverancier!of!dienstverrichter.)
4. Toepassing)tot)en)met)de)kleinhandelsfase)
!
"!Als!andere!belasting!aan!die!4!kenmerken!voldoet,!dan!is!die!belasting!verboden!!!
!
Bijna!geen!enkel!belasting!is!in!strijd!met!die!richtlijn!bevonden.!!
!
HvJ!19/03/1991,!C1109/90,!Giant!
Gemeentelijke!belasting!geheven!door!overheid!op!vertoningen!en!vermakelijkheden.!
Belasting!op!entreegelden!is!eigenlijk!belasting!op!omzet.!Btw!is!omzetbelasting:!dus!
belasting!die!strijdig!is!met!bepaling!van!richtlijn.!HvJ!zei!dat!er!geen!strijdigheid!is,!want!
belasting!wordt!aangerekend!op!omzet,!maar!geen!algemene!belasting,!want!enkel!
belasting!op!‘vertoningen!en!vermakelijkheden!die!in!die!gemeente!worden!
aangeboden’.!Maar:!als!je!op!die!manier!criteria!toepast,!zal!wrs!niets!als!een!verboden!
belasting!worden!beschouwd…!!
!
Het!moet!belasting!zijn!die!op!alle-economische!sectoren!van!toepassing!zijn,!belasting!
die!men!betaalde!mag!men!aftrekken,!dan!belasting!die!gelijkaardig!is!aan!btw,!dan!
verboden.!!
!
Andere!arresten!HvJ:!zie!PP!!!
!
B.!Nationale!wetgeving!en!toepassing!moet!in!overeenstemming!zijn!–!en-
geïnterpreteerd!worden!–!met!EU1recht!
!
1))HIËRARCHIE)VAN)DE)RECHTSNORMEN)
!
- VEU-en-VWEU-en-algemene-beginselen-
- BTW/richtlijnen-en-BTW/beginselen-
! Als!richtlijn!niet!correct!is!omgezet!na!periode,!dan!kan!burger!zich!
beroepen!op!bepaling!van!richtlijn!tegen!nationale!wetgeving!in!=!directe-
werking-van-richtlijn.!Op!voorwaarde!dat!de!bepaling!voldoende!duidelijk!
en!direct!is,!nl.!geen!vrijheid!laat!aan!nationale!overheid!bij!omzetting.!Als!
8"
"
