MODULE 4 – VRIJHEID EN GELIJKHEID
1 INLEIDING
Gelijkheid en vrijheid
Twee centrale waarden van onze democratie binnen het onderwijs
2 GELIJKHEID
2.1 GELIJKHEID IN VIJF VRAGEN
Gelijkheid verantwoorden:
Efficiëntie-logica
= geen talenten verspillen
Sociale cohesie
= grote ongelijkheden kunnen de samenleving ontwrichten
Gelijkheid is op zich relevant als een streven naar rechtvaardigheid en eerlijkheid
Betekenis gelijkheid in het onderwijs verduidelijk door vijf vragen over gelijkheid
(1) WAT wat willen we gelijk verdelen?
(2) WIE tussen wie willen we gelijkheid realiseren?
(3) WANNEER moeten leerlingen gelijk starten of gelijk eindigen in het onderwijs?
(4) WAAROM waarom is er ongelijkheid in het onderwijs?
(5) HOE maatregelen om gelijkheid te realiseren?
2.2 DE WIE- EN WAT-VRAAG: EEN OVERZICHT VAN (ON)GELIJKHEID
Als we onderwijs voorstellen als een systeemmodel, kan (on)gelijkheid gaan over alle vier de
componenten:
CONTEXT INPUT PROCES OUTPUT
Maatschappelijke Verschillende Ongelijke Verschillende
context en financiële middelen behandelingen van uitkomsten die gelijk
samenleving kennen die scholen krijgen verschillende of ongelijk verdeeld
ongelijkheden leerlingen zijn
Uitkomsten op KT Uitkomsten op LT
leerprestaties = academic overgang naar arbeidsmarkt
achievement
Uitkomsten op MT
behaalde onderwijsniveau = attainment,
zittenblijven, schooluitval
In effectiviteitsonderzoek aandacht naar ongelijkheden in leerprestaties
aandacht naar korte termijn (leerprestaties) omdat deze de latere effecten goed
voorspellen (de basis zijn van latere andere uitkomsten)
1
, WIE-VRAAG
heeft betrekking op verschillende groepen in de samenleving:
onderwijsuitkomsten zijn niet gelijk verdeeld over verschillende sociale groepen
Vooral groepen die verschillen op vlak van:
Etniciteit
Sociaaleconomische status (SES)
Geslacht
Taalachtergrond
…
gedeeltelijke overlap tussen groepen (bv. hoge SES Autochtoon en Ned. )
Maar ook veel verschillende en unieke combinaties
PISA (2018): duidelijke link tussen verschillende groepen en leerprestatie
1) SES
o leerlingen uit rijke families hebben ongeveer 3 jaar voorsprong op de armste
groep
o 40% van het armste kwartiel liep al 1 jaar vertraging op (zittenblijven), rijkste
kwartiel 10%
2) leerlingen met migratiegeschiedenis:
o autochtoon beter op vlak van WISK. En leesvaardigheid
o autochtone leerlingen hebben ongeveer 1,5 jaar voorsprong op allochtone
leerlingen (met migratieachtergrond)
o nergens in de wereld is de kloof zo groot als in Vlaanderen
3) thuistaal
o Nederlandstalige leerlingen presteren beter dan leerlingen die thuis een
andere taal spreken (niet altijd zo)
Het spreken van de herkomsttaal met de moeder, al dan niet combineren
met het Nederlands, hangt positief samen met de leeruitkomsten
2.3 DE WANNEER-VRAAG: GELIJKE START OF GELIJKE UITKOMST?
Vooral discussie over in welke fase van het onderwijs leerlingengroepen gelijk moeten zijn.
MERITOCRATIE
= afkomst bepalend werd geacht voor de sociale status die mensen konden verwerven
betrekking tot de input en het proces
Leerlingen moeten vooral met gelijke kansen beginnen (input) en gelijk behandeld
worden (proces)
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElsVDB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.