Operationele aspecten van
maritiem vervoer
Introductie
Shipping is one of the major catalysts of economic development/shipping is a cheap source of
transport which can open up wider markets to specialisation, offering shipment of even the most
everyday products at prices far below those that can be achieved by any other means. ADAM SMITH
Maritiem transport
- Een machtige en gediversifieerde industrie met internationale dimensies
o Kapitaal intensieve investeringen
o 85% van de internationale handel wordt maritiem vervoerd (2/3 waarde!)
o Snelle technologische evolutie (grootte/specialisatie)
- Is het vervoer en verkeer van goederen, mensen en dieren over water
- Is onder te verdelen in de koopvaardij en de marine.
- Vrachtprijzen tijdens COVID enorm gestegen
o Per TEU 6000-7000 euro
o Opletten: in US FEU ipv TEU
Journalisten maken vaak de fout
Definitie van een zeeschip
Burgerlijk wetboek: "Alle zaken, geen luchtvaartuig zijnde, die blijkens hun (menselijke) constructie
bestemd zijn om te drijven en drijven OF hebben gedreven
Bad eenden zijn hier dan ook schepen
Zeewet (Wetb. v. Koophandel): “Zeeschepen zijn vaartuigen van ten minste 25 ton (Moorson),
gewoonlijk gebruikt of bestemd tot het vervoer van personen of zaken, tot vissen, slepen of tot elke
andere winstgevende verrichting van scheepvaart op zeewateren (volle zee)” (art. 1, BII W. Kh.)
Belgische Staatsblad (26/10/1982): “een vaartuig dat gewoonlijk op zee personen of zaken vervoert,
sleepverrichtingen, baggerwerken of enige andere winstgevende verrichting van scheepvaart
uitvoert, of daartoe bestemd is”.
Classificatiemaatschappijen: “… wanneer deze niet kleiner is dan 40 meter, in staat is een trans‐
Atlantische reis te volbrengen, en in principe voorzien is van een bak en een voortstuwingsinstallatie
welke een snelheid van tenminste 7 knopen kan verzekeren bij kalm weer.
Technische eisen
- Voldoende drijfvermogen: moet zowel ledig als geladen blijven drijven
- Maximale wendbaarheid en bestuurbaarheid om zonder veel moeite van koers te
veranderen
- Voldoende stabiliteit om het kapseizen te beletten
- Voldoende voortstuwingsvermogen om een zekere snelheid te kunnen halen
- Voldoende sterk om te weerstaan aan de buigingskrachten
- Voldoende laadruimte om de exploitatie te optimaliseren
- Zeewaardigheid verzekert (voldoen aan alle voorschriften inzake veiligheid)
1
,Nieuw scheepvaartwetboek en definities
Sinds 2019 nieuw scheepvaartwetboek (14 jaar aan gewerkt)
Algemene bepalingen
Schepen
- Elk tuig, met of zonder eigen beweegkracht, met of zonder waterverplaatsing, dat drijft of
heeft gedreven en dat wordt gebruikt of geschikt is om te worden gebruikt als middel van
verkeer te water, met inbegrip van luchtkussenvaartuigen doch met uitsluiting van vaste
tuigen, watervliegtuigen en amfibievoertuigen;
Luchtkussenvaartuigen
- Elk schip dat wordt gebruikt of geschikt is om te worden gebruikt als middel van verkeer te
water met behulp van een luchtkussen dat in stand wordt gehouden tussen het toestel en
het oppervlak van het water of de aarde;
Vast tuig
- Elk tuig dat zijn geschiktheid als middel van verkeer te water heeft verloren doordat het
blijvend met het land of de bodem is verbonden;
Watervliegtuig
- Elk tuig dat in de dampkring kan worden gehouden ten gevolge van krachten die de lucht
erop uitoefent en slechts gebruikt wordt of geschikt is om te worden gebruikt als middel van
verkeer te water in verband met het opstijgen, landen, taxiën of stationeren, met
uitzondering van luchtkussenvaartuigen;
Amfibievoertuig
- Elk tuig dat gebruikt wordt of geschikt is om te worden gebruikt als middel van verkeer te
water en ook deelneemt of geschikt is om deel te nemen aan het wegverkeer;
Zeeschip
- Elk schip dat beschikt of dient te beschikken over een certificaat van registratie, een
veiligheidscertificaat of enige andere officiële akte waaruit blijkt dat het schip geschikt is om
te worden gebruikt op de zeewateren, alsook elk schip dat blijkens zijn constructie bestemd
is om op de zeewateren te worden gebruikt, met uitzondering van binnenschepen; de
inschrijving van het schip in een register van zeeschepen geldt als een vermoeden dat het
schip een zeeschip is;
Elke schip ook geboorteregistratie (teboekstelling) voor zakelijke rechten
Bv. Containerschip kost 130 miljoen euro
2
,Scheepsbestanddeel
- Al hetgeen onderdeel van een schip uitmaakt, in het bijzonder :
a) de romp, de opbouw, de masten, het roer en de overige stuurinrichting;
b) de bijzaken die zodanig met een schip worden verbonden dat zij daarvan niet kunnen
worden afgescheiden zonder dat aan hen of aan het schip beschadiging van betekenis
wordt toegebracht;
c) de blijvend ingebouwde voortbewegingswerktuigen, ladingbehandelingstuigen en ‐
inrichtingen en andere werktuigen;
Opbouw schip is door onderdelen aan elkaar te klikken (aankoop in reeksen)
Bv. Maersk helft eigendom en andere charter
Scheepstoebehoren (belangrijk voor doorverkoop)
- De zich aan boord bevindende, voor het normale gebruik van het schip nodige of nuttige
verbruiksgoederen, alsook de zaken, met uitsluiting van scheepsbestanddelen, die aan
boord zijn gebracht om het schip duurzaam te dienen, in het bijzonder wanneer : a) hun
aanwezigheid aan boord is opgelegd door of krachtens de wet; of b) zij door hun vorm als
zodanig zijn te herkennen; of c) zij nodig of nuttig zijn voor het normale gebruik van het
schip;
Juridische natuur van het zeeschip
Tuig
- Een constructie d.w.z. een geordend geheel
- Een verzameling van stukken met het oog op het construeren van een geordend geheel
Het statuut van een zeeschip moment het op stapel wordt gezet (stutpalen)
Vlottend niet vlottend = wrak blijvende wijze vastgemeerd = woonschuiten
- ongeacht voortstuwingswijze
Zijn zeeschepen roerende goederen?
Roerende zaak
- Principe: bezit = vermoeden van eigendomstitel (geen hypotheek mogelijk)
- Uitzondering: zeeschip
o Bezit geldt niet als eigendomstitel
o Een zeeschip kan gehypothekeerd worden
zeeschip toch als ‘roerend’ beschouwd
- Art. 2.2.4.4: zeeschepen zijn roerende goederen.
o Zij worden alleen onroerend door incorporatie wanneer zij daardoor een vast tuig
worden.
o Zij worden niet onroerend door bestemming.
- Belang?
o Berging
o Slepen van een wrak
3
, Zeegevaren - “het avontuur van de zee” - zgn. Acts of God
- Vroeger was het een avontuur en risico dat je goederen toekwamen. In de jaren 1800 en de
eerste trafieken van UK-naar koloniën, dan zonken er per dag 6 schepen dus in die context
spreekt men van een zee avontuur en wil van God dat je aankwam. Dit was van belang voor
de verzekeringen.
Bestanddelen van het zeeschip
Zeil en treil
- Anker, kettingen, machines, radioapparatuur
o NIET brandstof, zoet water
indien het schip verkocht wordt, het zeil en treil ook zal worden mee verkocht.
Takelage
- Scheepswant of zeilen, mast, touwen, kabels,…
Andere toebehoren
Omvatten de zaken die niet in het schip geïncorporeerd zijn noodzakelijk maar niet essentieel voor
de vaart van het schip
- vb. de sloepen, aangebrachte verbeteringen aan het schip e.d.
Vracht
Het bruto bedrag dat op het ogenblik van het beslag nog is verschuldigd aan de vervrachter op grond
van de charterparty.
Het huurgeld (ook scheepstoebehoren)
Niet gelijk aan cargo!
Individualisatie van het zeeschip
Juridische individualisatie
- Via de teboekstelling (registreren met een uniek identificatienummer
Vestiging van de zakelijke rechten,
Om de tegenstelbaarheid mogelijk te maken en
Ook om de tenuitvoerlegging van de zakelijke rechten te verzekeren.
4