Complete samenvatting van alle hoofdstukken uit het boek analyseren in kwalitatief onderzoek (2e druk). inclusief illustraties en voorbeelden uit het boek
‘Onderzoek is doelbewust en methodisch zoeken naar nieuwe kennis in de vorm
van antwoorden op tevoren gestelde vragen volgens een tevoren opgesteld plan’
H1: Inleiding kwalitatief onderzoek
1.1 Kwantitatief en kwalitatief onderzoek
Kwantitatief onderzoek:
- vooraf een theorie kiezen om hypothesen uit af te leiden
- interessante elementen of kenmerken die men wil meten worden vooraf
bepaald;
- via bestaande, gestandaardiseerde meetinstrumenten worden waarneming
gedaan;
- het aantal onderzoekseenheden is aanzienlijk;
- men gebruikt getallen en statistische criteria om te bereken of de
resultaten de hypothese bevestigen of verwerpen;
- vervolgens tracht men de uitkomsten te verklaren.
Kwalitatief onderzoek:
- de probleemstelling - richtsnoer voor het onderzoek - wordt opgesteld aan
de hand van literatuur;
- doel is het onderwerp van onderzoek met de juiste begrippen te
beschrijven en te verklaren;
- gegevensverzameling gebeurt op basis van instrumenten die de
onderzoeker zelf ontwikkelt en gedurende het onderzoek verder verfijnt;
- geen groot aantal onderzoekseenheden, maar zijn de waarnemingen per
eenheid heel intensief;
- resultaten bestaan uit beschrijvingen van begrippen en redeneringen;
- interviews en observaties zijn de basis voor de analyse;
- vervolgens tracht men op basis daarvan tot verklaringen te komen.
Globaal bestaan er twee algemene opvattingen van onderzoek;
1. empirisch-analytische paradigma: voorkeur voor kwantitatief onderzoek;
2. interpretatieve paradigma: voorkeur voor kwalitatief onderzoek.
1.2 Afbakening en omschrijving
1.2.1 Varianten in kwalitatief onderzoek
Er bestaan vele soorten kwalitatief onderzoek. Grofweg zijn er twee varianten:
1. Conversatieanalyse: de kenmerken van taal en communicatieprocessen.
Hier doet men onderzoek naar gesprekken die in het dagelijks leven
plaatsvinden. Vaak structuur te herkennen, en houdt zich bezig met de
vraag hoe mensen taal gebruiken.
2. interpretatieve variant: het begrijpen van betekenissen die mensen
toekennen aan gebeurtenissen in hun dagelijks leven. Het begrijpen van
de sociale werkelijkheid vanuit de ogen van de mensen die worden
bestudeerd - staat centraal bij de interpretatieve variant van kwalitatief
onderzoek. (boek richt zich op dit type)
Binnen de interpretatieve variant zijn weer diverse stromingen te onderscheiden.
Een daarvan is de gefundeerde theoriebenadering: stap voor stap een theorie
,ontwikkelen op basis van systematisch (stelsel matig) verkregen en
geanalyseerde onderzoeksgegevens.
De actuele onderzoekspraktijk: veel onderzoekers werken niet in een bepaalde
stroming of traditie. Deze onderzoekers kiezen bijvoorbeeld vanwege de aard van
hun vraagstelling voor kwalitatief onderzoek, maar niet vanwege een binding met
een filosofisch paradigma of een traditie. Ze doen een algemeen soort kwalitatief
onderzoek waarbij interpretaties centraal lijken te staan
Sommige wetenschappers vinden dat onderzoekers een duidelijke keuze moeten
maken uit de verschillende tradities en benaderingen. Het slordig mixen van
tradities komt volgens hen voort uit onwetendheid en leidt tot warrige en
ondoordachte toepassingen van methoden en technieken en tot onduidelijke
resultaten. Anderen betogen dat een geraffineerde combinatie kan leiden tot
innovatie van methodiek.
1.3 Kenmerken van kwalitatief onderzoek
Kwalitatief onderzoek: is omschreven als een studie waarin de vraagstelling
zich richt op onderwerpen die te maken hebben met:
1. nadruk op betekenissen, ervaringen, en gezichtspunten van alle
betrokkenen;
2. systematische verzameling, organisatie, en interpretatie van tekstueel
materiaal;
3. ontwikkeling van concepten die helpen sociale verschijnselen te begrijpen
in hun natuurlijke context.
1 Uitgangspunt is dat we het voor het begrijpen van menselijke overwegingen
nodig achten om de mens te bestuderen vanuit het eerstepersoonsperspectief.
Hierbij kijken onderzoekers als het ware door de ogen van de mensen die ze
bestuderen, en ze proberen de wereld te zien zoals zij die zien. Achterliggende
beweegredenen achterhalen. Dit staat in contrast met het
derdepersoonsperspectief, waarbij onderzoekers waarnemen, maar niet precies
weten door welke mechanismen iets aan elkaar is gekoppeld. Om gedragingen te
kunnen beschrijven, interpreteren en verklaren wordt niet volstaan met het
beschrijven van een enkel element maar is context nodig en moet de diepte in
worden gegaan. Door het bestuderen ban veel aspecten van 1 persoon is er
sprake van erg intensief onderzoek. Consequentie is dat er niet veel personen,
organisaties of groepen worden onderzocht maar een relatief kleine steekproef.
2 Voor onderzoekers in de interpretatieve benadering van kwalitatief onderzoek is
het onontbeerlijk dat ze zelf als mensen betrokken zijn bij de verzameling van de
gegevens, omdat ze waarnemingen zien als een poging om te begrijpen wat
mensen beweeg en is de inbreng van de onderzoekers aanzienlijk. We zeggen
ook wel dat kwalitatieve onderzoekers zichzelf als instrument inzetten om data te
verzamelen. Dat staat in contrast met het derdepersoonsperspectief, waarbij
onderzoekers waarnemen, maar zo min mogelijk participeren in het onderzoek. In
onderzoek vanuit het derdepersoonsperspectief trachten onderzoekers hun
persoonlijke invloed op de onderzoeksgegevens tot een minimum te beperken.
Kenmerkend voor de meeste dataverzamelingsmethoden is de flexibiliteit. De
uitvoering is van tevoren niet geheel vast te leggen en hangt af van wat er zich
,tijdens het onderzoek in het veld afspeelt. Dataverzameling en -analyse vinden
afwisselend plaats en niet na elkaar
Het onderzoek vindt plaats in de natuurlijke omgeving en daarom wordt
kwalitatief onderzoek ook wel aangeduid met de term naturalistisch onderzoek.
3 Holistisch onderzoek: In vergelijking met kwantitatief onderzoek stellen we
niet van tevoren vast welke kenmerken we precies willen waarnemen (welke
variabelen we willen meten). Wel selecteren we informatie die relevant is, maar
we concentreren ons toch meer op het gehele geval dan op afzonderlijke, vooraf
bedachte kenmerken. We kijken naar een gezin als een concreet geheel. Om deze
redenen wordt kwalitatief onderzoek ook wel holistisch genoemd.
Het doel van verklaren is om naast een beschrijving van een verschijnsel aan te
geven waarom het verschijnsel is zoals het is
1.4 De keuze voor kwalitatief onderzoek
1. Situaties, organisaties of personen die bijzonder of eigenaardig zijn en
eventueel kunnen bijdragen aan theorievorming
2. Situaties waarnaar weinig onderzoek is gedaan, waarvan men nog weinig
weet en waarvoor men eventueel een (meet)instrument wil ontwikkelen;
3. Situaties waarnaar veel onderzoek is gedaan, maar waarvan de uitkomsten
elkaar tegenspreken, getoetst moeten worden of om verklaring te vragen;
4. Situaties die complex en veranderlijk zijn en situaties die men soms niet
alleen wil bestuderen maar ook veranderen
5. Situaties waarin het ethische en praktische overwegingen een grote rol
spelen
redenen moeilijk is om kwantificerend te werk te gaan; Situaties waarin men de
betekeniswereld achter interacties, processen, gedragingen, gevoelens en
ervaringen wil exploreren.
Mixed methods: onderzoek waarin binnen een project zowel kwalitatief als
kwantitatief onderzoek wordt gedaan. In deze studies is het belangrijk om goed
aan te geven wat elk van deze beide typen onderzoek moet bijdragen aan de
gehele studie. Tegenwoordig vinden veel onderzoekers dat de gekozen
methodologie moet aansluiten bij de vraagstelling van het onderzoek. De kern
van mixed methods onderzoek is dat beide typen onderzoek ook echt aan elkaar
worden gerelateerd.
H2: De kwalitatieve onderzoeksopzet
2.1 het onderzoeksvoorstel
In een onderzoeksvoorstel staat beschreven wat onderzoekers willen
bestuderen en waarom ze dat willen. Tevens staat erin hoe ze het onderzoek
willen aanpakken, welke methoden ze kiezen, bij wie ze gegevens gaan
verzamelen en hoe ze deze gegevens willen analyseren. Een betoog dat
overtuigend moet laten zien waarom dit onderzoek nodig is, wat er gedaan zal
worden en tot welke resultaten het zal leiden.
Een goede voorbereiding, tot uiting komend in een onderzoeksplan of -opzet,
draagt eraan bij dat onderzoekers bij hun eigenlijke onderwerp blijven en dat de
onderdelen van het onderzoek bij elkaar (blijven) passen. Een aantal onderdelen
van het onderzoek zoals de te gebruiken instrumenten tijdens de
dataverzameling bv. voorlopige topiclijst, de gehele steekproef/participanten en
, het analysekader zijn nog niet definitief tijdens het opstellen van een
onderzoeksplan. Het is belangrijk uit te leggen dat een aantal onderdelen nog
voorlopig zijn en niet definitief.
Valorisatie: de relevantie en bruikbaarheid van onderzoek voor de praktijk.
Participatief onderzoek: In participatief onderzoek werken onderzoekers en
betrokkenen samen aan het onderzoek, vandaar de naam participatief.
Uitgangspunt van dit onderzoek is een gezamenlijke kennisconstructie waarbij
ieders kennis en ervaring gelijkwaardig is
2.2 literatuuronderzoek en theorie
Wetenschappelijke kennis groeit en dat gebeurt alleen wanneer onderzoekers
kennisnemen van elkaars werk en niet telkens het wiel uitvinden door gebruik te
maken van literatuur.
De literatuurstudie vervult een belangrijke functie in de totstandkoming, opzet en
uitvoering van een onderzoek. De voornaamste functie is het nagaan wat er al
bekend is over een bepaald onderwerp en aan welke kennis het nog ontbreekt.
Dat laatste leidt dan tot de formulering van de vraagstelling die men in het eigen
onderzoek wil gaan beantwoorden. literatuuronderzoek plaatst het nieuw uit te
voeren onderzoek in een (multi)disciplinair kader, laat mogelijkheden zien om het
onderzoek af te bakenen, zorgt voor aansluiting bij ideeën en (actuele)
discussies, biedt theoretische invalshoeken, modellen en concepten, en
inspireert.
Verschil tussen literatuur en theorie:
- Literatuur: omvat een grote diversiteit aan bronnen die over het
onderwerp gaan. We denken dan allereerst aan wetenschappelijke
tijdschriften en artikelen, (hand)boeken en conferentiebijdragen. Maar ook
de zogenaamde grijze literatuur, zoals rapporten van onderzoeksbureaus,
beleidsdocumenten van de overheid of instellingen, en bronnen op
internet, kan veel informatie verschaffen over een onderwerp
- Theorie: Theorie heeft in de wetenschap een andere betekenis. Onder een
theorie verstaan we een samenhangend geheel van uitspraken over de
werkelijkheid
De flexibele methoden van kwalitatief onderzoek hebben een exploratief
vermogen en zijn daardoor geschikt voor voornamelijk de ontwikkeling van
theorie. Typerend voor de flexibele methoden van kwalitatief onderzoek is dat het
verzamelen en het analyseren van gegevens elkaar afwisselen. De flexibiliteit
van het onderzoek maakt het mogelijk om na elke tussentijdse analyse van het
materiaal de gegevensverzameling bij te sturen en de probleemstelling van het
onderzoek te herzien.
Aantal mogelijkheden om in kwalitatief onderzoek om te gaan met theorie:
1. op basis van de literatuur een vraagstelling te formuleren die als
voorlopige leidraad dienst doet en gedurende het onderzoek kan worden
aangepast. Deze redenering houdt er rekening mee dat het moeilijk is om
een goede vraagstelling te formuleren voordat er contact is geweest met
het veld van onderzoek.
2. proberen om open te blijven staan voor betekenissen en interpretaties van
de personen die we onderzoeken, ondanks het feit dat we kennis hebben
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper layal2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,98. Je zit daarna nergens aan vast.
