Deel I: Neuromythen en het brein
Inleiding
Metacognitie
Kennis opdoen over kennis, leren over leren laat gemakkelijker leren
Zorgt voor betere opzet van onderwijs en opleidingen
Neuromythen
1. We gebruiken slechts 10% van ons brein (MYTHE)
Als je maar 10% gebruikt, heb je nog een groot potentieel om je hersenen te verbeteren
Commerciële aanbieders van ‘geheugentraining’
Wetenschappelijke argumenten:
1. Hersenscans tonen relatieve activiteit. (gebieden die relatief actief zij tov andere gebieden)
Minder actieve gebieden zijn zwarte gaten op scans. (indruk niet actief)
2. Evolutionair niet logisch: veel o² nodig (20% van de totale energie)
Waarom zou ons ‘dure’ brein 90% overcapaciteit hebben?
3. Verlies van minder dan 10% heeft grote gevolgen. Kleine beschadiging heeft grote gevolgen voor gedrag en
functioneren…
2. Iedereen heeft een dominante linker- of rechterhersenhelft (MYTHE)
Concrete specialistische taken is er meer activiteit in één van de 2 hersenhelften
Vb. Expressie van positieve emotie, lokale perceptie= linkerhersenhelft
Vb. expressie van negatieve emotie, globale perceptie= rechterhersenhelft
Laterale specialisatie= specialistische deelfuncties worden uitgevoerd in specifieke gebieden in één van de
hersenhelften.
Linker helft stuurt rechterkant lichaam aan en omgekeerd. (zenuwbanen kruisen in hersenen)
Corpus callosum= de twee helften worden verbonden door een bijzonder sterke brug van hersencellen en
verbindingen.
Zo sterk dat er functioneel geen tweedeling is.
Experiment (J. Nielsen)
Verschillende leeftijden is er geen voorkeur van hersenhelft
Geen persoonlijkheidstypen verbinden aan hersenhelft
3. Geheugen is een soort opslagruimte in het brein (MYTHE)
Schedel openen en 1 bepaald stuk aanduiden als geheugenplaats. NIET WAAR
Geheugen is een proces
Leren= maken van nieuwe, sterke en uitgebreide neurale netwerken of hersencellen die zich verbinden.
Geheugen= structureel en chemische verandering van het neurale netwerk.
,onder invloed van:
Herhalen en oefenen (breinprincipes)
Emotie en Focus (breinprincipes)
Bewaarsystemen van de hersenen= informatie in het korte termijn geheugen vaak genoeg herhaald wordt, de
informatie naar het lange termijn geheugen wordt overgebracht.
Verschil korte en lange termijn herinnering: mate van structurele verandering in de neurale netwerken.
Werkgeheugen= capaciteit om informatie tijdelijk vast te houden om bijvoorbeeld rekenkundige bewerkingen uit te
voeren of een zin te begrijpen.
4. Ooit te oud om te leren (MYTHE)
Hersenen zijn plastisch
Op latere leeftijd minder plastisch, maar leren is mogelijk
Verlies plasticiteit=
Gaten in myeline rondom het axon.
Vb. snelheid en efficiëntie is moeilijker (meer tijd en oefening nodig)
Beter in staat tot patroonherkenning
Wijsheid= volgens Goldberg, ervaringen opgedaan onder andere omstandigheden, kunnen makkelijker worden
vertaald naar nieuwe contexten.
Blijf nieuwe dingen leren en geheugen oefenen nieuwe verbindingen in hersencellen
Houdt neuraal verval tegen
5. Kunnen we multitasking (MYTHE)
1 ding per keer
Focus kunnen we snel verleggen
o Kost veel tijd en leidt tot falen
o Aandacht= serieel (niet parallel) => zorgt voor gemakkelijk aanleggen van nieuwe verbindingen.
Probeer zo min mogelijke afleiding te hebben bij een taak.
6. Bestaat een fotografisch geheugen? (MYTHE)
Neurologische zeldzaamheid
Idiots savants= iemand met een zeer bijzondere geestelijke vermogens op één bepaald terrein, vaak geassocieerd
met een autistische stoornis.
Mnemo-technieken: technieken om zaken goed te kunnen onthouden, rijm/andere associatietechnieken.
Loci-technieken= technieken die verband hebben met een plaats
Vb. π leren in een huis, elk voorwerp is een getal.
, 7. Aansluiten bij een leerstijl voorkeur? (MYTHE)
Leerstijltheorie= voorkeur in wijze van infoverwerking.
Onmogelijk: voor elke leerstijl op school andere dingen te voorzien.
Mensen hebben eerder een visueel (beeld) of verbaal (woorden) geheugen.
Visueel: in objecten of ruimtelijk
Bestaan de voorkeuren én hebben invloed op ons geheugen heeft het net wél zin om aan te sluiten bij je
voorkeur…
MAAR: kort door de bocht…
Voorkeur in woord of beeld
In docentenpraktijk nadruk op woord (minder op beeld)
Varieer!
o Werk op kennis-, begrips- en ervaringsniveau
o Maak gebruik van didactiek
Het brein achter het leren
Kennis over werking van het brein, maakbaarheid van het brein bevorderd leermotivatie!
1. Van geitenpaadjes naar snelwegen in je brein
Geitenpaadje= nieuwe info die binnen komt (een nieuwe verbinding die gemaakt wordt door de neuronen)
Herhaling (neurale pad wordt veel afgelegd) nieuwe verbindingen worden sterker
Snelwegen= sterkere en efficiëntere verbindingen door veel herhaling
Brein= energie-efficiënt AUTOMATISEREN
Systeem 1: snel denken
= voortbouwen op kennis, ervaringen en gedachtepatroon
Snel, onbewust en intuïtief
Nadeel: eenmaal iets aangeleerd, is er een snelweg gevormd die moeilijk om te draaien is
Systeem 2: langzaam denken
= leren van nieuwe vaardigheden en feiten kost veel bewuste aandacht en energie
Afwijken van geleerde kennis en vaardigheden
Overtuigingen en attitudes= sterke en onbewuste denkpatronen (geasfalteerde wegen)
Afleren= systeem 2 (langzaam denken)
‘use it or lose it’
o Neurale verbindingen die vaak gebruikt worden sterker
o Neurale verbindingen die nauwelijks gebruikt worden zwakker
Onderzoek:
Groep 1: experimentele groep (kregen uitleg over maakbaarheid vh brein)
Groep 2: controlegroep (uitleg over gebieden en studievaardigheden)
Experimentele groep heeft grotere leermotovatie!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lodg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.