100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Politiek & actualiteit €6,49
In winkelwagen

College aantekeningen

Politiek & actualiteit

 0 keer verkocht

alles wat de prof heeft verteld in de les

Voorbeeld 4 van de 83  pagina's

  • 8 oktober 2022
  • 83
  • 2020/2021
  • College aantekeningen
  • Eric van de casteele
  • Alle colleges
Alle documenten voor dit vak (23)
avatar-seller
mackenziedekegel
POLITIEK EN
ACTUALITEIT
2020 - 2021

,INHOUDSTAFEL

inhoudstafel.................................................................................................. 1

de evolutie van het stemrecht........................................................................3
1831: het asociale cijnskiesrecht en het verschil tussen het platteland en de steden.....3
1848: de uitbreiding van het stemrecht voor de stedelijke middenklasse tegen de
achtergrond van dreigende revoluties en het capaciteitsstemrecht................................3
1893: de invoering van het algemeen mannelijk meervoudig stemrecht tegen de
achtergrond van de 2e industriële revolutie, de oprichting van de bwp en de angst van
de elite voor opstanden die zich keren tegen het systeem.............................................4
1918: de invoering van het algemeen mannelijk enkelvoudig stemrecht........................4
uitleiding: het verband tussen de argumenten van de tegenstanders van stemrecht
voor de arbeiders (19e eeuw), de vrouw (20e eeuw) en de migranten (21e eeuw)...........6

de NAOORLOGSE sociale politiek en de sociale democratie...............................6
wat is een sociale democratie? de 5 pijlers.....................................................................7
de opkomst van de sociale democratie tijdens het interbellum.......................................7
de afbraak van de sociale democratie tijdens de 2e wereldoorlog...................................8

het herstel en de uitbouw van de sociale democratie.....................................11
de ondertekening van het sociaal pact op 24 april 1944...............................................11
de concretisering van het sociaal pact of de 4 fundamenten van de huidige sociale
democratie.................................................................................................................... 12
enkele recente evoluties...............................................................................................15

de werking van de belgische federale staat...................................................17
de verschillen tussen unitaire staten, federale staten en confederale staten (europese
unie).............................................................................................................................. 18
de vastlegging van de taalgrens in belgië en de indeling van het land in 4
grondwettelijk vastgelegde taalgebieden (1961-1970).................................................19
de 6 staatshervormingen: 1970, 1980, 1988, 1993 (sint-michielsakkoorden), 2000-2001
(lambremontakkoorden) en 2010-2011 (vlinderakkoorden)..........................................24

de werking van de belgische parlementaire democratie.................................31
de wetgevende macht................................................................................................... 32
de uitvoerende macht................................................................................................... 37
het democratisch tekort................................................................................................ 40

de 7 vormen van alternatieve inspraak of burgerdemocratie..........................41

leerpad 1..................................................................................................... 45
het huidige belgische kiessysteem................................................................................45



1

, het interbellum.............................................................................................................. 47

leerpad 2..................................................................................................... 53
de tweede wereldoorlog: 1940-1945.............................................................................53
2 kantelmomenten: vlaanderen haalt wallonië in + mei 1968......................................56

leerpad 3..................................................................................................... 58
de staatshervorming van 1970: vlaanderen verliest zijn politieke meerderheid............58
de bijzondere financieringswet, het systeem van dotaties en de bestedingsautonomie
...................................................................................................................................... 60
de geldstromen, de fiscale autonomie en de 6e staatshervorming................................62

begrippenlijst............................................................................................... 63
de evolutie van het stemrecht.......................................................................................63
het huidige belgische kiessysteem................................................................................64
federaal land: het interbellum.......................................................................................64
de NAOORLOGSE sociale politieke en sociale democratie.............................................65
de aanwezigheidspolitiek van het minste kwaad, het galopin-doctrine en de vlaamse
collaboratie................................................................................................................... 67
2 kantelmomenten: vlaanderen haalt wallonië in en mei 1968.....................................67
het herstel en de uitbouw van de sociale democratie...................................................67
de werking van de belgische federale staat..................................................................69
de staatshervorming van 1970: vlaanderen verliest zijn politieke meerderheid............71
de bijzondere financieringswet, het systeem van dotaties en de bestedingsautonomie
...................................................................................................................................... 72
de werking van de belgische parlementaire democratie: de indirecte of de
vertegenwoordigende democratie.................................................................................72

jaartallen..................................................................................................... 75
de evolutie van het stemrecht.......................................................................................75
het huidige belgische kiessysteem................................................................................76
federaal land: het interbellum (1918-1939)...................................................................76
de nieuwe orde.............................................................................................................. 77
de naoorlogse sociale politieke en sociale democratie..................................................77
de aanwezigheidspolitiek van het minste kwaad, het galopin-doctrine en de vlaamse
collaboratie................................................................................................................... 78
2 kantelmomenten: vlaanderen haalt wallonië in en mei 1968.....................................79
het herstel en de uitbouw van de sociale democratie...................................................79
de werking van de belgische federale staat..................................................................80




2

, DE EVOLUTIE VAN HET STEMRECHT

1831: HET ASOCIALE CIJNSKIESRECHT EN HET VERSCHIL TUSSEN HET
PLATTELAND EN DE STEDEN

‘Cijns’ = belastingen, dus het cijnskiesrechts betekende dat enkel de personen die
belastingen betaalden aan de staat, stemrecht hadden. Dit is een perfect democratische
en liberaal uitgangspunt. Dit is omdat mensen een besluit vormen over het beleid, en dit
beleid wordt gevoerd met belastinggeld.
Er was wel een groot probleem, namelijk dat maar 1,1% van de bevolking belastingen
betaalden. Dit had te maken met de toenmalige belastingwetgeving, er werden namelijk
alleen belastingen gevraagd op vermogen, en niet op loon zoals nu. Maar zelfs dat zou
toen niet gewerkt hebben, want arbeiders hadden geen vast loon. Ze werden per
dag/week betaald. Dit zorgde ervoor dat arbeiders eigenlijk totaal geen sociale rechten
hadden.
De cijns (belastingen) lagen hoger in de steden dan op het platteland. Dit was omdat de
rijkere mensen die op het platteland woonden, vooral katholieken en conservatieven
waren. Zij werden dus, op vraag van de Kerk, bevoordeeld. De rijken uit de steden waren
eerder vooruitstrevende middenklassers, zij waren ‘radicale’ democraten. De rijken uit de
steden moesten bijvoorbeeld 20 frank belastingen betalen, terwijl de rijken op het
platteland maar 10 frank belastingen moesten betalen. Zo werden de rijken uit de steden
een beetje ondermijnd.



1848: DE UITBREIDING VAN HET STEMRECHT VOOR DE STEDELIJKE
MIDDENKLASSE TEGEN DE ACHTERGROND VAN DREIGENDE REVOLUTIES EN
HET CAPACITEITSSTEMRECHT

De lagere sociale klasse en de middenklasse beginnen het beu te worden dat ze geen
stemrecht en geen andere sociale rechten hebben. Hierdoor beginnen de arbeiders meer
en meer in opstand te komen, hoewel dit verboden was, maar dit belette hun niet. Deze
mensen zouden wij nu omschrijven als ‘marginalen’, dus hun manier van protesteren was
dmv vernielingen (zoals bestorming van het Capitool).
De conservatieve elite krijgt dan schrik voor een revolutie. Ze willen vermijden dat de
protesten uitmonden in een revolutie, dus ze beginnen na te denken hoe ze dit kunnen
oplossen. De oplossing van de elite was dan van hun (= vooruitstrevende middenklasse)
stemrecht te geven, zodat ze hun zouden verzoenen met het bestaande systeem. Ze
hebben dit gedaan door de cijns gelijk te maken aan die van op het platteland.
Bij het capaciteitsstemrecht moeten de burgers over bepaalde bekwaamheden
beschikken om te kunnen stemmen. Deze bekwaamheden waren vooral intellectueel,
zoals bijvoorbeeld een humaniora diploma hebben. Dit was toen een prestigieus diploma.
Toen is ook avondschool ontstaan; middenklassers met een diploma gaven lessen over
de staat, over hoe alles werkt, … aan laaggeschoolde arbeiders. Wanneer de arbeiders
sloegen voor deze ‘inburgeringscursussen’, dan kregen ze ook stemrecht. Je kan hierbij
verbanden leggen met nu; migranten krijgen hier ook inburgeringscursussen. Dit was een
initiatief van de links-liberalen (met de hoop dat deze arbeiders dan op hen zouden
stemmen bij de volgende verkiezingen). Hiermee was het probleem wel niet opgelost,
aangezien deze avondschool niet verplicht was en de meeste arbeiders heel arm waren.



3

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mackenziedekegel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€6,49
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd