,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: sociaal werk definiëren............................................................................................................. 4
1. Huidige definitie...............................................................................................................................................4
1.1 De definitie ontleden......................................................................................................................................4
1.1.1 Een praktijkgebaseerd beroep................................................................................................................4
1.1.2 Een academische discipline....................................................................................................................4
1.1.3 Sociale verandering en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen
bevordert.........................................................................................................................................................5
1.1.4 Principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect
voor diversiteit.................................................................................................................................................6
1.1.5 Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale wetenschappen, menswetenschappen en
inheemse en lokale vormen van kennis..........................................................................................................7
2. Kritiek(en) op de definitie.................................................................................................................................7
3. 5 krachtlijnen van hedendaags sterk sociaal werk..........................................................................................8
Hoofdstuk 2: de maatschappelijke context van het sociaal werk: focus op de welvaartsstaat.........................9
1. Ontleding van het begrip welvaartsstaat van vroeger tot nu..........................................................................9
1.1 Wat is de welvaartstaat?...............................................................................................................................9
1.2 Eigenlijke geboorte: het sociaal pact (1918-1989).........................................................................................9
1.3 Context voor SW wordt dus meer en meer die van SW in/& de verzorgingsstaat........................................9
1.4 Wat is sociale zekerheid?...............................................................................................................................9
1.4.1 Schema + afkortingen...........................................................................................................................10
1.5 Hoe werkt de welvaartstaat?.......................................................................................................................10
1.6 Functie van de welvaartstaat.......................................................................................................................12
2. De actieve welvaartsstaat..............................................................................................................................12
2.1 Activering.....................................................................................................................................................12
2.2 Het sociale investeringsparadigma: van vangnet naar trampoline.............................................................13
2.3 Inbedding in EU............................................................................................................................................14
2.4 Voor wie? Selecties versus universeel..........................................................................................................14
3. De welvaartsstaat en uitdagingen voor sociaal werk....................................................................................15
3.1 Armoede en sociale uitsluiting.....................................................................................................................15
3.1.1 Nieuwe definitie armoede en sociale uitsluiting:.................................................................................15
3.1.2 Inkomensarmoede: Relatieve armoederisico.......................................................................................15
3.2 Ongelijkheid in onderwijs en huisvesting.....................................................................................................16
3.2.1 Huisvesting............................................................................................................................................16
3.2.2 Onderwijs..............................................................................................................................................16
3.3 Toegankelijkheid van hulp en dienstverlening.............................................................................................17
3.3.1 Vraagzijde.............................................................................................................................................17
3.3.2 Aanbodzijde..........................................................................................................................................17
3.4 Gezondheid...................................................................................................................................................18
Hoofdstuk 3: Een geschiedenis van sociaal werk...........................................................................................18
Evolutie van het (Vlaamse) Sociaal Werk in drie héél grote lijnen (Verzelen, 2005).........................................18
1. Tijdperk van revoluties 1750-1850................................................................................................................19
2
Inleiding sociaal werk
Mannaerts Ines
, 1.1 Industriële Revolutie.....................................................................................................................................19
1.2 Franse Revolutie...........................................................................................................................................19
1.3 Verlichte & Romantische revolutie:..............................................................................................................19
2. Sociaal werk in de revolutionaire 20ste eeuw..................................................................................................19
2.1 De sociale kwestie........................................................................................................................................19
2.2 Reactie van onderop: arbeiders, vrouwen en Vlamingen verenigen zich....................................................20
2.1.1 De Arbeidersbeweging..............................................................................................................................20
2.1.2 De vrouwenbeweging...............................................................................................................................20
2.1.2.1 Vrouwen en het ontstaan van het beroep van sociaal werker..............................................................20
2.1.3 Schematisch...............................................................................................................................................20
2.3 Enkele founding mothers van het sociaal werk...........................................................................................21
2.4 Naar een Vlaams sociaal-cultureel werk: het Willemsfonds........................................................................21
2.5 De opkomst van de verzorgingsstaat (eind 19de eeuw) van een ‘nachtwakersstaat’ naar een
‘verzorgingsstaat’ (1850-1918)..........................................................................................................................22
3. Sociaal werk in de democratische 20ste eeuw.................................................................................................23
3.1 Sociaal werk in de welvaartsstaat...........................................................................................................23
3.2 Het interbellum 1918-1989.....................................................................................................................24
3.3 Naoorlogse groei en bloei........................................................................................................................26
3.4 Groei en bloei-jaren van het sociaal werk tijdens de ‘Golden Sixties’..........................................................26
3.5 De crisisjaren van de welvaartsstaat 1918-1989.....................................................................................27
3.6 De nieuwe sociale kwestie(s) en de actieve welvaartsstaat (1989-nu)...................................................27
3.7 Back to basics: naar een nuchter sociaal werk........................................................................................28
4. Sociaal werk in de onzekere 21e eeuw.....................................................................................................28
4.1 Waar naartoe?.............................................................................................................................................28
4.2 ‘De nieuwe sociale kwestie’(s) van de postindustriële samenleving............................................................28
4.3 De actieve welvaartsstaat............................................................................................................................29
4.4 Samen-leven in superdiversiteit...................................................................................................................29
4.5 Neoliberaal sociaal werk: vermarkting, vermaatschappelijking en new public management....................30
4.6 Een toekomst van sociaal werk?..................................................................................................................30
H4: transnationaal sociaal werk: perspectieven & uitdagingen.....................................................................31
1. Sociaal werk: verankerd in een transnationale realiteit................................................................................31
1.2 Globalisering als multidimensionaal concept..........................................................................................31
2. Wegwijs in een kluwen aan concepten..........................................................................................................32
2.1 6 perspectieven op de de internationale dimensie van sociaal werk (Hans van Ewijk).........................32
3. Kritieken op de term ‘ internationaal sociaal werk’.......................................................................................33
3.1 Term aanpassen in 2 stappen..................................................................................................................33
4. Integrale benadering van sociaalwerkpraktijken...........................................................................................34
4.1 Model voor integrale benadering van sw-praktijken (Pawar & Cox)......................................................34
3
Inleiding sociaal werk
Mannaerts Ines
, Hoofdstuk 1: sociaal werk definiëren
1. Huidige definitie
IFSW (International Federation of Social Workers) en IASSW (International Association of Schools of
Social Work) 2014:
Sociaal werk is een praktijkgebaseerd beroep en een academische discipline die sociale verandering
en ontwikkeling, sociale cohesie, empowerment en bevrijding van mensen bevordert. Principes
van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten, collectieve verantwoordelijkheid en respect voor
diversiteit staan centraal in het sociaal werk. Onderbouwd door sociaalwerktheorieën, sociale
wetenschappen, menswetenschappen en inheemse en lokale vormen van kennis, engageert sociaal
werk mensen en structuren om levensuitdagingen en problemen aan te pakken en welzijn te
bevorderen.
1.1 De definitie ontleden
1.1.1 Een praktijkgebaseerd beroep
Waarom praktijkgebaseerd beroep en geen praktijkgebaseerde professie?
- De term professie wordt gebruikt bij hoge statusberoepen zoals artsen en advocaten.
Is sociaal werk een professie of gewoon een beroep? (Flexner 1915)
• De ‘kenmerkenbenadering’:
- Geen exclusief kennisdomein (diffuse kennisbasis)
- Doelen in sociaal werk zijn niet altijd helder
- Sociaalwerkvels is te uitgebreid om af te bakenen
Deze kenmerken zijn belangrijk om het een professie te kunnen benoemen
Een semiprofessie?
- Dit zijn beroepen die zich voortdurend opnieuw professioneel moeten heruitvinden (Etzioni)
- Wel een aantal professiekenmerken (o.a. Intellectueel werk met een praktische en
altruïstische finaliteit)
1.1.2 Een academische discipline
- Belang van theoretische en wetenschappelijke kaders
- In VS, UK al langer een academische discipline, in Vlaanderen steeds keuze voor
praktijkgerichtheid & directe inzetbaarheid op het terrein
- Sinds 2004 wel academische bovenbouw (3 masters) bovenop de 11 hogescholen/
bacheloropleidingen SW
Op internationaal vlak groeit het academisch sociaal werk
- ESWRA -> Europeaan social work research association
- 33 verschillende landen
- Jaarlijkse conferentie
- Uitbouw van eigen onderzoeksveld het sociaalwerkonderzoek en kennisbasis wordt
uitgebreid.
4
Inleiding sociaal werk
Mannaerts Ines
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daphnedelaet12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.