- Verschil mensenkennis en psychologie à psychologie is wetenschappelijk.
- Gemeenschappelijk = interesse in menselijk gedrag en hoe dat ontstaat.
1.1. Een definitie van psychologie
Psychologie: wetenschappelijke studie van het gedrag en onderlinge mentale processen.
4 belangrijke elementen in definitie:
• Wetenschappelijkheid
• De studie
• Het gedrag
• De mentale processen
1.2. Wat maakt psychologie tot wetenschap?
3 criteria voor wetenschappelijkheid:
1. Gegevens moeten objectief waarneembaar zijn
o Bevindingen zijn onafhankelijk van onderzoek
o Iedereen bekomt zelfde resultaat
2. Moet systematische observatie zijn
o Geen toevallige observatie
o Methode moet op voorhand vastgelegd zijn
o Iemand anders moet observatie kunnen herhalen
3. Uitspraken moet eenduidig zijn
o Andere verklaringen moeten worden uitgesloten
Wetenschappelijke methode
Om aan criteria te voldoen wordt gebruik gemaakt van wetenschappelijke methode.
Volgens Zimbardo bestaat methode uit 5 stappen om psychologische theorie te toetsen.
- Stap 1: het ontwikkelen van een hypothese
Hypothese = veronderstelling over hoe 1 of meerdere factoren zich tegenover elkaar
verhouden.
Louise van Loon 1 2022 - 2023
, Psychologie
ð Starten met expliciet formuleren van verband dat men vermoedt tussen
variabelen.
Voorbeeld: hoe vaker studenten les bijwonen (factor 1) hoe hoger hun slaagkans (factor 2).
- Stap 2: een verband onderzoeken in een gecontroleerd experiment
Onderscheid gemaakt tussen onafhankelijke en afhankelijke variabelen.
Variabelen = feiten die variëren afhankelijk van een aantal condities.
Condities die men gaat manipuleren zijn de onafhankelijke variabelen.
Voorbeeld: als onafhankelijke variabele deel ik de studentengroep in naargelang het aantal
lessen dat ze volgen: een groep studenten die nooit naar de les komt, een groep studenten
die tussen 1 en 5 lessen volgen, een groep studenten die tussen 6 en 10 lessen volgen, de
groep die tussen 10 en 20 lessen volgen en de groep die alle lessen volgen. De afhankelijke
variabele is dan het aantal geslaagden van elke groep.
- Stap 3: verzamelen van de onderzoeksresultaten op een objectieve manier
Wetenschapper moet vermijden dat zijn observatie zo subjectief is dat hij enkel die
resultaten opmerkt die zijn hypothese bevestigen.
Voorbeeld: Om objectief te zijn, laat ik iemand van het studentensecretariaat aanduiden
welke student aanwezig was. Die persoon heeft geen belang bij het bei nvloeden van de
gegevens. Hij kan ook duidelijk waarnemen of een student aanwezig is. De kans op
objectieve gegevensverzameling is groot. Minder objectief zou zijn als ik op het einde van
het jaar, bij het examen , vraag aan de student hoeveel lessen hij heeft bijgewoond. De kans
dat de student zich dat nauwkeurig herinnert én eerlijk wil toegeven aan de docent is niet zo
groot. De gegevensverzameling verloopt dan niet objectief.
- Stap 4: analyse van de gegevens
Bij analyse wordt nagegaan of verzamelde data de hypothese bevestigen of
tegenspreken. à wordt gebruik gemaakt van statistische methodes.
Voorbeeld: Er wordt berekend hoeveel studenten van elke groep geslaagd zijn na 1
examenkans, na 2 examenkansen, 3 of 4. De statistische analyse zal dan uitwijzen of mijn
hypothese bevestigd wordt. Zullen de groepen die meer lessen bijwoonden minder
examenkansen nodig hebben om te slagen?
Louise van Loon 2 2022 - 2023
, Psychologie
- Stap 5: bekendmaken en bediscussiëren van de resultaten
Vragen naar representativiteit, significatie, betrouwbaarheid en validiteit komen vaak
boven.
o Representativiteit:
= groep die betrokken is bij onderzoek wel goede vertegenwoordiging van
de hele groep waarover een uitspraak wordt gedaan.
Voorbeeld: Stel dat ik mijn experiment alleen uitgevoerd bij de A groep en
niet bij de B en C groep. Zitten in de A groep verhoudingsgewijs evenveel
vrouwen en mannen als in de ander groepen. Zijn er in de A groep
verhoudingsgewijs evenveel intelligente personen, evenveel gemotiveerde
mensen, enz.
o Significatie:
Is de mate waarin onafhankelijke variabele de afhankelijke beïnvloedt wel
voldoende?
Is verband niet alleen te verklaren door toeval?
Voorbeeld: Stel dat er in de groep die alle lessen volgt slechts 1 persoon
meer geslaagd is dan in de groep die geen les gevolgd heeft. Dat verschil is
wel erg klein om betekenisvol te zijn. Het is niet significant genoeg.
o Betrouwbaar:
Bekom je dezelfde resultaten als je onderzoek op zelfde manier maar later of
bij ander steekproef herhaalt.
Voorbeeld: Krijg ik dezelfde resultaten als ik het experiment doe bij de B
groep? Krijg ik hetzelfde resultaat als ik het experiment herhaal in een
volgend academiejaar? Krijg ik hetzelfde resultaat als ik het experiment
herhaal in een school in Amsterdam?
o Validiteit:
Meten wat je wil meten is niet eenvoudig.
Heb je begrippen goed vertaal in experiment?
Zijn begrippen uit theorie wel echt gemeten?
Louise van Loon 3 2022 - 2023
, Psychologie
Voorbeeld: Ik heb 2 belangrijke begrippen in dit experiment. De les bijwonen
en slaagkans. Als ik laat aantekenen of een student fysiek aanwezig was,
heeft die de les dan wel bijgewoond? Heb je de les ook bijgewoond als je
een tijdschrift zat te lezen, te praten, te smsen, te dromen,... Ben je geslaagd
als je 50% behaalt? Ben je dan even geslaagd dan wanneer je 80% behaalt?
Als je op het examen gewoon komt kijken wat de vragen zijn en pas voor de
tweede examenkans studeert, heb je dan meer examenkansen gebruikt? Ben
je dan minder geslaagd?
Doelstellingen van de psychologie
- Niet elke psycholoog handelt volgens die methode
- Psycholoog die gesprek heeft met student over studiekeuze gaat geen
experimenten uitvoeren.
- Heeft te maken met doel dat verschillend is voor theoretische en toegepaste
psychologie.
Theoretische psychologie
- Wetenschappelijke werkwijze is belangrijk.
- Heeft deze discussie nodig omdat men tot doel heeft algemene uitspraken of
wetmatigheden over gedragingen te formuleren.
3 doelstellingen:
1. Beschrijven: fenomenen eerst nauwkeurig beschrijven.
2. Verklaren: oorzaken van verschijnselen opzoeken.
3. Voorspellen: als psycholoog de oorzaak van fenomeen kent, weet hij dat gevolgen
zich zullen herhalen als oorzaak nog een optreedt.
Toegepaste psychologie
- Gedrag gaan beïnvloeden à mensen begeleiden naar verandering.
- Neemt op kritische wijze kennis van de theorieën om die op kritische wijze toe te
passen.
Louise van Loon 4 2022 - 2023
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper louisemarievanhoeck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.