Bekleden/ bedekken opp. Bv. huid
Opname van stoffen bv. darmwand
Afscheiding stoffen bv. epitheelcellen van klieren
Opnemen van prikkels bv. neuro-epitheel
Samentrekking bv. myo-epitheliale cellen
OORSPRONG:
Ectoderm (huid, mond, neus en anus)
Entoderm (bekleding ademhalingswegen, spijsverteringskanaal en de klieren daarvan)
Mesoderm (van nieren)
Vorm is zeer verschillend
CLASSIFICATIE
Bedekkend epitheel
= gerangschikt in platte lagen
Eenlagig epitheel
1. Plat epitheel/ plaveiselepitheel: niet zo talrijk
o Lis van Henle
o Endotheel dat lumen van bloedvaten bekleedt
o Mesotheel, bekleding van lichaamsholten
2. Kubisch epitheel: te vinden bij klieren/ kliergangen
3. Cilinderepitheel: gehele darmkanaal (vanaf slokdarm)
,Meerlagig epitheel
1. Verhoornend meerlagig plaveiselepitheel
o Basis: kubisch/ cilindrisch, oppervlak: platter
o in huid
2. Niet-verhoornend meerlagig plaveiselepitheel
o Bij slijmvliezen -> mond, anus, vagina
o Niet tot platte hoornschilfers en kern behouden
3. Meerlagig cilinderepitheel
o Weinig voor-> kleine gebieden bv. conjuctiva
4. Overgangsepitheel
o Grote, bolvormige cellen
o Enkel in urinewegen
5. Meerrijig epitheel (/pseudomeerlagig)
o Is eenlagig maar kernen liggen op verschillende hoogte
o Bv. trilhaarepitheel van luchtwegen
(6. neuro-epitheelcellen: gespecialiseerd in sensorische functies en 7.
Myo-epitheliale cellen: mogelijkheid tot contractie bv. secretoire
gedeelten van zweetklieren, speekselklieren,…)
Klierepitheel
Gevormd door cellen gespecialiseerd in productie v/e vloeibaar secreet.
Secreetgranula= macromoleculaire stoffen (eiwitten, lipiden, eiwit-koolhydraatverbindingen) in cel
opgeslagen in vorm van kleine druppels
Onderscheidt tussen: eencellige en meercellige
Soorten:
1. Exocriene klieren-> secreet gevoerd naar ruimte buiten
epitheel door klierafvoergangen
o Secretoir deel: bevat secreet-producerende cellen
o Enkelvoudige: 1 afvoergangSamengestelde: vertakte
afvoergang
o Tubulair: vorm van buizen
o Acinair: bolvormig
2. Endocriene klieren-> producten rechtstreeks aan bloed
afgegeven
o Vormen strengen die op vele plaatsen
samenhangen en waartussen wijde bloedcapillairen
liggen
o Cellen liggen rond holte (follikel) gevuld met
vloeibaar materiaal
,VOEDING
Diffusie door lamina propria en basale membraan
Diffusie kan bevorderd worden door vergroting van contactoppervlak tussen epitheel en epitheel en
lamina propria.
Lamina propria= dunne laag los bindweefsel onder epitheel-> vormt samen met basale membraan
mucosa
REGENERATIE VAN EPITHEELCELLEN
Epitheel= weinig statisch-> voortdurend vernieuwd
Snelheid is uiteenlopend:
- Huid: 2 tot 3 weken
- Darmepitheel: 1-4 dagen
METAPLASIE
= epitheel verandert in ander type epitheel
Bv. zware rokers: verandering van meerrijig trilhaarepitheel naar meerlagig plaveiselepitheel.
=> ontstekingen enzo
Actief transport-> stoffen kunnen worden geconcentreerd in cellen van nierbuisjes
Kenmerken:
- Talrijke invaginaties van celmembraan aan basale zijde
- Interdigitaties
- Veel langgerekte mitochondriën
- Sterkte ATP-ase-activiteit
- Intense stofwisseling met hoog zuurstofgebruik
- Groot aandeel van RER
Cellen die door middel van pinocytose transporteren
- Transport van macromoleculen
- Cytopempsis: opname door pinocytose, afgave door exocytose
- Weinig celorganellen
- Goed ontwikkeld cytoskelet
Cellen die chemische boodschappers vormen
Functie: produceren van boodschappers waarmee activiteiten van andere cellen gereguleerd kunnen
worden.
- Neurocriene cellen: afgave in intercellulaire ruimte (bij zenuwcel= synaps)
- Paracriene cellen: afgave aan intercellulaire vloeistof bv. mastcel
- Endocriene cellen: afgave aan bloed bv. testes
, Eiwit-synthetiserende cellen
2 groepen o.b.v. terechtkomen van die eiwitten:
- Synthese door vrije of niet-gebonden polysomen: blijven in cytoplasma
- Synthese door membraangebonden polysomen: komen terecht in holten van RER
Secretie: lozen van product in extracellulaire ruimte
Bij plasmacel: product gaat van ER naar Golgi-apparaat en dan direct uitgestoten
Acinaire cellen in pancreas:
- Eiwitten eerst opgeslagen in apex
- Piramidevormige rangschikking
- Polaire bouw
- Tussen cisternen van ER: langwerpige mitochondriën
- Produceren van glycosaminoglycanen
- Goed ontwikkeld Golgi-apparaat
APUD-cellen
Amine precursor uptake en dacarboxylering-> nemen componenten op en werken die af
- Weinig basofiel cytoplasma
- Ze zijn endocrien
- Synthese van biogene aminen
- Ophoping van kleine, ronde secreetgranula in buurt van capillairen
- Weinig RER- sterk Golgi-apparaat i.v.m. RER maar zwak i.v.m. bv. eiwit-synthetiserende
cellen
o Synthesesnelheid is zeer laag
- Diffuus verspreid/ gedeeltelijk verenigd tot celgroepen/ kleine klierachtige structuren
Glycoproteïne-producerende cellen
Bv. slijmbrekercel van darmepitheel
- Grote secreetgranula
- Uitgebreid RER en goed ontwikkeld Golgi-apparaat
- Sulfatering steeds in Golgi-apparaat
- Koolhydratengedeelte: deels in ER en deels in G-A
Sereuze en mukeuze cellen
Typische structuur: p.204
- Sereuze cellen: eiwitten
o Ronde celkern met fijn verdeeld chromatine
o Duidelijke nucleolus
o Sterk ontwikkeld RER
o Celapex vol goed kleurbare secreetkorrels
- Mukeuze cellen: glycoproteïnen en glycolipiden
o Ijl kleurende cytoplasma
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper frandevlaminck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.