Schematiseren en samenvatten
Wat?
Schematiseren en samenvatten zijn vormen van structureren.
Wanneer je een tekst schematiseert en/of samenvat, maak je de opbouw van een tekst overzichtelijk
en duidelijk. Deze tekst kan een studietekst, een boek, een cursus, een website enzovoort zijn.
Zoeken naar de structuur van een tekst is als het ware zoeken naar het geraamte van de tekst: het is
de tekst herleiden tot zijn basiselementen.
Schematiseren houdt in dat de tekst in een schemavorm gegoten wordt. Daarvoor zijn verschillende
opties mogelijk.
Een samenvatting is in feite een verkorte versie van de tekst, waarin enkel de hoofdzaken
overblijven. Vaak is een samenvatting de uitgeschreven vorm van een eerder opgesteld schema.
Waarom?
Schematiseren en samenvatten doe je om de tekst of de leerstof studieklaar te maken. Ze vormen
een noodzakelijke stap die het studeren voorafgaat en het memoriseren vergemakkelijkt.
Hoe?
1. Bekijk eerst de visuele aspecten die de structuur benadrukken (OVUR).
- De lay-out toont je of het om een krantenartikel, een reclametekst, een informatieve tekst of
een verhaal gaat.
- De indeling in alinea’s, de tussentitels en de schuingedrukte of vetgedrukte woorden
ondersteunen de gedachtegang van de schrijver.
- Sta even stil bij deze elementen en maak enkele vooronderstellingen m.b.t. de titel en de
vorm van de tekst.
- Deze visuele aspecten geven je al een idee van het onderwerp van de tekst en je krijgt zo een
antwoord op de vraag: “Waarover gaat deze tekst?”
2. Lees vervolgens met aandacht inhoudelijk de alinea of een kleiner tekstonderdeel (OVUR).
- Zoek de signaalwoorden op die als scharnieren functioneren tussen de verschillende delen
van een tekst:
1. opsomming: ten eerste, eveneens, daarbij, vervolgens, bovendien, ten slotte…
2. oorzaak/gevolg: daardoor, zodat, als gevolg van, wegens…
4. samenvatting, conclusie: dus, kortom, hieruit volgt, uiteindelijk, met andere
woorden, uiteindelijk…
, - Zoek de kernwoorden op. Die kan je onderstrepen of in kleur aanduiden. Beperk het aantal
kernwoorden.
- Probeer uiteindelijk de hoofdgedachte per tekstonderdeel te zoeken. Kortom: je verwoordt in
je eigen woorden wat er in de alinea of het tekstdeel staat. Waarover gaat het? Die
hoofdgedachte schrijf je eventueel in de marge.
3. Gebruik deze aanduidingen in de tekst om een schema of een samenvatting van de tekst te
maken (OVUR).1
4. Je kan de onderstreepte kernwoorden en de hoofdgedachten gebruiken om er een schema van
te maken:
- Je “tekent” de tekst aan de hand van de kernwoorden
- waartussen je de logische verbanden met kleurtjes of met tekens overzichtelijk voorstelt
- zonder gebruik te maken van zinnen (gebruik enkel kernwoorden)
Zo breng je de logica van de gedachtegang in de tekst naar voor. Vaak helpt zo’n visueel schema je bij
het snel onthouden van een tekst.
5. Aan de hand van het schema kan je nadien een samenvatting maken:
- Vertrek daarbij van de kernwoorden en structuuraanduidingen in het schema .
- Een samenvatting is echter een doorlopende tekst waarin je met je eigen woorden de
gedachtegang van de tekst herschrijft.
- Je eigen mening of voorbeelden laat je weg en je neemt ook zo weinig mogelijk zinnen over.
- Je zorgt er zeker voor dat je samenvatting een duidelijke structuur (in alinea’s!) heeft die
anders kan zijn dan die van de opgegeven tekst; je zorgt voor een inleiding (waarover gaat
het), een midden (uitwerking van de argumenten) en een slot (conclusie, samenvatting van
het midden).
Structureren, schematiseren of samenvatten zullen je helpen om teksten die je moet instuderen met
meer aandacht te verwerken. Jij moet uitproberen welke methode jou het best ligt, zo ontdek je je
eigen leerstijl.
Verkort stappenplan
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Nell2102. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
