Begrippenlijst Algemene
Psychologie
Hoofdstuk 1: inleiding, kennismaking met de psychologie
psychologie “de leer vd geest”
functieleer Studie vd menselijke functies
(denken, waarnemen, geheugen, motivatie, …)
algemene psychologie Bestuderen v algemene processen en niet vh
afwijkende
afwijkende Bv. hallucinaties
psychologie is een wetenschap, maar geen exacte want is
niet 100% zeker
gedrag Emoties, leerprocessen, denken, verwachtingen
hebben
overt gedrag Uiterlijk waarneembaar
covert gedrag Innerlijk
persoonlijkheid Was in de voorgesch gelinkt aan oerelementen
of lichaamssappen
methodische twijfel Alles in twijfel trekken
R. Descartes - Mens staat centraal, gelooft wel nog
- Zocht 1 iets dat zeker was adhv ratio
“Ik denk, dus ik ben”
(Wat ben ik? Weet ik niet)
Ik ben een mens omdat ik mezelf zo
noem
Verschil tussen mens en dier?
Mens is geschapen naar het evenbeeld
v God omdat mens kan denken en dier
niet
ratio denken
res cogitans Mens bestaat uit geest
res extensa Dier en mens bestaat uit lichaam
empirisme Je moet niet denken, wel waarnemen +
experimenteren
“kennis is macht” F. Bacon: als je wereld kent, moet je die kunnen
beheersen
objectief waarnemen Kijken zonder denken
subjectief waarnemen interpretatie
“mens wordt geboren als Tabula Rasa” - J. Locke
- mens wordt geboren als leeg blad
- bij geboorte heb je geen bagage
- bagage krijg je door opvoeding,
ervaring
psychofysica Wetenschap die menselijk gedrag in exacte
wetenschap wou gieten (wetten en formules)
Bestaat niet meer want menselijke
wetenschap is niet exact
, Wel bv. Wet v Weber
structuralisme - E. Titchener
- EU
- structuur vh bewustzijn onderzoeken
- Scheikunde vd geest
- Introspectie en experimenteren
introspectie In jezelf kijken, in eigen gedachtenproces kijken
functionalisme - VS
- Functie van het bewustzijn
(mental activities)
- Dierproeven
- Extrospectie
- ↔ structuralisme
Functie - Hoe je het bewustzijn kan verbeteren
- Wat kunnen we met de geest?
extrospectie Gedrag v buitenaf inspecteren
behaviorisme - J. Watson
- VS
- empirisme + functionalisme
- geen bewustzijnspsychologie
- het enige waar je zeker v kan zijn is
gedrag
- Beschrijven v stimulus en respons
connecties
bewustzijn Kan je niet waarnemen
empirisme “je kan alleen zeker zijn v datgene wat je kan
zien”
Het enige wat je kan zien vd menselijke
psychè is het gedrag
Het enige waar je zeker v kan zijn is het
gerdag
psychè Geest
Gestaltpsychologie - W. Köhler & K. Lewin: “het geheel is
meer dan de som vd delen”
- EUstructur
dieptepsychologie/psychodynamische - S. Freud
psychologie - Ontstaan uit psychoanalyse (=therapie)
- 3 lagen in menselijke geest: bewust,
onderbewust, onbewust
- Mens = hysterisch& neurotisch
psychodynamisch - Dynamiek achter ons gedrag is de geest
- Stroom tussen bewust, onderbewust,
onbewust
bewust Wat zich nu in brein afspeelt
onderbewust Eventjes nadenken
onbewust Motor v je gedrag
hysterisch Overspoeld door emoties
neurotisch Onaangepast gedrag
taboe Verboden
trauma ° na een schokkende gebeurtenis
dromen Onverwerkte dingen gaan symbolisch in je
, dromen komen
faalhandelingen Verspreking met daden
symptoomstoornissen Onverklaarbare lichamelijke klachten
vrije associatie - Therapeut achter cliënt die op sofa ligt
- Reden?
Minder confrontatie
Cliënt kan vrij spreken onbewuste
inhouden kunnen naar boven komen
hypnose - Slechte methode om onbewuste
bewust te maken
- 2 dingen: bewustzijnsvernauwing &
suggestie
bewustzijnsvernauwing Bewustzijn is met 1 ding bezig nl. de stem vd
hypnotiseur
suggestie Dat wat hypnotiseur suggesteert geloof je ook
neobehaviorisme - C. Hull & E. Tolman
- VS
- ‘afscheuring’ v behaviorisme
- Stimulus en respons + organisme
(behoeften, verlangens, denken, …)
Black box
black box Je kunt er niet in kijken, maar er gebeurd wel
iets
humanistische psychologie - A. Maslow & C. Rogers
- VS
- Mens staat centraal en beslist zelf
- Reactie tegen behaviorisme en
dieptepsychologie
- “psychologie vd 3de weg”
behaviorisme - Mens onder controle vd omgeving
- Mens is weinig meer dan lab rat
dieptepsychologie - EU
- Mens onder controle v zijn onbewuste
- Mens stelt abnormaal, neurotisch
gedrag
derde weg 1) Behaviorisme
2) Dieptepsychologie
3) Humanistische psychologie
cognitieve psychologie - Mens is een informatieverwerker met
een input en output
- Wijze waarop wij info verwerken,
bepaalt ons gedrag
(Goede verwerkingsstrategieën
psychische gezondheid, slechte
psychische stoornissen)
- Black box white box
(via objectieve onderzoeksmethoden)
input Prikkels
output gedrag
psychotherapie Moet zorgen dat we juist info verwerken
Gelukkig zijn - Alles in je leven klopt
, - Geen zorgen
- ≠ tevreden zijn
Hoofdstuk 3: waarneming, constructie ve aangepast wereldbeeld
stimulatie Registreren vd prikkel
transductie Omzetting in zenuwimpuls
sensatie Gewaarwording vd prikkel
perceptie Waarneming (interpretatie)
gewaarwording - Prikkel wordt geregistreerd
- Je weet nog niet wat je ziet, ruikt, voelt,
…
waarneming - Interpretatie
- Verlangen, verwachtingen
- Actief proces: binnenkomende info zelf
verwerken
verbindingsprobleem We weten niet hoe alles stukjes info 1 geheel
vormen
3 psychologische activiteiten 1) Selecteren
2) Structureren
3) Interpreteren
(niet noodzakelijk chronologisch)
exteroceptieve zintuigen - 5 klassieke zintuigen vd mens: zicht,
gehoor, reuk, smaak, tast
- Ontvangen info v buitenaf
interoceptieve zintuigen - Ontvangen info v binnenin het lichaam
- Inwendige sensibiliteit (honger)
proprioceptieve zintuigen - Lichten ons vooral in omtrent de positie
vh lichaam
- Bewegingszin en evenwichtszin
afstandszintuigen Zicht, gehoor en reuk
Nabijheidszintuigen - Tast en smaak
- Voor het gebruik hiervan moeten we in
onmiddellijk contact staan met het
object
adequate prikkel Juiste prikkel voor juiste zintuig
absolute drempel - Minimumintensiteit die nodig is oom
een prikkel te kunnen waarnemen
- Twijfelmomentje
- Afhankelijk v lft en aandacht
leeftijd Hoe hoger de leeftijd, hoe hoger de absolute
drempel
aandacht Hoe hoger de aandacht, hoe lager de absolute
drempel
pijngrens - Pijn > prikkel
- Geen gehoorschade, gebeurd eerder
differentiële drempel - Minimumverschil tssn 2 prikkels dat kan
worden waargenomen (juist
waarneembaar verschil)
- Afhankelijk v aandacht en
beginintensiteit