Samenvatting van alle slides van de hoorcolleges inspanningsfysiologie + eigen notities. Volgt de hoofdstukken van het boek. Eerste hoofdstukken waren niet te kennen voor het examen dus zijn ook niet inbegrepen, alle andere wel. Geen WPO's inbegrepen.
Gemaakt door twee studentes, beide geslaagd ...
Chapter 4: Hormonal Control during Exercise part 2
Een mooi voorbeeld van de hormonale regulatie is het gaan lopen in je bloot bovenlijf terwijl het
buiten aan het vriezen is. Welk mechanisme zorgt ervoor dat je temperatuur op peil blijft? Hormonen
Het endocriene systeem
Een communicatiesysteem
• Zenuwstelsel = elektrische communicatie ( een signaal komt an en gaat terug verder)
• Endocriene systeem = chemische communicatie (hormonen gaan zich verspreiden in bloed
en gaan via receptoren het doelorgaan beinvloeden)
De reactie gaat langzamer zijn en langer duren dan het zenuwstelsel
Handhaaft homeostase via hormonen (temperatuur, vochtinname,suikerbalans,…)
• Chemicaliën die cel/orgaanactiviteit regelen en reguleren
• Handellen op doelcellen ( via hormonale receptoren)
Controleert voortdurend de interne omgeving (gaat dan in functie van de nood bepaalde processen
in gang zetten)
Coördineert de integratie van fysiologische systemen tijdens rust en beweging
Behoudt homeostase tijdens het sporten (Controleert substraatmetabolisme: vet en koolhydraat
metabolisme) , Reguleert vocht- en elektrolytbalans)
Inspanning is dus een belangrijke vorm van de verstoring van de homeostase
Hormonale regulatie van metabolisme tijdens het sporten
• Belangrijke endocriene klieren die verantwoordelijk zijn voor metabole regulatie:
◦ Anterior pituitary gland (hypofyse)
◦ Thyroid gland
◦ Adrenal gland (bijnier)
◦ Pancrea
• Hormonen die door deze klieren vrijkomen beïnvloeden het koolhydraat- en vetmetabolisme
tijdens de oefening
Endocrine Regulation of Metabolism: PITUITARY GLAND (hypofyse)
• Secretoire werking wordt gecontroleerd door neurale mechanismen of andere hormonen
afgescheiden door de hypothalamus (HPA-as)
➔Oefening verhoogt de afscheiding van alle voorste hypofyse hormonen
• Relay tussen centrale zenuwstelsel controlecentra en perifere endocriene klieren
1
,Hypothalamic–hypofyse-bijnieras (HPA-as)
HPA-as: is een complexe set van directe invloeden en feedback interacties
tussen de hypothalamus → hypofyse → bijnieren.
De interacties tussen deze organen vormen de HPA-as, een belangrijk
onderdeel van het neuro-endocriene systeem dat reacties op stress
controleert en veel lichaamsprocessen reguleert, waaronder spijsvertering, het
immuunsysteem, stemming en emoties, seksualiteit en energieopslag en -
uitgaven. ( een fysieke inspanning is een combinatie van fysieke en mentale
parameters!)
2.1 Hypofyse
De hypofyse heeft een anterieur en een posterieur deel. De hypofyse
wordt beïnvloed door hormonen gesecreteerd door de hypothalamus =
regelaar (HPA-axis) Is een regelaar tussen controlecentra CZS en perifere
endocriene klieren.
Hormonen geproduceerd door de hypofyse
a) posterieure lobe = neurohypofyse
- Antidiuretisch hormoon (ADH): vochtbalans
- Oxytocine
b) Anterieure lobe (adenohypofyse)
- Groeihormoon (GH): heel belangrijk in inspanningsfysio
- Prolactine (PRL)
- 4 hormonen die andere endocriene klieren beïnvloeden: ACTH, MSH, THS, Gonadotropins
(FHS,LH)
Werking Groeihormoon (GH):
- Stimuleert spiergroei en hypertrofie door het faciliseren van de aminozuurtransport (anabool
proces/anabool hormoon)
- Aanmaak van bot en collageenweefsel
- Stimuleert het vetmetabolisme (lipolyse)
Er is een stijging van GH tijdens aerobe inspanning in verhouding met stijging intensiteit.
Een typisch kenmerk van iemand die veel groeihormoon produceert is een sterk ontwikkelde
kinderen
Groeihormoon - oefening
Steady state (aërobe) oefening: GH niveaus verhogen met de intensiteit, duur, frequentie en
oefening modus
Als je een steady state inspanning doet (bv lopen 1h lang aan een HF 120 slagen per minuut) zie je
dat het GH in eerste 40-50 min niet verandernd in con. Pas hierna zal con geleidelijk aan toenemen
➔ FFA (free fatty acids) con neemt geleidelijk aan toe omdat persoon inspanning moet leveren, GH
EP en NEP zijn hiervoor verantwoordelijk.
2
,In het begin zien we een daling van FFA en erna een stijging, reden:
endocriene systeem is een langzaam mechanisme dus er moeten
signalen worden doorgegeven dmv hormonen en dit duurt even. In
het bloed heb je altijd een hoeveelheid FFA en die wordt opgebruikt,
tegen dat dit gebeurt zullen de hormonen vrijgegeven zijn en zorgen
die voor het vrijkomen van FFA.
Vb examenvraag: geef de fysiologische rol vh GH, hoe gaat deze
evolueren bij een inspanning aan eenzelfde inspanning van 2h. ( de
grafiek kunnen natekenen!!)
Oefening met hoge intensiteit: GH-niveaus verhogen
GH speelt ook belangrijke rol bij inspanning van hoge intensiteit.
Grafiek: proefpersoon gaat inspanning uitvoeren met dezelfde intensiteit van
1h en gaan vervolgens een sprint uitvoeren.
x-as: tijd, y-as: concentratie GH
Op 60 min is er een stijging van de GH con als gevolg van inspanning van een
verhoogde intensiteit. Daarna zal die geleidelijk dalen omdat deze blijft in de
bloedbaan circuleren.
Na 300 min terug sprint en weer een stijging van de GH concentratie.
DUS GH gaat zowel bij langdurige als korte inspanning een reactie veroorzaken maar op een toaal
vershcillende manier.
Adrenocorticotropic hormoon (ACTH)
- ACTH (ook wel corticotropine genoemd): ∙ geproduceerd en uitgescheiden door de voorste
hypofyse
- belangrijke component van hpa-as en wordt vaak geproduceerd als reactie op biologische
stress bv FA (samen met zijn voorloper corticotropine-releasing hormoon (CRH) uit de
hypothalamus) , speelt een tussenrol want gaat cortex bijnieren stimuleren om cortisol te
produceren
- belangrijkste effecten: verhoogde productie en afgifte van gluco-cortico-steroïden
(bijnierschors; b.v. cortisol)
3
, je ziet links het protocol met de tijd die loopt. Er is
een voedingsstaal genomen 30min voor de
inspanning. Na 1h wordt er gevraagd om gedurende
10 min een intensive inspanning te doen ➔ je ziet in
de grafiek van corisol dat bij de controle groep (geen
inspanning) con neemt niet toe, bij de groep die
inspanning doet gaat de cortisol concentratie wel
toenemen.
MAAR je ziet dat de reactie van ACTH (grafiek B)
sterker reageert bij een inspanning van heel hoge
intensiteit.
Endocriene regulatie van metabolisme: schildklier
Triiodothyronine (T3) & Thyroxine (T4) → stijging van metabolisme
- Toename eiwit - enzymsynthese
- Toename de grootte en het aantal mitochondriën in cellen (aerobe metabolisme)
- Bevordering van een snelle cellulaire opname van glucose
- Toegenomen glycolyse en glycogenese
- Toename de beschikbaarheid van FFA voor oxidatie (net zoals GH)
Examenvraag: leg uit wat de rol is van T3 en T4 tijdens een inspanning
Calcitonine
- Metaboliseert calcium
Schildklier - oefening
Oefening: stijging schildklier-stimulerend hormoon (TSH) release (afkomstig van hypofyse)
- Korte termijn oefening: T4 con stijgt (vertraagde release), er gebeurt niets met T3
- Langdurige oefening: T4 con constante, T3 con stijgt gelijdelijk aan met de duur van de
inspanning
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunadewolf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
