MODULE 7: VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN IN
ONDERWIJS
1. INLEIDING
Leerlingen verschillen van elkaar op verschillende vlakken, zoals:
Geslacht
Leeftijd
Thuissituatie,…
De diversiteit in leerlingen populatie neemt toe
Heeft te maken met twee maatschappelijke evoluties
(1) Toenemende migratie
(2) Evolutie in het aantal leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
De Vlaamse onderwijswetgeving definieert specifieke onderwijsbehoeften als onderwijsbehoeften
ten gevolge van langdurige en belangrijke participatieproblemen.
Deze zijn te wijten aan:
Eén of meerder functiebeperkingen op mentaal, psychisch, lichamelijk of zintuiglijk vlak
Beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten
Persoonlijke en externe factoren
Leraren komen vaak in een klas terecht met veel leer-en gedragsstoornissen en andere
beperkingen.
De grootste groep leerlingen met specifieke onderwijs behoeften bevinden zich in de BSO
Deze problemen zijn onder meer:
Dyslexie
ADHD
Dyscalculie
Er is een stijging in het aantal leerlingen dat buitenschoolse hulp krijgt zoals logopedie
Dit wijs op een toenemend aantal leerlingen dat nood heeft aan ondersteuning, zowel buiten of
binnen de schoolcontext.
HOE KOMT DIT? heeft te maken met een samenspel van factoren
(1) Beleidsmaatregelen zoals M-decreet
Beleidsmaatregelen hebben een directe invloed op het aantal zorgleerlingen in de reguliere
klas + leraren of scholen kunnen strengere normen hanteren van wat een ‘modale
leerlingen’ is, waardoor meer leerlingen een “label” krijgen.
M-DISCREET: maatregel voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
Geeft aan hoe scholen moeten omgaan met leerlingen die door een beperking de lessen
in een gewone school niet zomaar kunnen volgen
(2) Grotere bekommernis bij ouders of een verminderede draagkracht van de school
waardoor ze sneller een probleem signaleren en een diagnostische traject opzetten.
1
,2. HOE OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN?
Er zijn twee visies op het omgaan met verschillen tussen leerlingen
Child deficit-visie
Inclusievisie
2.1 VISIES OP OMGAAN MET VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN
Stelling: “elke leerling heeft recht op basis onderwijs”
wordt unaniem onderschreven
In de praktische consequenties daarvan bestaan er twee visies: child deficit- visie en inclusievisie
CHILD DEFICIT-VISIE Vertrekt vanuit een tekort bij de leerlingen
Visie stelt dat leerlingen met specifiek onderwijsbehoeften vanuit deze tekorten nood hebben aan
een gespecialiseerde begeleiding en aanpak op maat
Deze leerlingen worden gezien als ‘verschillend’ van hun klasgenoten
AANHANGERS VISIE: stellen dat leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften best doorverwezen
worden in een aparte, beschermde, aangepaste omgeving
voorbeeld: aparte scholen voor buitengewoon onderwijs
Buitengewoon onderwijs – heeft een ruime expertise in het ondersteunen en begeleiden van
leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften.
voorbeeld: een dove leerling krijgt les in gevarentaal, samen met andere dove en slechthorende.
Deze vorm vindt je ook terug in de reguliere schoolcontext:
veel leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften krijgen een andere behandeling dan hun
klasgenoten
vertrekt ook van een tekort of gebrek bij leerling
voorbeeld: leraar hanteert één aanpak voor de meeste kinderen zoals een leesoefening Frans na een
korte instructie en zo nodig een andere aanpak voor leerlingen met een probleem zoals individuele
ondersteuning bij de taak of het toegelaten gebruik van een woordenboek
DISCUSIE – deze visie ligt onder vuur omdat de nadruk ligt op problemen of tekorten van leerlingen
i.p.v. op de contextfactoren die leiding geven tot het probleem
2
, INCLUSIEVISIE uitgegaan van diversiteit, niet een te kort
Stelt dat leerlingen met verschillende kenmerken zoveel mogelijk gelijk behandeld moeten worden
klasgroepen of school moet weerspiegeling zijn van de diversiteit in de samenleving
Diversiteit in de klas wordt niet gezien als een probleem MAAR als troef
UNIVERSAL DESIGN FOR LEARNING (UDL)
Dit model pleit tegen verschillende behandelingen voor verschillende leerlingen
Volgens UDL moet het onderwijs zo goed mogelijk afgestemd zijn op zoveel mogelijk verschillende
leerlingen
onderwijs moet zich richten op mogelijkheden van alle kinderen om te leren en te
ontwikkelen op verschillende manieren
De afstemming van de leeromgeving op diverse leerlingenkenmerken
moet mogelijk worden voor alle leerlingen
NIET alleen voor de leerlingen die bestempeld worden als ‘leerling met specifieke leerbehoeften’
REDENERING – alle leerlingen kunnen baat hebben bij specifieke maatregelen
en hebben hier evenveel recht op
Voorbeelden maatregels:
voor alle leerlingen een voldoende groot lettertype gebruiken
alle leerlingen 20% extra tijd geven voor het maken van toetsen of examen
tekstmaterialen digitaal ter beschikking stellen
leerling laten kiezen welke modaliteit (schriftelijk of mondeling) ze de verworven kennis
willen aantonen.
In UDL ervaren leerlingen met specifiek onderwijsbehoeften hun niet noodzakelijk als een deficit of
tekort
In dit model wordt niet uitgegaan van een tekort, MAAR van diversiteit
SAMENGEVATTING MODELLEN – beide modellen hechten belang aan diversiteit
CHILD DEFICIT-VISIE INCLUSIEVISIE (UDL)
Nadruk op differentiatie die exclusief gericht is Uitgegaan van een differentiatie waarvan alle
op leerlingen met specifieke leerbehoeften leerlingen profiteren
Voorbeeld: koptelefoons voorzien bij Voorbeeld: alle leerlingen hebben het recht om
individueel werk te kiezen of ze liever met of zonder koptelefoon
enkel de leerlingen met ADHD mogen werken
dit gebruiken
voorbeeld: school die voorleessoftware Voorbeeld: school voorleessoftware ter
voorbehoudt voor leerlingen met dyslexie beschikking stelt van alle leerlingen die denken
dat software hen helpt
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElsVDB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.