Les 15: Inleiding TD (transdiagnostisch perspectief) factoren
Inleiding
DSM-georiënteerd perspectief (stoornis per stoornis, focus differentiële diagnostiek)
➔ op zoek naar VERSCHILLEN tussen stoornissen.
Transdiagnostisch perspectief (over vss stoornissen heen)
➔ op zoek naar GELIJKENISSEN tussen stoornissen
◆ Dezelfde onderliggende mechanismen en processen kunnen leiden tot
verschillende stoornissen of in stand houden of verergeren.
DSM- georiënteerd perspectief
Op zoek naar VERSCHILLEN tussen stoornissen
Uitgangspunt en problemen:
● Beschrijvend en richt zich niet op uitlokkende of in stand houdende factoren →
behandeling?
● Hoge comorbiditeit tussen verschillende diagnostische categorieën
● Veel stoornissen zijn eerder dimensioneel dan categoriaal van aard
● Veel heterogeniteit binnen dezelfde diagnostische categorie (bv. BPD)
● Predictieve validiteit van de diagnoses met betrekking tot het verdere verloop van
de stoornis en behandeluitkomsten is heel beperkt
● Categorie NAO is vaak de grootste en minst eenduidige categorie van stoornissen
TD perspectief
Op zoek naar GELIJKENISSEN tussen stoornissen
Transdiagnostisch = ‘Een rol spelend bij verschillende psychiatrische aandoeningen’
Uitgangspunt:
● Dezelfde onderliggende mechanismen
● Veroorzaken verschillende stoornissen en/of
● Houden deze stoornissen in stand
1
, = een visie op psychopathologie waarbij men stelt dat dezelfde genetische,
neurobiologische en psychologische mechanismen leiden tot verschillende stoornissen
➔ dit verklaart de gelijktijdige en sequentiële comorbiditeit van stoornissen
➔ de focus ligt immers op de onderliggende factoren die gemeenschappelijk zijn
bv. internaliserende dimensie: factor angst én depressie externaliserende dimensie:
factor voor gedragsstoornis en verslaving
Vb. gelijktijdige comorbiditeit
Op een bepaald tijdstip kunnen we bij dezelfde
persoon, verschillende klachten/ diagnoses
gaan vaststellen.
Onderliggend diagnostisch→ bv. bepaald
persoonlijkheidsprofiel wat iemand kwetsbaar
maakt voor meer geïnternaliseerde
problemen.
Emotioneel instabiel een introvert→ opkroppen, voor zichzelf houden, moeilijk
expressief kunnen zijn, weinig positieve emoties ervaren, goed mogelijk dat die persoon
om het zelfde moment lichamelijke klachten heeft die heel moeilijk te verklaren zijn,
angstklachten heeft en zich ook depressief voelt.
➔ Dus verklaarbaar van een zelfde onderliggende trek.
Bv. Sequentiële comorbiditeit
Heel vaak in praktijk.
iemand doorheen de ontwikkeling krijgt
altijd maar andere diagnoses, zelfde
onderliggende kwetsbaarheid,
onderliggende oorzakelijke en
instandhoudende factoren.
Bv. externaliserende trekken samen met impulsiviteit en ook problemen om executief
functioneren vlak.
Externaliserende trekken→ Big Five: antagonisme en disinhibitie
➔ Mensen met zo een profiel hebben meer kans om bepaalde gedragsproblemen te
gaan ontwikkelen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kenzaaa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.