Samenvatting
Samenvatting recht en onderneming
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van alle notities + lesmateriaal
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 79 pagina's
Voorbeeld 4 van de 79 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding tot het recht - Volume IDeel 1: Inleiding
Hoofdstuk 1: Wat is recht?
Recht is het geheel van rechtsregels en hebben 3 kenmerken:
- Recht wil ordenen (dit mag je doen en dat niet)
- Recht moet afdwingbaar zijn (bestraffen)
- Regels wijzigen constant of zelfs afschaffing (recht evolueert constant door veranderingen in
de maatschappij)
In het recht maakt men onderscheid tussen objectief en subjectief recht.
= het objectief recht is het recht zoals het bestaat (geheel van rechtsregels)
= het subjectief recht zijn de rechten die u ontleent van het objectief recht (concretisering of
individualisering)
Hoofdstuk 2: Indeling van het nationaal recht
Nationaal recht (rechtsregels gemaakt door federaal parlement of Vlaams parlement)
Het onderscheid privaat-publiek recht
Privaat recht: regelt de verhouding tussen burgers onderling
Publiek recht: regelen de relaties tussen burger en de overheid of tussen overheden onderling.
Privaat recht
Burgerlijk recht: fundamentele regels voor iedere burger (onderling)
- Familie en gezin
o Geboorte (rechten en verplichtingen)
o Wie je vader en moeder is
- Erfrecht
o Levenseinde, schenkingen, …
- Huwelijkscontracten
o Wat moet je doen om te huwen en scheiden
- Aansprakelijkheid
o 18 jaar → handels bekwaam
- Frequente contracten
o Wanneer geldige overeenkomst, bewijs, …
- Burgerlijk wetboek + afzonderlijke wetten
o Nieuw burgerlijk wetboek: trapsgewijs aangevuld!
Ondernemingsrecht: recht van ondernemingen (nood aan soepeler recht)
- Wie onderneming
- Technieken om onderneming te ontplooien
- Regels distributiecontracten
- Vennootschapsrecht, een techniek om handel te drijven
- Einde onderneming
- Wetboek economisch recht (WER) + afzonderlijke wetten
,Privaatrechtelijk procesrecht (gerechtelijk recht): regels om recht af te dwingen (bestraffen) →
voorziet gerechtelijke organisatie, land ingedeeld in arrondissement met verschillende rechtbanken.
- Verloop van procedures (Bv.: buurman die iets beschadigt)
- Gerechtelijk wetboek + afzonderlijke wetten
Publiek recht
Grondwettelijk recht: regelt de fundamentele inrichting van de staat
- Staatsstructuur: federaal land met federale overheid met gemeenschappen, gewesten,
provincies en gemeenten.
- Basisprincipes voor maatschappij: fundamentele zaken zoals beginsel scheiding der machten
(Bv.: parlement mag niet beslissen over de toepassing van de wetten die ze gevormd
hebben)
- Rechten en vrijheden: recht om te verenigen (scouts, …) ook vrijheid tot meningsuiting (Bv.:
racistische uitspraken zijn wel verboden).
Bestuursrecht: regelt de inrichting en de werking van de uitvoerende macht (regering).
- Statuut ambtenaren
- Werking ministeries, gemeentes en provincies
- Onteigening
- Stedenbouw en ruimtelijke ordening
Fiscaal recht: regelt de staatsinkomsten
- Inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, BTW, registratierechten, …
Strafrecht: geheel van normen die tot het behoud van de openbare orde en de veiligheid worden
uitgevaardigd
- Bepaalt de misdrijven en de straffen (misdrijven zoals diefstal, drugshandel, euthanasie
zonder juist proces, …)
- Strafwetboek + bijzondere wetten
Strafprocesrecht: stelt de dader tegenover de gemeenschap, vertegenwoordigd door het Openbaar
Ministerie.
- Wetboek van Strafvordering
Het onderscheid + relativering
Relevantie van het onderscheid
Aanvullend of suppletief recht (privaat recht): je kan er van afwijken
- Bv.: huwelijksvermogensstelsel, zonder aanpassing geldt het contract “gemeenschap van
aanwinsten”. Er kan ook gekozen worden voor “algemene of uitgebreide gemeenschap”.
- Bv.: koop-verkoopregels, zonder aanpassing regels van het wetboek, maar je moet ze niet
volgen.
Dwingend recht of van openbare orde (publiek recht): je kan er niet van afwijken
- Bv.: vrijheid van echtgenoten om beroep te kiezen
- Bv.: strafrecht, faillissement, …
,Relativiteit
Onderscheid tussen publiek- en privaatrecht is echter relatief (grenzen zijn onduidelijk). Dit wordt
nog versterkt door de actieve rol van de overheid en door de meervoudige lagen in het recht.
Het economisch recht
Het ondernemingsrecht is onderdeel van het economisch recht (ruimer). Gekenmerkt door
overheidsinterventie: prijscontrole, mededingingsrecht, vestigingsrecht, veiligheidsnormen, … →
eerder publiek recht
Het sociaal recht
Ook moeilijk te plaatsen. Het sociaal recht bestaat uit 3 delen:
- Het individueel arbeidsrecht: verhouding individuele werknemers met de werkgever
o Arbeidscontracten → privaatrecht
- Het collectief arbeidsrecht: verhouding tussen de werknemers als groep en de werkgever of
de werkgeversorganisaties
o Collectieve arbeidsovereenkomsten → privaatrecht
- Het socialezekerheidsrecht: verhouding tussen de verzekerden en de instellingen van de
sociale zekerheid.
o Verplicht verzekeringscontract → publiekrecht
Overlapping in concrete praktische problemen
De praktijk laat zich niet altijd indelen
Het onderscheid is voor de indeling juridische specialiteiten belangrijk, maar voor de praktijk is het
minder belangrijk. Men kan in de praktijk de problemen niet in stukjes knippen.
Werking van een familievennootschap (meerdere aspecten, gebieden recht)
- Vennootschapsrecht: welke vennootschap en welke bestuursorganen?
- Fiscaal recht: hoe worden de inkomsten belast?
- Sociaal recht: wat zijn de gevolgen voor de jobs en de lonen van de werknemers?
- Erfrecht: hoe zit het met de aandelen na overlijden van de stichter-familievader?
- Zakenrecht: belangrijk voor financiële waardering van activa en voor kredieten
- Verbintenissen: overeenkomsten met leveranciers en klanten
Het Europese recht maakt het onderscheid niet
Ook het Europees recht relativeert niet en heel wat nationale wetgeving vindt oorsprong in het
Europees recht. De rechtstakken in de verschillende lidstaten loopt niet altijd gelijk dus weinig belang
aan de formele indeling en focust meer op de reële situaties.
Een onderneming in de Europees regelgeving kan zowel een privaatrechtelijke onderneming als een
overheidsbedrijf zijn.
Privaatrechtelijke technieken
Overheid heeft belang om de vrije markt zo weinig mogelijk te verstoren. Hierom maakt het gebruik
van privaatrechtelijke technieken (afstand van machtspositie om zoals particulieren contracten af te
sluiten):
- Minder onteigenen (publiek recht), maar meer onderhands kopen van particulieren (privaat
recht)
, - Geen overheidsonderneming oprichten (publiek recht), maar aandelen aankopen,
minimumrichtlijnen geven, subsidiëren (privaat recht)
- Geen ambtenaren aanstellen (vastbenoemd – ambtenarenapparaat → publiek recht), maar
contractuele werknemers in dienst nemen (privaat recht)
Hoofdstuk 3: Het internationaal recht
Vroeger was het recht vooral nationaal, maar door internationalisering en globalisering van de
economie is er meer internationaal recht, vooral in kader van de Europese Unie.
Het internationaal privaatrecht (IPR)
IPR geeft aan welk nationaal recht van toepassing is op juridische situaties met een buitenlands
element. Wetboek internationaal privaatrecht.
- Bv.: ongeluk buitenland, regelen met verzekering of politiebekeuring → verwijzings- of
conflictregels duiden het toepasbaar recht aan
- Bv.: polygamie, voor Belgen verboden, maar het nationaal recht van inwoners in België kan
dat wel toelaten
Er zijn grenzen aan verbonden. De regels mogen niet strijdig zijn met de Belgische internationale
openbare orde, het verschilt van land tot land. In de Europese Unie is er een eenheid, maar landen
met ongelijke rechtsgevolgen noemen we “hinkende” rechtsrelaties
Internationaal publiek recht of volkerenrecht
Regelt de relatie tussen landen, maar ook betrekking tussen internationale organisaties via
internationale verdragen. Verschil in doel:
- Publiekrechtelijke aangelegenheden (defensie, uitleveringsverdragen, …)
- Privaatrechtelijke aangelegenheden (IPR-regeling, handelsverdragen, …)
De verdragen komen tot stand via 3 stappen:
- Ondertekening door afgezanten of diplomaten
- Parlement (wetgevende macht) moet instemming geven
- Ratificering door regering
Het Europees recht
Uniek aan het Europees recht is het feit dat de nationale bevoegdheden overgedragen worden aan
supranationale instellingen, die zelf rechtsregels creëren naast de oorspronkelijke verdragen. Dit is
ook de reden waarom UK eruit gestapt is, ze zijn altijd vervelend geweest. De laatste jaren wouden
ze deze bevoegdheden terug.
Het Europees recht wordt gekenmerkt door
- De primauteit of de voorrang van het Europees recht: bij conflict tussen nationale wetgeving
en Europese wetgeving, heeft het Europese recht voorrang
- De rechtstreekse werking: het Europees recht creëert rechtstreeks rechten en plichten voor
de burgers. Dit maakt dat iedere burger onmiddellijk zich kan beroepen op regels van
Europees recht, zelfs tegen de nationale instanties.
Deel II: Publiek recht
Hoofdstuk 1: Grondprincipes van de staatsorde
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BaribalHardi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73216 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
