Geschiedenis van het sociaal werk en armenzorg zijn nauw verbonden
Sociaal werk is ontstaan uit het streven om de zorg- en hulpverlening aan armen te
professionaliseren
zorg voor armen was er al langer dan het beroep sociaal werk
de economische conjunctuur bepaalt of er veel of weinig steun is voor armen
o hoogconjunctuur= strenger voor de armen
o lage uitkeringen en/ of weinig uitkering => het aanbod aan arbeidskracht zal toenemen
o hulpverlening aan armen vaak niet: vanuit de noden en behoeften van die armen
wel: vanuit andere overwegingen
armoede bestaat nog in België en wereldwijd
17 oktober: extra aandacht voor armoede
Iedereen is het eens dat armoede in strijd is met de menselijke waardigheid
‘help to help themselves’ , ‘friendly visiting’: is vandaag nog relevant voor proffesioneel sociaal
werk
o Friendly visiters:
de huisbezoeken van dames uit de betere stand
19e eeuw Engeland
Verzetten zich tegen de tot dan traditionele aanpak van armoede bij voedsel, drank,
onderdak werd geboden aan de ‘eigen’ armen’ die niet in staat waren om voor
zichzelf te zorgen
De klassieke-institutionele-vorm van materiële hulpverlening werd vervangen door
een aanpak die meer focust op het gedrag, de normen en waarden van de armen
Derde denkspoor: meer structurele aanpak van armoede en sociale ongelijkheid
o Niet: onmiddellijke materiële noden van de armen
o Niet: verandering van de leef
o Wel: veranderen van de mechanismen in de samenleving die armoede veroorzaken
Armoede= complex gegeven
Armoedebestrijding ervaren we als een noodzaak
Armoede en ongelijkheid zijn een aantasting van de menselijk waardigheid en van de
mogelijkheden om volwaardig te functioneren als menselijk wezen
Een andere kijk, een andere verklaring leidt tot andere handelingsalternatieven
Uitspreken staan soms in spanning met de praktijk
Onderzoeken van de betekenis van het handelen= beeldvorming
Mensen die in armoede leven worden vaak niet gehoord, worden vaak louter tot object van
onderzoek gemaakt en soms zelf tot zwijgen aan. (hebben nochtans veel kennis)
o Zij ervaren hoe de hulpverlening soms wel directe noden verhelpt maar er niet echt toe
bijdraagt dat armoede uit de wereld verdwijnt
o Hun perspectief= onmisbare kennisbron
Nu wel een participatief armoede beleid
Opbouw cursus
Deel 1
, - Hoe armoede omschrijven
- Definitiestrijd omtrent armoede
- Armoede meten en armoedecijfers
- Armoedemodellen
- Een sociologische en/of economische kijk op armoede
Deel 2
- Armoede als 1 vorm van sociale ongelijkheid
- Sociale ongelijkheden en armoede
- Sociaal werk, armoedebestrijding en sociale grondrechten
Deel 3
- Armoedebestrijding: wat is het
- Armoedebestrijdingsmodellen
- Korte geschiedenis van enkele sociaal werkpraktijken rond armoede
- Participatief armoedebeleid en participatieve armoedepraktijken
- Ondersteunde armoedepraktijken
- Ondersteund armoedebeleid
2. WAT IS ARMOEDE?
• Er bestaat geen wetenschappelijke eensgezindheid over wat armoede is
• => geen eensluidende definitie
1.1 CONCEPT, DEFINITIE, MAATSTAF
Van concept
naar definitie: verschillende definities
Naar meten en maatstaven
Naar cijfers
Kunnen onderscheid maken!
--> fout de Eu benadering verwarren met een definitie of concept
Elke definitie van armoede zal een waardeoordeel bevatten en zowel bepaalde verklaringen voor
armoede bevatten & suggesties om armoede te bestrijden
Een globaal concept, dat vervolgens aanleiding kan geven tot verschillende definities
Onderscheid tussen absolute en relatieve armoedeconcepten
Definitie= een meer precieze omschrijving van armoede die toelaat om een toestand van armoede te
onderscheiden van een toestand van niet-armoede
Op basis van verschillende definities proberen te meten en in cijfers uit te drukken
Leidt tot een armoedemaatstaf
Op verschillende niveaus ontdekken we verschillen
, Conceptualiseringen en maatstaven worden door elkaar gehanteerd
Verwarring= neemt de maatstaf als definitie
Een maatstaf zegt niets als we niet weten wat de achterliggende begrip, definitie van
armoede is
Voorbeelden van maatstaven: inkomen lager dan 60% van het mediaan inkomen van een land
Minder dan 1 euro inkomen per dag
• Beide maatstaven word een fundamenteel andere definitie en ander armoedeconcept gebruikt
1.2 HET CONCEPT ARMOEDE
Lister maakt een onderscheid: 3 manieren van kijken naar armoede
o De materiële kern van armoede (de harde kern)
Kijken naar het inkomen (wordt meestal gehanteerd)
Zin vanuit een historische of een wereldwijde invalshoek
Wat eerste levensbehoeften zijn
Maatstaf= 1 dollar grens
o De ermee verbonden relationele en symbolische aspecten, kijken naar aanwezige
hulpbronnen.
Factoren die zouden moeten verhinderen dat mensen in armoede terechtkomen of
er kunnen aan ontsnappen
Voorzieningen
Is er onderwijs, sociale zekerheid, voldoende arbeid, sociale woningen
Verschuiving van het inkomensperspectief naar een breder perspectief
o De capability of empowerment= te doen wat ze willen, te zijn wie ze zijn
De mogelijkheid om daadwerkelijk de bronnen te kunnen gebruiken
Armoede= vorm van sociale uitsluiting
Benadering van armoede verschillende benaderen in België en bvb. Niger is Betekenisvol => blijven
context van het begrip zien
Het verschil valt te vatten vanuit het onderscheid absolute vs. Relatieve armoede
o In België/ Vlaanderen= relatieve armoededefenitie het meest zinvol
o Een relationele definitie => het gaat over een verhouding
België kent geen absolute armoede er sterven geen mensen van te weinig eten in armoede in België.
VAN VAAG CONCEPT NAAR PRECIEZE DEFINITIE NAAR EEN MAATSTAF EN CIJFERS OVER
ARMOEDE
Een armoedemaatstaf weerspiegelt
Een onderliggend concept van armoede
o
Een onderliggende definitie van armoede
o
Armoedemaatstaf = uitdrukking in cijfers van een visie over armoede
, Een armoedemaatstaf verschilt van de achterliggende conceptualisering
Op basis van een bepaalde armoedemaatstaf trekt men een grens : arm - niet-arm
Diverse armoedemaatstaven
Absolute
o
Relatieve
o
armoede gaat over de inrichting van de samenleving
VERENIGDE NATIES: ABSOLUTE EN RELATIEVE DEFINITIES
ABSOLUTE ARMOEDE
= “het niet kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften”. ...
absolute armoede: weinig -> geen sprake van armoede in België
cijfers van Niger zijn indrukwekkend
de levensverwachting in belgië = 80 jaar, tot 18 schoolplicht
de levensverwachting van de Nigerianen bedraagt ongeveer 60 jaar. De Nigerianen gaan
gemiddeld 2 jaar naar school
In 2016 stierf 27,5% van de Nigerese kinderen in de Nigerdelta voor de leeftijd van 5 jaar
(vaak door olievervuiling)
Zo’n 44,5% van de Nigerianen leeft in schrijnende armoede
Het bruto nationaal inkomen per inwoner per jaar bedraagt 906 dollar = ongeveer het
Belgische leefloon per maand.
--> hoe vullen we onze eerste levensbehoeften in.
Onderdak
Voedsel
Water/drinken
Toegang hebben tot de gezondheidszorg
Toegang hebben tot een vorm van onderwijs --> basisvaardigheden lezen, schrijven...
RELATIEVE ARMOEDE
= verwijst naar de levensomstandigheden van een individu of groep in verhouding met zijn/haar omgeving.
kijken naar de hulpbronnen die mensen nodig hebben om mee te kunnen met de rest van de samenleving
en wat nodig is om daadwerkelijk gebruik te kunnen maken van die hulpbronnen
60% van het mediaan inkomen= relatief concept er wordt gekeken naar wat nodig is om mee te kunnen in
de samenleving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louizevandevelde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.