Samenvatting
Samenvatting Endocrinologie van Pathofysiologie IV (J000499A)
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting hoofdstuk Endocrinologie van Patho IV gegeven door Prof. Lies Lahousse. Geslaagd in 1e zit.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
EndocrinologieAlgemeen
Endocriene regeling lichaam
Zenuwstelsel + endocriene systemen = regeling van lichaamsfuncties
noradrenaline: neurotransmitter door sympathische post-ganglionaire neuronen (OS) + hormoon in bijnier
Zenuwstelsel Endocriene systemen
Molecule Neurotransmitters in respons op zenuwimpuls Hormonen vrijgesteld door endocriene
klieren
Plaats van effect Lokaal thv post-synaptisch membraan Veraf via bloedbaan thv doelorganen
Doelcellen Spieren, klieren, andere zenuwcellen Specifieke cellen/organen
Start effect Snel (1/1000sec) Traag (sec – uren – dagen)
Duur effect Kort (msec) Langer (sec – dagen)
Exocrien, endocrien, paracrien, autocrien
Exocrien: secretie van producten via specifieke kanalen in lichaamsholte, lumen, buitenoppervlak
Endocrien: secretie hormonen in interstitieel vocht rondom kiercellen diffusie in capillairen algemene
bloedcirculatie
- Paracrien: effect lokaal op naburige cellen
bv. histamine door mastcellen pariëtale cellen HCl secretie ↑
NO door endotheel gladde spiercellen vasodilatatie
- Autocrien: effect op dezelfde cel waaruit gesecreteerd
bv. interleukines
Werking hormonen
Hormoon receptoren in/op doelcellen/doelorganen hormonale respons
- Vetoplosbare hormonen: steroïde hormonen (afgeleiden van cholesterol), schildklierhormonen, in bloed
gebonden aan transporteiwitten, enkel vrije fractie (0,1-10%) kan diffunderen door plasmamembraan
- Wateroplosbare hormonen: hypothalame en hypofysaire hormonen, spijsverteringshormonen, circuleren
vrij in bloed, interactie met receptoren op plasmamembraan van doelcellen boodschappermolecule
Effecten: synthese, verandering permeabiliteit, invloed transport, snelheidsveranderingen, contracties spiercellen
Respons afh van concentratie hormoon, aantal receptoren, aanwezigheid andere hormonen
Permissief effect: 2+ andere hormonen nodig voor effect
Synergistische effect: effect 2 hormonen samen > effect elk apart
Antagonistisch effect: 2 hormonen met tegengestelde/omgekeerd effect
Hypothalamus-hypofysesysteem
Grote regelcentrum van hormoonhuishouding organisme
Ligging: aan basis van hersenen hypothalamus en hypofyse met hormoonproductie voor doelorganen
Via capillair netwerk in bloedcirculatie
Vrijstelling geregeld vanuit zenuwstelsel door chemische veranderingen in bloed/hormoonconcentratie
vanuit doelorganen via principe van negatieve terugkoppeling
Stimulatie door hormonen thv doelorganen verminderde hormoonvrijstelling thv hypothalamus en
hypofyse
1
, Hypothalamus
Regelcentrum in zenuwstelsel en endocriene klier voor lichaamsfuncties (honger, dorst, lichaamstemp, slaap-
waakritme, opslag energiereserves…)
Betrekking tot essentiële processen (groei, ontwikkeling, metabolisme, homeostase)
Via zenuwimpulsen naar hersenstam, via vrijstelling hormonen richting hypofyse
Via uitlopers thv posterieure hypofyse gesecreteerd met direct effect:
- Antidiuretisch hormoon (ADH): waterhuishouding
- Oxytocine: contratie uterus, ejectie moedermelk
Releasing factoren: hormonen met invloed productie hormonen in anterieure hypofyse
- Thyrotropine-releasing hormoon (TRH): productie thyroïdstimulerend hormoon (TSH)
- Groeihormoon-releasing hormoon (GHRH): productie groeihormoon of somatotropine (GH)
- Groeihormoon-inhiberend hormoon (GHIH)/somatostatine: remt productie groeihormoon
- Corticotropine-releasing hormoon (CRH): productie corticotropine/adrenocorticotroop hormoon (ACTH),
melanocytstimulerend hormoon (MSH)
- Gonadotropine-releasing hormoon (GnRH): productie van luteïniserend hormoon (LH) en follikelstimulerend
hormoon (FSH)
- Prolactine-releasing hormoon (PRH): productie prolactine (PRL)
Hypofyse
Endocriene klier aan onderzijde hersenen verdeeld in:
- Adenohypofyse: anterieure hypofyse/voorkwab
- Neurohypofyse: posterieure hypofyse/achterkwab
- Pars intermedia: tussenkwab, onderdeel van adenohypofyse vanaf foetale ontwikkeling
- Hypofysesteel met zenuwvezels en bloedvaten voor verbinding tussen hypofyse en hersenen
(hypothalamus)
Adenohypofyse
Secretie oiv stimulerend releasing hormoon en onderdrukkende inhiberende hormonen uit hypothalamus
Hypothalame hormonen in adenohypofyse via portaal systeem (lever)
5 celtypes voor 7 diverse hormonen:
- Thyroïdstimulerend hormoon (TSH): productie in thyreotrope cellen oiv TRH, thv schildklier toename
schildklierhormoon productie gestegen bloedspiegel aan schildklierhormoon (via negatieve feedback)
vermindering TSH-vrijstelling: direct thv hypofyse, indirect door inhibitie TRH-vrijstelling thv hypothalamus
- Groeihormoon (GH): productie in somatotrope cellen van adenohypofyse na stimuli van GHRH, gorei en
ontwikkeling sinds geboorte tem puberteit, stabilisatie spier/botweefselverhouding, stimulatie metabolisme,
vorming en secretie kleine hormonen (insulin-like growth factors (IGFs) in lever, spieren, skelet groei en
vermenigvuldiging ), onderdrukt GHIH, balans GHRH en GHIH geregeld door bloed-glucosespiegel,
bevordering secretie GH via hypoglycemie, vermindering vrije vetzuren, toename aminozuren bloed,
toename activiteit sympathisch zenuwstelsel
- Adrenocorticotroop hormoon (ACTH): productie in corticotrope cellen na vrijstelling van CRH door
hypothalamus, ACTH thv bijnierschors vorming en vrijstelling cortisol, glucocorticoïden, androgenen
(mannelijke geslachtshormonen) ACTH vrijstelling inhiberen via negatieve feedback, ACTH voor stress
(fysiek en psychologisch)
- Melanocytstimulerend hormoon (MSH): productie in corticotrope cellen oiv CRH, pigementatie huid en
slijmvliezen, hyperpigmentatie bij aandoening bijnierschors (door verwantschap met ATCH rn MSH)
- Luteïniserend hormoon (LH) en follikelstimulerend hormoon (FSH): productie in gonadotrope cellen tegen
GnRH vanuit hypothalamus
LH: eisprong, ontstaan corpus luteum, productie progesteron, bij mannen productie testoteron
FSH: groei eicelfollikels, oestrogeenvrijstelling uit follikels, bij man spermatogeonese
secretie GnRH, LH, FSH via negatieve feedback geregd door inhibine, testosteron, oestrogeen
- Prolactine (PRL): productie in mammotrope cellen toename borstklierweefsel tijdens zwangerschap,
productie moedermelk (vorming na stimulatie (priming) van borstklierweefsel door oestrogeen,
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Farmaa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78998 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen